Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch: Ai là danh nhân để cấm?!

Một lãnh đạo của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) cũng không thể cắt nghĩa được từ danh nhân. Vậy mà chính Bộ này đang khiến nhiều doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân phải đau đầu khi đọc thông tư “Hướng dẫn đặt tên doanh nghiệp phù hợp với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục”. Nếu mọi chuyện xuôi chèo mát mái thì ngày 25/11 tới thông tư trên chính thức được ban hành.

Một thông tư với nhiều điều cấm

Trước đó, Bộ VHTT&DL đã ban hành Thông tư số 10/2014/TT-BVHTTDL hướng dẫn đặt tên doanh nghiệp (DN) phù hợp với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc có hiệu lực từ 25/11/2014. Theo thông tư này, đặt tên DN trùng tên danh nhân là vi phạm truyền thống lịch sử của dân tộc, trừ trường hợp người thành lập DN khi đặt tên DN theo tên riêng của mình nhưng trùng một phần hoặc toàn bộ tên danh nhân thì phải đặt đầy đủ họ, tên theo đúng tên ghi trong giấy khai sinh của người thành lập DN. Trường hợp đặt tên riêng DN bằng cách sử dụng tên ghép của tổ chức, cá nhân sáng lập nhưng trùng với tên danh nhân thì phải có dấu gạch nối (-) giữa các tên tổ chức, cá nhân sáng lập được ghép.

Thông tư cũng quy định một số trường hợp khác đặt tên DN vi phạm truyền thống lịch sử dân tộc gồm: Sử dụng tên đất nước, địa danh trong các thời kỳ bị xâm lược và tên những nhân vật trong lịch sử bị coi là phản chính nghĩa, kìm hãm sự tiến bộ; sử dụng tên của những nhân vật lịch sử là giặc ngoại xâm hoặc những người có tội với đất nước, với dân tộc.

Liệu những cái tên mang tính địa phương như này có phạm vào thông tư của Bộ VHTT-DL?

Điều 3 của thông tư hướng dẫn: Vi phạm văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc đối với việc đặt tên doanh nghiệp trong các trường hợp sau đây: Sử dụng từ ngữ, ký hiệu thể hiện ngôn ngữ không đúng đắn, cảm xúc giới tính, quan hệ tình dục, khiêu dâm; Sử dụng từ ngữ, ký hiệu thể hiện sự phân biệt, kỳ thị phong tục tập quán, chia rẽ vùng miền, chia rẽ dân tộc…

Đồng tình với quan điểm của Bộ VHTT&DL, không ít ý kiến phân tích việc đặt tên doanh nghiệp hiện nay chưa phản ánh được đặc thù sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp vì vậy việc quy định là cần thiết. Có doanh nghiệp chuyên sản xuất mây tre đan nhưng vẫn lấy tên công ty mình là Trần Hưng Đạo.

Chưa “sinh con đã sinh cha”

Thế nhưng, số đông ý kiến vẫn là những tâm tư, băn khoăn, thậm chí là phản đối thông tư vì nó không rõ nghĩa, rất chung chung. Luật sư Hoàng Văn Hướng, Trưởng văn phòng luật Hoàng Hưng phân tích: “Việc không được đặt tên doanh nghiệp trùng với tên danh nhân quy định trong Thông tư 10/2014/TT-BVHTTDL là quy định không mới bởi trong Nghị định 43/2010/NĐ-CP đã quy định tại khoản 3 điều 14. Tuy nhiên, cách giải thích về việc đặt tên danh nhân trong Thông tư 10 lại không hợp lý, thậm chí giải thích trái với Nghị định 43. Thế nhưng, điều khiến các học giả, nhà nghiên cứu lịch sử, doanh nhân đặt câu hỏi nhiều nhất vẫn xoay quanh khái niệm thế nào là danh nhân?.

