Sửa Luật BHXH: Làm rõ cơ sở đề xuất mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng

Chính sách bảo hiểm linh hoạt, đa tầng hiện đại

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh vừa chủ trì phiên họp thẩm định dự án Luật BHXH (sửa đổi), do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì soạn thảo.

Phát biểu tại phiên họp, đại diện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội khẳng định, việc sửa đổi Luật BHXH năm 2014 là rất cần thiết nhằm bảo đảm an sinh xã hội của người dân dựa trên quyền con người theo quy định của Hiến pháp và thể chế hóa các nội dung trong Nghị quyết số 28-NQ/TW.

Theo đó, chính sách BHXH được thiết kế theo hướng đa dạng, linh hoạt, đa tầng hiện đại, hội nhập quốc tế, tiến tới bao phủ BHXH toàn bộ lực lượng lao động; mở rộng, gia tăng quyền, lợi ích, tạo sự hấp dẫn để thu hút người lao động tham gia BHXH; bảo đảm tốt nhất quyền lợi cho người lao động đang làm việc và người hưởng lương hưu.

Luật BHXH sửa đổi sẽ căn bản các vướng mắc, bất cập từ thực tiễn thi hành Luật BHXH năm 2014 và Nghị quyết số 93/2015/QH13; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất, có tính khả thi, phù hợp tiêu chuẩn quốc tế và bảo đảm yếu tố bình đẳng giới; hướng tới hoàn thiện quy định quản lý nhà nước và hệ thống tổ chức thực hiện chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả, công khai, minh bạch.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh chủ trì phiên họp

Đại diện Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề nghị cơ quan soạn thảo cần hoàn thiện, “gia cố” thêm nội dung Báo cáo Tổng kết thi hành Luật BHXH năm 2014. Cụ thể, phải đánh giá tổng thể, khách quan, toàn diện các nguyên nhân chủ quan, khách quan dẫn tới tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH kéo dài để có giải pháp khắc phục.

Bên cạnh đó, để thực hiện thành công chính sách BHXH đa tầng, linh hoạt, trên cơ sở mục tiêu của Nghị quyết số 28-NQ/TW, cơ quan soạn thảo cần làm rõ nội hàm các chính sách quy định cấu thành các tầng của hệ thống này; nghiên cứu thêm lộ trình ngân sách Nhà nước chi trả trợ cấp từ 80 tuổi trở lên thay bằng hỗ trợ một phần đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động trong khi còn tuổi lao động…

Về các chế độ trợ cấp hưu trí xã hội, đại diện Bộ Tài chính đánh giá, việc quy định cụ thể mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng đối với đối tượng đáp ứng điều kiện được hưởng mức trợ cấp bằng 500.000 đồng/người/tháng là chưa phù hợp, cần điều chỉnh mức chuẩn trợ giúp xã hội tùy theo khả năng cân đối của ngân sách Nhà nước, tốc độ tăng giá tiêu dùng và tình hình đời sống của đối tượng bảo trợ xã hội, bảo đảm tương quan chính sách đối với các đối tượng khác. Theo đó, nên sửa đổi theo hướng chỉ quy định về điều kiện, chế độ đối với đối tượng trợ cấp hưu trí xã hội, mức chi cụ thể giao Chính phủ quy định.

Về chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, dự thảo không nêu rõ cách tính mức hưởng, thời gian hưởng chính sách này. Nếu mức hưởng không khác biệt lớn so với mức lương hưu, người lao động sẽ có xu hướng lựa chọn tham gia với thời gian vừa đủ để không đủ điều kiện hưởng lương hưu mà được hưởng trợ cấp hàng tháng, và tiếp tục hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Vì vậy, cần nghiên cứu kỹ chính sách này, đề xuất cụ thể cách tính mức hưởng, thời gian hưởng, đảm bảo nguyên tắc đóng - hưởng, không mâu thuẫn với chính sách trợ cấp hưu trí xã hội và không tác động tiêu cực đến chính sách khuyến khích BHXH tự nguyện…

Đánh giá kỹ tác động của mỗi phương án

Phát biểu kết thúc phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đánh giá nội dung dự án Luật BHXH cơ bản phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước; cụ thể hóa được các quy định tại Nghị quyết số 28-NQ/TW; đảm bảo tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo với hệ thống pháp luật; phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật BHXH, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình căn cứ, cơ sở quy định mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng (500.000 đồng/người/tháng) và mức trợ cấp mai táng (10.000.000 đồng); đồng thời đề xuất giao Chính phủ quy định mức trợ cấp này để đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế.

Với quy định về Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội và nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội, so với Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 (khoản 1 Điều 94), dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã bỏ quy định trách nhiệm chỉ đạo, giám sát và tư vấn chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của Hội đồng quản lý BHXH; bỏ đại diện của cơ quan quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế ra khỏi Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội; quy định Chủ tịch Hội đồng là Phó Thủ tướng Chính phủ.

Theo Thứ trưởng, điều này có thể dẫn đến yêu cầu cần phải thành lập các Hội đồng quản lý về bảo hiểm thất nghiệp, Hội đồng quản lý về bảo hiểm y tế để thực hiện các nhiệm vụ nêu trên nên cơ quan soạn thảo cần cân nhắc điều chỉnh quy định này.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh nhấn mạnh, BHXH một lần là chính sách lớn, là vấn đề phức tạp, nên cơ quan chủ trì soạn thảo phải nghiên cứu, phân tích, đánh giá kỹ tác động của mỗi phương án, quan điểm lựa chọn của mình và rà soát, bổ sung quy định cụ thể, chi tiết hơn đối với điểm đ khoản 1 Điều 77 dự thảo Luật; đồng thời tăng cường công tác truyền thông chính sách BHXH một lần…