TP.HCM: Đảm bảo quyền lợi chính đáng cho công nhân bị thôi việc

Khó khăn chồng chất

Suốt 9 năm gắn bó tại Công ty TNHH Việt Nam Samho, chị Phạm Thị Tem (quê Cà Mau) không một chút than phiền mệt nhọc, vẫn chịu khó chắt chiu từng đồng lương gửi về cho con đang sống với nhà ngoại ở quê. Cứ tưởng cuộc sống êm đềm kéo dài như vậy, đâu ngờ chị nhận được thông báo tạm nghỉ việc không thời hạn, không lương, như cơn sét đánh, làm vỡ tan bao ấp ủ, dự định đón chờ một cái Tết sum vầy năm nay.

Trong căn phòng trọ rộng khoảng 9m2 tại xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi, chị Tem cho biết: Thông tin công ty cắt giảm lao động được thông báo vài ngày trước khiến ai cũng sốc, bất ngờ vì không ai có phương án dự phòng, nhất là vào thời điểm cuối năm Tết đến.

Công nhân của Công ty TNHH Việt Nam Samho ra thông báo sẽ tạm cho nghỉ việc nhiều lao động do hoạt động khó khăn.

“Tâm trạng ai cũng hoang mang vì chưa biết sẽ tìm được nơi làm việc mới. Lúc trước mỗi tháng có hơn 8 triệu đồng tiền lương, trừ đi chi phí sinh hoạt cũng gửi được một ít về để nhà ngoại chăm còn. Đây là động lực để tôi cố gắng bám trụ lại TP.HCM và gắn bó với Công ty Samho suốt 9 năm nay. Sau khi nhận được thông báo của Công ty, tôi đi xin việc khắp nơi, từ nhặt ớt, rửa chén cho đến bán dép lề đường… thu nhập mỗi tháng cũng được vài triệu đồng", chị Tem tâm sự.

Chị Phạm Thị Tem đang khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm mới, nhất là vào dịp cuối năm.

Chung cảnh ngộ và từng làm chung Công ty Samho, chị N.T.H (quê Bạch Liêu) cho hay, khi biết tin sắp bị mất việc làm, ai cũng thấy buồn bã. Công nhân chỉ mong công ty quan tâm, có đãi ngộ phù hợp cho những người thất nghiệp.

"Chỉ còn hơn 2 tháng nữa là Tết, bây giờ đột nhiên bị cho nghỉ việc, tôi cũng chưa có phương án chuẩn bị trường hợp này. Có khi phải về quê sớm để tiết kiệm chi phí nhà trọ, ăn uống”, chị H. nói.

Chị H. cho biết thêm: Trong Công ty Samho, những người làm việc đủ 1 năm (đến thời gian tái ký hợp đồng) hoặc chưa đủ 1 năm sẽ bị cắt, công ty không ký hợp đồng tiếp và không có chế độ chính sách gì. Những công nhân đã ký hợp đồng không xác định thời hạn thì được thông báo tạm nghỉ không lương, chờ khi nào có việc sẽ gọi vào làm lại. Ai không chờ được thì làm đơn xin nghỉ việc.

Yêu cầu công ty đảm bảo quyền lợi người lao động

Ngay sau khi Công ty Samho có thông báo xin cắt giảm lao động, ông Nguyễn Văn Lâm - Phó Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTB-XH) TP.HCM đã có công văn đề nghị Công ty Samho lưu ý chỉ cho thôi việc người lao động sau khi đã trao đổi ý kiến với Công đoàn cơ sở và thông báo trước 30 ngày cho Ủy ban nhân dân TP.HCM.

Khi xây dựng phương án sử dụng lao động, người sử dụng lao động phải thực hiện đầy đủ nội dung theo điều 44 Bộ luật Lao động, phải trao đổi ý kiến với công đoàn cơ sở và phương án này phải được thông báo cho người lao động biết trước 15 ngày kể từ ngày thông qua.

Ngoài ra, Công ty Samho có trách nhiệm chi trả trợ cấp mất việc cho người lao động đã làm việc 12 tháng trở lên. Trường hợp người lao động có thời gian làm việc thường xuyên cho đơn vị từ đủ 12 tháng trở lên mất việc làm nhưng thời gian làm việc để tính trợ cấp mất việc làm ít hơn 24 tháng thì đơn vị có trách nhiệm chi trả trợ cấp mất việc làm của người lao động ít nhất bằng 2 tháng tiền lương.