Băn khoăn này không phải không có cơ sở, bởi khi trả lời báo chí, chính bà Ninh Thị Thu Hương, Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở - Bộ VH-TT&DL cũng  tâm sự rất thật rằng ai là danh nhân và thế nào thì được gọi là danh nhân không phải là phạm trù điều chỉnh của thông tư và cũng không thuộc thẩm quyền của Bộ VH-TT&DL. Như vậy đã rõ, bởi mặc dù là cơ quan ban hành thông tư nhưng chính Bộ VHTT&DL lại không cắt nghĩa được định nghĩa danh nhân, hay nói cách khác thông tư số 10/2014/TT-BVHTTDL chỉ mang tính chất chứng minh rằng lĩnh vực đặt tên danh nhân đang do mình quản lý. Còn vì sao lại được gọi là danh nhân lại là việc của cơ quan khác.

Vẫn còn nhiều khái niệm mơ hồ

Không phải bây giờ, vào thời điểm tháng 7/2014 ngay từ khi thông tư còn là dự thảo thì những sự cấm trên đã vấp phải sự phản ứng của dư luận, thông tư cũng không nói rõ là chỉ áp dụng với tên danh nhân người Việt hay cả danh nhân người nước ngoài. Lẽ ra Bộ này phải rút được nhiều kinh nghiệm từ những ý kiến đóng góp rất thật, rất tâm huyết của dư luận, nhưng buồn thay, hàng loạt bất cập vẫn được áp dụng vào thông tư.

Chẳng hạn, điều 3 thông tư cho rằng: Vi phạm văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc đối với việc đặt tên doanh nghiệp trong các trường hợp sau đây: Sử dụng từ ngữ, ký hiệu thể hiện ngôn ngữ không đúng đắn, cảm xúc giới tính, quan hệ tình dục, sự khiêu dâm. Liệu một công ty chuyên kinh doanh mặt hàng bao cao su sẽ lấy tên gì đây. Lấy đúng như tên gọi sản phẩm thì lại gợi sự quan hệ tình dục, nếu lấy tên mang ẩn ý sản phẩm lại phạm điều phạm về cảm xúc giới tính.

Rồi phần 6 của Điều 3 cấm: “Sử dụng từ ngữ, ký hiệu thể hiện sự phân biệt, kỳ thị phong tục tập quán, chia rẽ vùng miền, chia rẽ dân tộc”. Chúng ta có nhiều nhà ga mang tên địa phương như Hà Nội, Đồng Hới…chẳng nhẽ để làm đúng thông tư các ga này sẽ phải đổi tên thành Niềm tin hay Hạnh phúc?.

Trở lại việc cấm đặt tên DN là danh nhân, để thực hiện theo đúng thông tư này, Bộ VHTT&DL sẽ phải ban hành chính thức danh sách danh nhân Việt Nam từ cổ chí kim, và cả những nhân vật phản chính nghĩa, kìm hãm sự tiến bộ, giặc ngoại xâm và những kẻ có tội với đất nước, dân tộc. Nhưng phải nói thật là rất khó vì như đã nói đến giờ chính bộ này còn đang lúng túng chưa đưa ra một định nghĩa chính xác về khái niệm danh nhân và nó còn xa vời hơn khi thẩm quyền định nghĩa khái niệm lại không thuộc phần việc của bộ.

Nếu nói thông tư ban hành cho có danh nghĩa và rất khó áp dụng vào đời sống cũng chẳng sai bởi nó không nói rõ chế tài phạt, mức phạt bao nhiêu. Điều 4 của thông tư đề cấp trách nhiệm của các bên liên quan chỉ ghi chung chung: “Thanh tra chuyên ngành văn hoá, thể thao và du lịch; Thanh tra chuyên ngành kế hoạch và đầu tư và tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý vi phạm có trách nhiệm phát hiện, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm theo quy định của pháp luật”.

Chính vì một thông tư muốn hiểu sao thì hiểu, muốn lỏng hay chặt tùy vào nhận thức và quan điểm của từng địa phương nên nhiều doanh nghiệp không khỏi lo lắng đây sẽ lại là mảnh đất  cho các sở, ngành địa phương nhũng nhiễu, làm khó doanh nghiệp.

