Nhớ về một thời bao cấp đầy bi, hài

	Gom kỷ niệm ở "Ký ức Hà Nội"
	Ngắm lại Hà Nội thời bao cấp yên bình

Những điểm cộng của phim

“Gia phả của đất” tưởng chừng là bộ phim khô khan về đề tài nông thôn, nhưng ngược lại càng đi tới những tập cuối, bộ phim càng gây được sự chú ý của đông đảo khán giả truyền hình bởi những tình tiết bất ngờ và sâu sắc. Được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Hoàng Minh Tường, dưới bàn tay “nhào nặn” của đạo diễn - NSƯT Quốc Trọng, “Gia phả của đất” mượn chuyện xưa để nói đến vấn đề luôn nóng hổi - là số phận người dân từ nông thôn ra thành phố, trong bức tranh của thời kỳ đổi mới từ cuối những năm 1970 tới nay. Bối cảnh phim là một vùng quê Bắc bộ thanh bình, nhưng bên trong lại luôn có những xung đột ngầm. Thông qua đó, “Gia phả của đất” khắc họa rõ nét số phận những con người bị cuốn theo sự thay đổi của cả một thời kỳ.

Một cảnh trong phim “Gia phả của đất”.

Sức hấp dẫn của “Gia phả của đất” chính là những câu chuyện bình dị, đời thường với những nhân vật điển hình. Từng thành công với loạt phim “Cảnh sát hình sự”, “Đường đời”, trong phim này, NSƯT Hoàng Hải vào vai Chủ tịch HTX Cơ - một vai diễn như “đo ni đóng giày” cho anh. Bởi thế, anh đã lột tả chân thực hình ảnh người cán bộ nhiệt huyết, chân chất, nhưng dần bị những ham hố quyền lực, mưu tính thiệt - hơn làm tha hóa, cực đoan. Còn NSND Minh Châu vào vai bà Ngân - một người buôn bán bất động sản luôn mưu toan, lợi dụng kẽ hở của cơ chế Nhà nước để trục lợi. Trong phim có cả những nhân vật trung thực, luôn đấu tranh bảo vệ lợi ích cho mảnh đất quê hương. Những gương mặt đã trở nên quen thuộc với những bộ phim đề tài về cuộc sống nông thôn, nông dân cộng với kinh nghiệm diễn xuất, các diễn viên đã nhập vai  tốt, góp phần mang lại thành công cho bộ phim.

Chị Nguyễn Ngọc Bích (đường Trần Duy Hưng - Hà Nội) nhận xét: “Dù không hài hước như “Bão qua làng” - bộ phim cũng nói về đề tài nông thôn được phát sóng trước đó, nhưng “Gia phả của đất” đã lấy được nhiều nước mắt của người xem trước những bi kịch cũng như những chuyện dở khóc dở cười sau chiến tranh của những người nông dân chân lấm tay bùn. Bên cạnh đó, đây còn là một bộ phim chính luận dám nói thẳng, nói thật, phơi bày những thói hư tật xấu như nạn tham ô, tham nhũng, tư cách đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viên mà không phải phim nào cũng dám đề cập tới. Tất cả đã làm nên những điểm cộng cho bộ phim”.

Làm phim bằng tâm sáng

Đạo diễn Quốc Trọng cho biết, khó khăn nhất của ông là làm về nông thôn trong quá khứ, giữa bối cảnh nhiều vùng quê hiện đều thay đổi, kể cả đình làng cổ cũng đã bị bê-tông hóa. Để có được những thước phim chân thật nhất, đoàn làm phim “Gia phả của đất” đã phải vượt qua nhiều vất vả về điều kiện thời tiết với 60% các cảnh quay được thực hiện ở xã Thanh Bình, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Đây là nơi đạo diễn Quốc Trọng tình cờ phát hiện khi về nhà một người bạn chơi. Việc chọn trang phục, bối cảnh phù hợp để thực hiện các cảnh quay trong phim sao cho giống nhất với thời điểm lịch sử ấy cũng là một bài toán khó. Hầu hết các cảnh quay đã được hoàn thành nhờ vào công suất làm việc không ngừng nghỉ của đoàn làm phim. Nếu như một bộ phim truyền hình thông thường chỉ quay mất 3 - 4 tháng, thì “Gia phả của đất” đã phải mất hơn 9 tháng để thực hiện và các nhân vật đã lấy đi nhiều công sức của các diễn viên.

Dự án phim được ấp ủ từ lâu, nhưng chính thức bấm máy ở tháng 12.2014. Trong suốt quãng thời gian sản xuất kéo dài gần 2 năm, “Gia phả của đất” được Trung tâm Sản xuất phim truyền hình Việt Nam (VFC) đầu tư tỉ mỉ, công phu đã chuyển tải những nội dung quan trọng nhất của nguyên tác, đồng thời phát triển, sáng tạo thêm để tạo nên 38 tập phim. Giữa bối cảnh phim đề tài đô thị chiếm sóng truyền hình như hiện nay, thì việc đưa một tác phẩm đề tài nông thôn như “Gia phả của đất” đến gần hơn với công chúng là một nỗ lực lớn của hãng phim. Trong phim, đạo diễn Quốc Trọng đã không ngại đụng chạm đến những góc khuất của xã hội, những ấu trĩ một thời của một bộ phận quản lý ở nông thôn. Đây là thể loại phim chính luận không phải đạo diễn nào cũng sẵn sàng làm, nhưng đạo diễn Quốc Trọng chia sẻ, ông làm bằng cái tâm sáng, nên không lo đụng chạm vào quá khứ. Và thực tế đã chứng minh bằng sự đón nhận và ủng hộ của khán giả khi xem “Gia phả của đất”.

Lưu Nhi