Tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động

Tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ

Phát biểu tại hội trường trong phiên thảo luận của Quốc hội sáng 21/5 về dự án Luật Đường bộ, đại biểu Tạ Thị Yên (Đoàn tỉnh Điện Biên) cơ bản đồng tình với dự thảo Luật trình ra Quốc hội lần này.

Theo đại biểu, Báo cáo giám sát về chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023" của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy: Hoạt động vận tải đường bộ trong những năm qua đã phát triển mạnh mẽ, đáp ứng hơn 90% tổng khối lượng vận chuyển hành khách và hơn 70% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa với gần 86.000 đơn vị kinh doanh vận tải đã được cấp giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô... Đại biểu cho rằng, đó là một nguồn lực rất lớn của xã hội.

Đại biểu Tạ Thị Yên góp ý vào khoản 10 Điều 56, dự thảo Luật quy định đối với loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, đơn vị kinh doanh vận tải chỉ được ký hợp đồng vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, nghĩa là mỗi chuyến xe hợp đồng chỉ được chở một hành khách hoặc một nhóm khách duy nhất.

Đại biểu Tạ Thị Yên (Đoàn tỉnh Điện Biên). Ảnh: Quốc hội.

Đại biểu Tạ Thị Yên phân tích, việc Ban soạn thảo đưa ra quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng núp dưới bóng xe hợp đồng để kinh doanh vận tải hành khách liên tỉnh theo tuyến cố định.

Tuy nhiên, điều này lại đang vô tình làm hạn chế một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia khác, đó là mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ thông qua các nền tảng gọi xe trực tuyến.

Theo đại biểu, mô hình này mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, vì có thể tối đa hóa số lượng người di chuyển trong một chuyến đi, do đó, sẽ giúp giảm đáng kể lưu lượng xe lưu thông trên đường và giải quyết phần nào tình trạng tắc nghẽn giao thông.

Vì vậy, đại biểu đề nghị điều chỉnh khoản 10 Điều 56 theo hướng vừa kiểm soát tình trạng “xe dù, bến cóc”, nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động. Đây cũng là cách thiết thực để dần tiến tới hạn chế phương tiện cá nhân, phát triển vận tải hành khách công cộng.

Tạo sự linh hoạt trong việc triển khai Luật

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn thành phố Hà Nội) cùng góp ý Khoản 10, Điều 56 của dự thảo Luật, cho rằng, quy định như vậy có nghĩa rằng một chuyến xe hợp đồng chỉ có thể chở được một hoặc một nhóm hành khách duy nhất và không cho phép ghép nhiều hành khách khác nhau vào cùng một chuyến (không cho phép đi chung xe).

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn thành phố Hà Nội). Ảnh: Quốc hội

Đại biểu bày tỏ băn khoăn quy định này có thể dẫn đến không còn mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng của loại xe ô tô con (dưới 10 chỗ), bao gồm cả hợp đồng giấy và hợp đồng điện tử thông qua nền tảng gọi xe trực tuyến, cho phép hành khách có cùng lộ trình cùng đi một chuyến xe khi các hành khách đồng ý cùng chia sẻ.

Theo đại biểu, dịch vụ chia sẻ chuyến đi hiện đang thực hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới và trong khu vực. Ưu điểm của chia sẻ chuyến đi góp phần làm giảm bớt các phương tiện tham gia giao thông, giảm áp lực cho hệ thống giao thông và giảm lượng khí thải các bon ra môi trường, giảm ô nhiễm môi trường và là một trong những ví dụ điển hình của kinh tế chia sẻ.

Do đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề nghị chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng quy định chỉ có ô tô khách mới phải thực hiện hợp đồng vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, bao gồm cả người lái xe. Còn các loại xe ô tô chở người không phải là ô tô khách thì chỉ quy định là có hợp đồng vận tải bằng giấy hoặc điện tử mà không có giới hạn về việc thuê cả chuyến hay không để tạo sự linh hoạt trong việc triển khai Luật trên thực tế.

Quy định chặt chẽ hơn với kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng

Quan tâm đến vận tải hành khách theo hợp đồng, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn tỉnh Đắk Nông) nhìn nhận, thực tế hiện nay phát sinh việc kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, nhưng thực tế, về bản chất lại kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định (chở khách di chuyển thường xuyên hàng ngày cùng một điểm đi và điểm đến).

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn tỉnh Đắk Nông). Ảnh: Quốc hội

Việc này đã tác động tiêu cực đến việc thực thi pháp luật, tạo sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các đơn vị kinh doanh vận tải và tiềm ẩn nguy cơ gây mất trật tự an toàn giao thông. Do đó, cần quy định chặt chẽ hơn đối với loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng.

Đại biều cũng bày tỏ thống nhất với quy định “Đơn vị kinh doanh vận tải và đơn vị kinh doanh dịch vụ đại lý bán vé không được tổ chức đón, trả khách tại địa điểm đặt đại lý bán vé, trừ trường hợp đại lý bán vé được đặt tại bến xe khách” tại khoản 3 Điều 75 của dự thảo Luật.

Theo đại biểu, trong thực tế hiện nay, việc thực thi quy định này chưa thực sự nghiêm minh; vẫn xảy ra việc các đơn vị kinh doanh vận tải và đơn vị kinh doanh dịch vụ đại lý bán vé tổ chức đón, trả khách tại địa điểm đặt đại lý bán vé, mà đặc biệt là đối với những nơi có bến xe cách xa trung tâm, tạo nên tình trạng giao thông lộn xộn và nguy cơ mất an toàn.

Vì vậy, đại biểu nhấn mạnh, ngoài việc quy định một cách rõ ràng thì vấn đề tổ chức thực thi pháp luật phải được đề cao và có các chế tài xử phạt vi phạm nghiêm minh để đảm bảo an toàn, trật tự và đem lại hiệu quả trong thực tiễn.