Nên bắt đầu từ cấp THCS

GS.TSKH Nguyễn Minh Đường

*PV: Xin giáo sư (GS) cho biết vai trò quan trọng của việc phân luồng, giáo dục hướng nghiệp ở bậc phổ thông đối với thị trường lao động, cũng như đối với cá nhân mỗi người?

*GS.TSKH Nguyễn Minh Đường: Phân luồng giáo dục là một vấn đề rất quan trọng, đồng thời cũng rất khó khăn và phức tạp, cần có những điều kiện nhất định và những giải pháp phù hợp thì mới có thể thực hiện được . Nếu không thực hiện được phân luồng học sinh phổ thông thì chúng ta có nguy cơ không có một đội ngũ nhân lực đồng bộ về cơ cấu ngành nghề và trình độ để tiến hành công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước trong thời gian tới.

Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh phổ thông có một ý nghĩa quan trọng trong việc phân luồng. Đặc biệt là học sinh sau THCS cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc chọn được nghề đúng để học, có cơ hội tìm việc làm để cống hiến cho xã hội và nuôi sống bản thân, gia đình. Nếu không hiểu rõ điều này, các em sẽ chạy theo sở thích cá nhân hoặc của bố mẹ, rồi bị rơi vào tình trạng thất nghiệp như nhiều bạn trẻ đã tốt nghiệp ĐH, CĐ hiện nay đang gặp phải.

*Theo GS, công tác giáo dục hướng nghiệp này cần bắt đầu từ đâu và như thế nào cho hiệu quả?

Giáo dục hướng nghiệp không chỉ là nói suông, cũng không phải là dạy nghề phổ thông mà phải tư vấn cho học sinh chọn nghề phù hợp với nhu cầu xã hội cũng như năng lực, sở trường và nguyện vọng của bản thân. Bởi vậy, để làm tốt việc này, đội ngũ giáo viên làm công tác hướng nghiệp cho học sinh phổ thông phải được bồi dưỡng về kiến thức và kỹ năng hướng nghiệp.

Đồng thời, để phân luồng được hiệu quả thì giáo dục phổ thông phải “phân luồng” và giáo dục nghề nghiệp phải được thiết kế đồng bộ để “hứng luồng”. Bởi vậy, các hệ thống con của hệ thống giáo dục quốc dân phải thống nhất trong việc thực hiện phân luồng. Do đó, giáo dục phổ thông phải thực hiện phân luồng sau THCS, mặc khác, các trường trung cấp nghề, TCCN phải tuyển sinh chủ yếu là học sinh tốt nghiệp THCS. Còn giáo dục nghề nghiệp chỉ tuyển học sinh tốt nghiệp THPT hoặc tương đương, bịt luồng như hiện nay thì không thể thực hiện phân luồng học sinh sau THCS được”.

*Vậy, để làm được việc này cần phải có một kế hoạch và mục tiêu phát triển nguồn nhân lực làm kim chỉ nam, thưa GS?

*Đúng là cần phải có kế hoạch phát triển nhân lực 5 năm là bản thiết kế đồng thời là mục tiêu để phân luồng. Đây là điều kiện tiên quyết hàng đầu không thể thiếu để có thể phân luồng giáo dục một cách hợp lý. Đáng tiếc hiện nay, chúng ta chưa có kế hoạch phát triển 5 năm về phát triển nhân lực cụ thể nên đang chủ trương phân luồng với một nhu cầu ảo, duy ý chí mà chưa có căn cứ thực tiễn để thực hiện.

*Xin trân trọng cảm ơn GS!

Thái Anh