Những điều số liệu báo cáo tài chính “không nói”

	Cần nâng cấp doanh nghiệp để thu hút vốn đầu tư nước ngoài
	Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam bị tác động rất ít so với thế giới

Năm 2006, Merrill Lynch, một trong những công ty lớn nhất của Phố Wall đạt được thành tích có lẽ là cao nhất từ trước đến nay, biên lợi nhuận trước thuế là một con số khổng lồ 30,1%. Thế nhưng năm tiếp theo, họ thua lỗ 8,6 tỷ đô la – cũng là kết quả tồi tệ nhất trong lịch sử kinh doanh của công ty này. Năm 2008, Ngân hàng Hoa Kỳ đồng ý mua lại Merrill Lynch và vào năm 2009, công ty ngừng hoạt động như một thực thể độc lập.

Một câu chuyện nghiệt ngã khác là vào năm 2010, Chủ tịch Hội đồng quản trị của BP - một công ty dầu khí lớn gửi đi một báo cáo tài chính không thể đẹp hơn của công ty vào năm trước. Mặc dù tình hình kinh tế khó khăn, giá dầu giảm, lợi nhuận trên doanh thu của BP chỉ giảm một tỷ lệ nhỏ và công ty đã tăng cổ tức cho cổ đông thêm 2%.

Các báo cáo tài chính về cơ bản chỉ là cái nhìn hướng về quá khứ chứ không phải thực tại

Chưa đầy 2 tháng sau, giàn khoan Deepwater Horizon nổ tung, 11 người thiệt mạng và gây ra sự cố tràn dầu ngoài khơi lớn nhất trong lịch sử. Chi phí cuối cùng mà BP phải chịu – về tiền, uy tín và khả năng hoạt động của họ trên toàn thế giới nhiều năm sau đó vẫn không thể tính hết được. BP tự ước tính chi phí trực tiếp vào khoảng 40 tỷ đô la.

Những câu chuyện như vậy là bài học cảnh giác về những gì người đầu tư có thể và không thể nhận thấy chỉ bằng cách rà soát tài chính của một công ty.

Có thể thừa nhận rằng tài chính thật sự là tiếng nói của doanh nghiệp và nếu không nắm bắt được nó, người đầu tư sẽ gặp nhiều bất lợi trong bất kỳ ngành nghề kinh doanh nào. Bản thân số liệu có thể sai hoặc đánh lừa người xem. Một hạn chế của các báo cáo tài chính là chúng có thể bị thay đổi, thao túng, để làm cho mọi thứ có vẻ đẹp hơn so với thực tế.

Các báo cáo tài chính về cơ bản chỉ là cái nhìn hướng về quá khứ chứ không phải thực tại. Các con số trên báo cáo tài chính có thể là con số biết nói nhưng chúng nói thật hay nói dối thì có lẽ chỉ có người lập, người kiểm soát báo cáo và một số ít người biết. Nếu là nhà đầu tư nhỏ lẻ khi tiếp cận được nguồn thông tin từ thị trường phải luôn cẩn trọng vì giá cổ phiếu chưa hẳn đã phản ánh đúng giá trị thực hay tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp.

Các nhà đầu tư thường có thói quen bỏ qua những trang giới thiệu dài dòng và các chú thích cuối trang. Nếu mục báo cáo tài chính chỉ gồm con số và những dữ liệu chặt chẽ thì phần phi tài chính trong báo cáo tài chính doanh nghiệp lại thêm vào những dữ liệu “mềm”.

Vì vậy, khi đọc báo cáo thường niên, cho dù các nhà đầu tư quyết định xem xét các trang trên đầu tiên hay sau cùng, nên xác định liệu ban quản lý có nhấn mạnh được tầm quan trọng của thế mạnh tài chính, dòng tiền, vốn lưu động và vị thế của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh hay không.

Bảo Thoa (tổng hợp)