Phát biểu với báo chí, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở - Bộ VH-TT&DL Ninh Thị Thu Hương: Đến giờ phút này, ai là danh nhân cũng chưa được xác định nên thông tư này không thể áp dụng khi chưa xác định được đối tượng nào là danh nhân. Vì thế doanh nghiệp vẫn hoạt động, có ai cấm được doanh nghiệp việc đặt tên là gì đâu. Nghị định 43 chỉ yêu cầu phân cấp thẩm quyền của Bộ VH-TT&DL là ban hành thông tư như đã có, còn việc xác định danh nhân không thuộc thẩm quyền và đang mắc mớ ở nhiều vấn đề. Bản thân tôi cũng không trả lời được vì sao không khả thi việc xác định ai là danh nhân.

Gia Bảo

 

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Vàng tăng phi mã, lại vượt đỉnh lịch sử 2.200 USD/ounce

Vàng tăng phi mã, lại vượt đỉnh lịch sử 2.200 USD/ounce

(LĐTĐ) Hôm nay (29/3), giá vàng SJC nhích nhẹ, đưa giá vàng vượt mức 81 triệu đồng/lượng, vàng thế giới tăng phi mã, vượt đỉnh lịch sử hơn 2.200 USD/ounce.
Khai mạc kỳ họp 15 HĐND Thành phố khoá XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026

Khai mạc kỳ họp 15 HĐND Thành phố khoá XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026

(LĐTĐ) Sáng nay (29/3), Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021 - 2026 khai mạc kỳ họp chuyên đề (kỳ họp thứ 15), để xem xét, quyết định một số nội dung thuộc thẩm quyền của HĐND Thành phố.
Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

Hội viên, phụ nữ quận Bắc Từ Liêm thực hiện tốt các phong trào thi đua

(LĐTĐ) Trong năm 2023, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) quận Bắc Từ Liêm luôn chú trọng đổi mới nội dung, phương thức phát động và tổ chức, triển khai các phong trào thi đua yêu nước với các nội dung phong phú, thiết thực, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cán bộ, hội viên phụ nữ trong toàn quận.
Đề xuất bổ sung 3 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực việc làm

Đề xuất bổ sung 3 hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực việc làm

Tại dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đang được lấy ý kiến, cho rằng điều kiện kinh tế - xã hội, thị trường lao động có nhiều thay đổi, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) đã đề xuất bổ sung thêm một số hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực việc làm.
Hà Nội: 1.000 người dự lễ phát động Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động năm 2024

Hà Nội: 1.000 người dự lễ phát động Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động năm 2024

(LĐTĐ) Lễ phát động Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) và Tháng Công nhân năm 2024 của thành phố Hà Nội sẽ được tổ chức vào ngày 19/4, tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô với sự tham gia của 1.000 người.
Dự báo thời tiết ngày 29/3: Hà Nội cục bộ có mưa to đến rất to

Dự báo thời tiết ngày 29/3: Hà Nội cục bộ có mưa to đến rất to

(LĐTĐ) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 29/3, Hà Nội nhiều mây, đêm và sáng có mưa rào và rải rác có dông, cục bộ có mưa to đến rất to. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá.
Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

(LĐTĐ) Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024-2025 đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt, để được trúng tuyển vào lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài học chương trình THPT quốc gia Việt Nam và tú tài Anh quốc (chứng chỉ A-level), thí sinh sẽ phải trải qua 2 vòng thi tuyển.

Tin khác

Giao Công an xác minh nguyên nhân 3 cây sao đen chết khô trên phố Lò Đúc

Giao Công an xác minh nguyên nhân 3 cây sao đen chết khô trên phố Lò Đúc

(LĐTĐ) Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng cho biết, Thành phố sẽ có văn bản chỉ đạo giao Công an Thành phố xác minh làm rõ liên quan tới sự việc báo chí phản ánh 3 cây sao đen chết khô trên phố Lò Đúc thời gian vừa qua.
Đồng Nai: 3 người tử vong nghi do ngạt khí ga của trang trại heo