Trao đổi với Phóng viên Báo Lao động Thủ đô, ông Phan Thanh Huệ - Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động huyện Củ Chi cho biết: Hiện tại Công ty Samho đang xin ý kiến của UBND TP.HCM về việc cắt giảm khoảng 1.400 lao động từ ngày 15/12/2022, chứ chưa có quyết định cắt giảm chính thức. Trong tuần tới, LĐLĐ huyện Củ Chi sẽ họp để bàn về kế hoạch hỗ trợ người lao động có nguy cơ mất việc trong thời gian tới.

Trong khi đó, ông Trần Đoàn Trung - Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ TP.HCM cho biết: Tình hình chung hiện nay các nhà máy dệt may, da giày bị giảm đơn hàng do khó khăn trong tìm kiếm nguyên phụ liệu, hàng khó xuất. Vì vậy, một số nhà máy bố trí công nhân làm việc giờ hành chính, không tăng ca, nghỉ luân phiên hoặc giảm lao động.

“Chúng tôi đang chỉ đạo các công đoàn các cấp, những nơi đang bị ảnh hưởng phải nắm kỹ tình hình, hoàn cảnh của những lao động đang mất việc, khó khăn để công đoàn hỗ trợ. Trong đó sẽ động viên họ trong dịp Tết sắp tới, hỗ trợ vé xe về quê, các phần quà bằng tiền mặt… Đối với các công nhân ở lại TP.HCM, công đoàn sẽ tổ chức Tết sum vầy hoặc kết nối việc làm thời vụ vào dịp Tết nếu người lao động có nhu cầu”, ông Trung chia sẻ.

Ông Trần Đoàn Trung cũng cho biết thêm, LĐLĐ TP.HCM đang theo dõi và yêu cầu các Công đoàn cơ sở phải nắm rõ tình hình của người lao động đang gặp khó khăn, mất việc trên địa bàn để công đoàn có phương án hỗ trợ kịp thời đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động. Trong trường hợp không thoả đáng, công nhân hoàn toàn có thể khởi kiện công ty nếu cảm thấy quyền lợi của mình không được đảm bảo, công ty không làm đúng quy định pháp luật.

Ông Trần Đoàn Trung - Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ TP.HCM.

Bám sát tình hình người lao động mất việc

Từ vụ việc tại Công ty Tỷ Hùng và Công ty Samho, tại cuộc họp báo do UBND TP.HCM tổ chức vừa qua, ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Giám đốc Sở LĐTB-XH TP.HCM cho biết: Kết quả khảo sát nhanh 234 doanh nghiệp có quy mô từ 200 lao động trở lên trên địa bàn TP.HCM ghi nhận, có 109 doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lao động, 125 doanh nghiệp không có nhu cầu tuyển dụng, 8 doanh nghiệp phải cắt giảm lao động, 83 doanh nghiệp rơi vào tình trạng thiếu đơn hàng.

Tính từ ngày 1/1 - 1/11/2022, TP.HCM nhận được phương án sắp xếp lại lao động của 22 doanh nghiệp, trong đó có 8 doanh nghiệp nhà nước, 12 doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài, 8 doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước. Tổng số lao động bị thôi việc là 1.643 người, chủ yếu thuộc lĩnh vực may gia công, công nghệ thông tin, kinh doanh bảo hiểm.

Nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt, cắt giảm lao động của các doanh nghiệp, Sở LĐTB-XH TP.HCM đã chỉ đạo Trung tâm dịch vụ việc làm lên kế hoạch tổ chức tiếp xúc với người lao động và tổ chức công đoàn cơ sở. Từ đó có phương án giải quyết, kết nối các doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lao động với lực lượng đang bị cắt giảm.

Bên cạnh đó, Sở LĐTB-XH TP.HCM có kế hoạch phối hợp Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp, Ban Quản lý khu công nghệ cao, UBND thành phố Thủ Đức và các quận, huyện khảo sát gián tiếp 3.000 doanh nghiệp đa dạng ngành nghề để biết khái quát tình hình trả lương năm 2022 và kế hoạch thưởng Tết Nguyên đán năm 2023.

Kế hoạch này nhằm giám sát, nắm bắt việc thực hiện pháp luật lao động, quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc, áp dụng lương tối thiểu, tiền lương, thưởng cho người lao động trong các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp giảm đơn hàng, không để xảy ra tình trạng nợ đọng tiền lương, thưởng.

Sở LĐTB-XH TP.HCM cùng các đơn vị liên quan sẽ theo dõi, nắm bắt tình hình lao động, việc làm, nhu cầu tuyển dụng, biến động lao động trong các doanh nghiệp để có hỗ trợ kết nối cung cầu lao động kịp thời; có phương án hỗ trợ người lao động quay trở lại TP.HCM làm việc sau Tết.