Hãy giúp vị thành niên hiểu rõ về giới tính

	Để sống với giới tính thật vẫn phải chờ luật
	Giải mã giới tính

Cần nhận biết sự thay đổi tâm, sinh lý

Theo Ths.Bs. Trần Lan Anh (Viện Tâm lý và Giáo dục Việt Nam), trẻ vị thành niên (người sắp trưởng thành), được chia ra làm ba nhóm: Từ 10-13 tuổi là nhóm vị thành niên sớm; từ 14-16 tuổi là nhóm vị thành niên giữa; từ 17-19 tuổi là nhóm vị thành niên muộn. Đối với bé gái, bắt đầu từ 8-13, trung bình 15 tuổi, hoàn tất từ 13-18 tuổi. Ở giai đoạn này, bé gái bắt đầu bộc lộ những đặc điểm sinh lý như: Ngực bắt đầu phát triển và có hiện tượng kinh nguyệt… Còn đối với bé trai, từ 10-15 tuổi, trẻ bắt đầu “vỡ tiếng”, có ria mép xuất hiện.

Giáo dục giới tính có vai trò đặc biệt quan trọng. Ảnh minh họa (nguồn internet)

Từ những đặc điểm sinh lý riêng biệt, trẻ muốn khẳng định mình nên dễ thay đổi tính cách, hành vi ứng xử. Theo bác sĩ Anh, nhiều trẻ bắt đầu ít nghe lời bố mẹ hơn và có xu hướng tách ra, ít phụ thuộc. Đôi khi chống đối cha mẹ, vì vậy các bậc phụ huynh cần quan tâm uốn nắn, nhưng phải kiên trì, mềm dẻo, linh hoạt để tránh chạm tự ái dẫn đến tổn thương tinh thần cho trẻ.

Vị thành niên thường thích lập luận, suy diễn nhìn nhận sự việc theo sự vật, theo quan điểm lý tưởng hóa. Giai đoạn phát triển này chịu ảnh hưởng rất mạnh mẽ của các điều kiện văn hóa, giáo dục, kinh tế của môi trường gia đình và xã hội đồng thời cũng là giai đoạn gây nhiều lo ngại cho các bậc cha mẹ và cộng đồng. Bởi, trẻ chỉ trưởng thành về mặt cơ thể, còn hành vi vẫn phải được định hướng từ cha mẹ và nhà trường.

Và phòng chống những nguy cơ

Tại Hội thảo “Cải thiện tình trạng dân số, sức khỏe sinh sản cho thanh niên” tổ chức mới đây, ông Nguyễn Quang Đại - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Tổng Cục Dân số KHHGĐ cho biết, hiện nay tuổi quan hệ tình dục lần đầu ở nam giới trung bình 18,2 và ở nữ giới là 18 tuổi. Mặc dù tuổi dậy thì và tuổi quan hệ tình dục lần đầu của vị thành niên và thanh niên có xu hướng trẻ hơn, nhưng hiểu biết, kỹ năng thực hành sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục an toàn của vị thành niên còn kém.

“Tỷ lệ trẻ ở tuổi vị thành niên biết khả năng có thai sau khi quan hệ tình dục lần đầu không cao, có tới hơn 30% không biết tới điều này và khoảng 69,5% thành niên được khảo sát “có thể” biết” – ông Đại cho chia sẻ.

Còn theo điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam, có 36% thanh thiếu niên ở nhóm tuổi từ 14-17 đã quan hệ tình dục. 70% số ca phá thai chui là các em ở độ tuổi này. Thậm chí, không ít trẻ em tuổi từ 15-19 đã nạo phá thai trên 1 lần.

Nói về những nguy hiểm khi trẻ ở tuổi vị thành niên quan hệ tình dục sớm, bác sĩ Anh cho biết, do sự phát triển cơ thể chưa hoàn chỉnh, vì vậy hành vi tình dục sớm ở độ tuổi vị thành niên thường không kiểm soát và dẫn đến thai nghén ngoài ý muốn. Nếu mang thai ở tuổi vị thành niên sẽ liên quan đến một số hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe tình dục như nạo, phá thai, sẩy thai, sinh thiếu cân, đẻ non, thai nhỏ so với tuổi thai, tử vong mẹ. Chính sự mang thai ở tuổi vị thành niên cũng gây ảnh hưởng nặng nề đến sự phát triển thể chất và tâm sinh lý cũng như phát triển trí tuệ sau này. “Đây thực sự là một thảm họa và là gánh nặng cho gia đình, xã hội” – Bs. Anh lo ngại.

Còn đối với nam giới, nếu làm "chuyện ấy" khi chưa đủ 20 tuổi khiến các em dễ mắc chứng rối loạn cương dương, xuất tinh sớm và đặc biệt là các bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó có HIV/AIDS.

Cũng theo phân tích của BS Anh, khi trẻ ở tuổi vị thành niên có thai sớm sẽ hạn chế khả năng học tập hoặc bỏ học dẫn đến giảm cơ hội tìm việc làm tốt hoặc từ bỏ quyền làm mẹ. Từ những khó khăn đó dẫn đến tình trạng trẻ căm ghét đứa trẻ, hận đời và khi sinh đứa trẻ ra “người mẹ trẻ” từ bỏ đứa con của mình bằng cách cho người khác, bỏ tại bệnh viện, vứt bỏ ở nơi nào đó…

Vì vậy, các phụ huynh cần dành thời gian cho con từ giai đoạn trước đó, cần phải dạy con biết những kiến thức, kỹ năng cụ thể như cách từ chối tình dục, cách giữ gìn thân thể, cách thoát hiểm… Tùy theo giới tính, tính cách, sự gần gũi giữa mẹ và con để có thể chia sẻ, trò chuyện, tâm sự giữa mẹ với con gái và giữa bố với con trai để có thể đạt hiệu quả cao nhất. Cần phải dạy con biết cách tự vệ, giữ gìn bản thân ở mọi hoàn cảnh, khi có người nhìn khiếm nhã, có động tác đụng chạm, rủ đi chơi, dụ cho ăn, cho quà, cho tiền… cần biết từ chối. Về phía nhà trường, cần có những buổi ngoại khóa, sinh hoạt chủ đề, phòng tư vấn và tùy nội dung có thể nam, nữ học riêng.

Khi đã trang bị cho trẻ đầy đủ những kỹ năng cần thiết, cộng với sự quan tâm của bố mẹ, nhà trường thì tin rằng trẻ vị thành niên sẽ phát triển theo định hướng đúng đắn và sẽ biết bảo vệ mình trước những kẻ xấu…

Thu Trang