Đồng Nai: 3 người tử vong nghi do ngạt khí ga của trang trại heo

(LĐTĐ) Mặc dù đã được các lực lượng nhanh chóng đưa từ hầm ga lên, tuy nhiên, cả ba nạn nhân đều đã tử vong.
Tạm hoãn cưỡng chế thu hồi đất dự án tu bổ Gò Đống Thây

Tạm hoãn cưỡng chế thu hồi đất dự án tu bổ Gò Đống Thây

(LĐTĐ) UBND quận Thanh Xuân vừa ban hành văn bản về việc thay đổi thời gian tổ chức thực hiện kế hoạch cưỡng chế thu hồi đất, giải phóng mặt bằng (GPMB) phục vụ dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Gò Đống Thây (phường Thanh Xuân Trung).
Sở Giao thông vận tải TP.HCM "điểm tên" 169 nhà thầu chây ỳ nộp phạt

Sở Giao thông vận tải TP.HCM "điểm tên" 169 nhà thầu chây ỳ nộp phạt

(LĐTĐ) Sở Giao thông vận tải (GTVT) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đề nghị chính quyền các quận huyện, thành phố Thủ Đức và các đơn vị liên quan không tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp phép thi công đối với các đơn vị chưa chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Thanh tra Sở GTVT Thành phố.
Duyệt danh mục dự án trong kế hoạch sử dụng đất của quận Ba Đình

Duyệt danh mục dự án trong kế hoạch sử dụng đất của quận Ba Đình

(LĐTĐ) Năm 2024, quận Ba Đình có 49 dự án với tổng diện tích 24,06 ha được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt.
TP.HCM: Đề xuất nhiều vấn đề cấp bách trong công tác phòng chống ma tuý

TP.HCM: Đề xuất nhiều vấn đề cấp bách trong công tác phòng chống ma tuý

(LĐTĐ) Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh (UBND TP.HCM), tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn Thành phố vẫn còn diễn biến phức tạp, phương thức thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi.
Loay hoay cải tạo chợ truyền thống

Loay hoay cải tạo chợ truyền thống

(LĐTĐ) Chợ truyền thống là mô hình kinh doanh không thể thiếu trong đời sống hằng ngày của người dân Thủ đô. Tuy nhiên, hiện nhiều chợ đã xuống cấp, không bảo đảm quy chuẩn xây dựng, quy chuẩn phòng cháy chữa cháy, không đáp ứng tiêu chí đô thị… Bài toán cải tạo, xây dựng chợ không phải là mới nhưng vẫn là khó giải khi chưa thể hài hòa hết lợi ích của các bên.
Chung cư cũ tăng giá để chờ đón "sóng" cải tạo

Chung cư cũ tăng giá để chờ đón "sóng" cải tạo

(LĐTĐ) Chung cư cũ vốn là sản phẩm khá kén khách bởi thời gian xây dựng đã lâu, diện tích nhỏ, thiếu tiện tích sinh hoạt và xuống cấp. Tuy vậy, cùng với cơn sốt của thị trường chung cư nói chung, loại hình nhà ở này bỗng nhiên lại được nhiều người quan tâm, kéo theo giá bán tăng lên từng ngày.
Quận Tây Hồ: Xử lý gần 3.000 trường hợp vi phạm về trật tự an toàn giao thông, đô thị

Quận Tây Hồ: Xử lý gần 3.000 trường hợp vi phạm về trật tự an toàn giao thông, đô thị

(LĐTĐ) Nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông, mỹ quan đô thị, các lực lượng chức năng quận Tây Hồ đã tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên địa bàn.
Đảm bảo an ninh trật tự Lễ kỷ niệm 1984 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

Đảm bảo an ninh trật tự Lễ kỷ niệm 1984 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

(LĐTĐ) Để đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông..., phục vụ Lễ hội truyền thống kỷ niệm 1984 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng, Công an quận Hai Bà Trưng đã bố trí lực lượng phân luồng chống ùn tắc giao thông, nhất là địa điểm tổ chức, tuyến đường liên quan các hoạt động của lễ hội...
Xem thêm
Phiên bản di động