Đặc xá năm 2015: Nhân đạo khách quan và công bằng

	“Cái chết nhân đạo” trong Dự thảo luật dân số: Liệu có đi vào cuộc sống
	Lòng vị tha ở một phiên tòa

Thiếu tướng Đinh Văn Toản

Đối tượng được đặc xá

Đợt đặc xá, tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp Quốc khánh 2/9 năm 2015 là đợt đặc xá lớn nhất từ trước đến nay, dự kiến khoảng 16.000 – 17.000 phạm nhân đang chấp hành hình phạt tù được tha tù.

Ngày 10/7, Chủ tịch nước có Quyết định số 1366/2015/QĐ-CTN về đặc xá năm 2015. Ngay sau khi có hướng dẫn chi tiết về kế hoạch đặc xá năm 2015, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Hội đồng đặc xá Trung ương, đã làm việc với các ban, ngành liên quan, yêu cầu việc xét đặc xá phải hết sức công tâm, khách quan, đúng theo quy định, chống tiêu cực, đảm bảo quyền và lợi ích của công dân, đúng người, không được bỏ sót người đúng tiêu chuẩn và cũng không được để lọt người chưa đủ điều kiện.

Theo Quyết định 1366/2015/QĐ-CTN, các đối tượng nằm trong diện được xét đặc xá đợt này bao gồm, người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành án phạt tù tại trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện. Điều kiện để được xét đặc xá, ngoài việc chấp hành tốt nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ, trong quá trình chấp hành án phạt tù được xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên, còn phải đủ điều kiện đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 1/3 thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn; ít nhất là 14 năm đối với hình phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn.

Ngoài ra, phạm nhân phải chấp hành xong hình phạt bổ sung. Đối với những phạm nhân bị kết án phạt tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất là 1/4 thời gian và người bị kết án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất là 12 năm, nhưng nếu lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù; là thương binh, bệnh binh; người có thành tích trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, xây dựng chủ nghĩa xã hội được tặng thưởng một trong các danh hiệu cao quý của Nhà nước; có thân nhân là liệt sĩ hoặc phạm nhân là con đẻ, con nuôi hợp pháp của bà mẹ Việt Nam anh hùng; khi phạm tội là người chưa thành niên; là người từ 70 tuổi trở lên cũng sẽ nằm trong diện được xét đặc xá lần này.

Trong đợt đặc xá năm 2015 có cả người nước ngoài vì theo luật pháp của Việt Nam, dù người Việt Nam hay người nước ngoài đều phải tuân thủ pháp luật. Cho nên, các đối tượng là người nước ngoài phạm tội và đang cải tạo tại Việt Nam nếu đủ tiêu chuẩn cũng được đặc xá như người Việt Nam.

Đối với những phạm nhân có từ 2 tiền án trở lên, phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh quốc gia; phạm nhân mà bản án đang kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm; đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; trước đó đã được đặc xá dù có đủ các điều kiện nêu trên, sẽ không được xét đặc xá.

Niềm vui của phạm nhân khi được đoàn tụ với người thân

Hoàn lương và trở thành người có ích

Theo số liệu của Bộ Công an, từ năm 2009 đến nay, Đảng và Nhà nước ta đã có 5 lần đặc xá, tha tù trước thời hạn cho gần 70.000 phạm nhân. Năm 2013 hơn 15.000 phạm nhân được tha tù trước thời hạn. Số lượng phạm nhân được đặc xá, tha tù trước thời hạn tuy rất lớn, nhưng do công tác xét chọn đúng đối tượng cải tạo tốt, mong muốn hoàn lương trở thành người có ích cho xã hội nên tỷ lệ tái phạm không đáng kể. Đợt đặc xá năm 2015 tiếp tục thể hiện chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng và Nhà nước, truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc Việt Nam đối với những người bị kết án phạt tù nhưng đã cải tạo tiến bộ. Đây là một chính sách rất hiếm gặp ở các quốc gia khác. Chính sách này nhằm khuyến khích người đang chấp hành án phạt tù tích cực học tập, cải tạo để được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước, trở thành người có ích cho xã hội.

Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Bằng, Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, cho biết, để chuẩn bị cho công tác đặc xá, Bộ Công an đã tiến hành từ rất sớm, tất cả những tiêu chuẩn, các quy định cụ thể đã được xem xét cẩn thận. Tổ chức các lớp tập huấn và chuẩn bị mọi điều kiện cho những cán bộ làm công tác đặc xá nắm chắc được các điều kiện này đảm bảo công tác đặc xá chính xác, tuyệt đối. Mục tiêu đặt ra là những người đủ tiêu chuẩn được đặc xá và cương quyết không để lọt những trường hợp không đủ điều kiện mà được đặc xá.

Bên cạnh đó, Chủ tịch hội đồng tư vấn đặc xá cũng yêu cầu các địa phương phải tiếp nhận những đối tượng được đặc xá khi về địa phương, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các phạm nhân sớm tái hòa nhập cộng đồng, để họ không có sự mặc cảm. Cùng với đó là tạo công ăn việc làm cho các đối tượng này để họ không tái phạm tội.

Thực hiện theo Quyết định số 1366/2015/QĐ-CTN về đặc xá năm 2015 của Chủ tịch nước, ngày 23/7/2015, CATP Hà Nội đã tổ chức hội nghị triển khai công tác đặc xá năm 2015. Theo Thiếu tướng Đinh Văn Toản, Phó Giám đốc CATP, Thủ trưởng Cơ quan thi hành án hình sự CATP, đối tượng đặc xá dịp Quốc khánh năm 2015 gồm người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện và các trường hợp đặc biệt theo quy định pháp luật.

Thiếu tướng Đinh Văn Toản đã yêu cầu Tiểu ban chỉ đạo về đặc xá năm 2015 của CATP và các đơn vị liên quan bám sát nội dung quyết định của Chủ tịch nước, hướng dẫn của Ban chỉ đạo đặc xá trung ương để công tác xét, đề nghị đặc xá được tiến hành đúng pháp luật, đảm bảo công khai, khách quan, minh bạch, đúng đối tượng, quy định pháp luật. Đối với các trường hợp đặc biệt xét, đề nghị đặc xá, Thủ trưởng Cơ quan thi hành án hình sự CATP đề nghị các đơn vị nghiệp vụ và công an các quận, huyện, thị xã phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp tiến hành rà soát, thẩm định, thiết lập hồ sơ theo đúng các quy định, yêu cầu đề ra.

Minh Hiếu