Người lính trở về từ tuyến lửa: Cống hiến một đời không nghỉ

Bụi đỏ chiến trường

Ký ức về cuộc chiến vẫn hiện rõ như vừa hôm qua trong giọng kể của người lính già. Ông Nguyễn Danh Hiến, sinh năm 1953, lớn lên trong một gia đình có truyền thống cách mạng. Ông nội, cha và anh trai đều tham gia kháng chiến chống Pháp, riêng cha ông từng bị thương nặng nơi chiến trường. Tháng 1/1972, khi vừa tròn 19 tuổi, chàng thanh niên Hiến khoác ba lô lên đường nhập ngũ, bước vào trận tuyến với niềm tin giản dị: Tiếp nối cha anh, bảo vệ Tổ quốc.

Trải qua những ngày huấn luyện gian khổ tại Tiểu đoàn 620, Sư đoàn 338, ông cùng đơn vị hành quân vào miền Nam. Tại Quảng Trị, ông được biên chế về Trung đội Thông tin, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 9, Sư đoàn 304 - nơi những trận đánh sinh tử đã khắc sâu trong ký ức. Ông kể, có lẽ không bao giờ quên được đêm 12, rạng sáng 13/9/1972 tại Cao điểm 138, dãy Trường Phước, nơi ông nằm kề bên đại đội trưởng, khi một quả cối M19 rơi trúng khiến người chỉ huy hy sinh tại chỗ. Ông Hiến bị thương nhưng vẫn cố gắng giữ liên lạc, báo cáo tình hình về tiểu đoàn.

Cựu chiến binh Nguyễn Danh Hiến

Vết thương lành, cuối năm 1972, ông trở lại đơn vị, tiếp tục huấn luyện chuẩn bị cho chiến dịch lớn. Đầu năm 1975, đơn vị ông thần tốc tiến quân qua Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng… rồi hành quân bằng đường biển vào Quy Nhơn, vượt rừng băng đèo, xuyên suốt các địa danh từ Phan Rang, Phan Thiết đến Long Thành, Biên Hòa.

"11 giờ 30 phút ngày 30/4/1975, lá cờ tung bay trên Dinh Độc Lập. Tôi đứng giữa trưa nắng, nghẹn ngào, không tin mình còn sống để thấy ngày này. Ngoài đường, nhân dân ùa ra, Cờ đỏ sao vàng rợp trời... Chúng tôi ôm nhau mà khóc, nước mắt hòa vào mồ hôi, vào bụi đỏ chiến trường”, ông nói, giọng trầm đi nhưng mắt vẫn sáng rực niềm tự hào.

Từ người lính trận mạc đến người xây hòa bình

Hòa bình lập lại, người lính Nguyễn Danh Hiến mang thương tật 61% trở về quê hương, chọn sống một đời không nghỉ ngơi. Năm 1977, ông làm Bí thư Chi bộ, thư ký đội sản xuất thôn Nguyệt Áng. Những năm tháng chiến trường tôi luyện cho ông bản lĩnh vững vàng, quyết đoán, nhưng cũng đầy tình cảm và trách nhiệm.

Ở bất cứ cương vị nào, ông cũng để lại dấu ấn. Năm 1993, ông làm Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã, một năm sau giữ chức Chủ tịch Hội. Tại đây, ông phối hợp với Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam đưa mô hình cấy mạ non về xã - một bước ngoặt giúp tăng năng suất lúa gấp đôi, làm thay đổi tư duy canh tác của người dân.

Giai đoạn 1995 - 2004, ông Hiến là Ủy viên Ủy ban nhân dân xã Đại Áng, đồng thời giữ chức Phó Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã. Từ năm 2011 đến năm 2024, ông là Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã. Trong thời gian này, ông cùng Ban Thường trực Mặt trận tổ quốc Việt Nam xã triển khai nhiều hoạt động xã hội tại địa phương.

Dù ở bất cứ cương vị nào, cựu chiến binh Nguyễn Danh Hiến cũng để lại dấu ấn.

Cụ thể, vận động ủng hộ đồng bào miền Trung bị ảnh hưởng bởi bão lũ với tổng số tiền 152 triệu đồng; quỹ “Vì người nghèo” 694 triệu đồng; quỹ “Trường Sa thân yêu” vận động được 137 triệu đồng; hỗ trợ quỹ phòng, chống dịch Covid-19 với tổng trị giá 381 triệu đồng cả tiền mặt và hiện vật… Cùng với đó, ông Hiến cũng tham gia vận động xây dựng nhà ở cho các hộ khó khăn. Từ năm 2014 đến năm 2023, xã Đại Áng đã xây dựng được 20 nhà đại đoàn kết với tổng kinh phí 945 triệu đồng và 12 nhà chính sách với tổng trị giá 990 triệu đồng.

Từng ngôi nhà, từng suất hỗ trợ ông góp sức vận động đều là phần nối dài tinh thần "vì dân phục vụ". “Mình còn sống, còn khỏe là còn phải làm gì đó cho quê hương. Không đi chiến trường nữa thì đi vận động, đi hỏi thăm, đi gõ cửa từng hộ nghèo. Lúc trẻ cầm súng, giờ cầm sổ, cầm tay, cầm cả trách nhiệm”, ông cười hiền.

Người cựu chiến binh năm xưa từng ôm máy thông tin giữa mưa pháo, giờ vẫn giữ lối sống kỷ luật, tỉ mỉ và nặng tình nghĩa. Không ít lần, ông từ chối nghỉ ngơi để tham gia các cuộc họp dân, các buổi vận động hay đơn giản là ghé thăm người già neo đơn trong thôn. Với ông, sự bình yên hôm nay không đến từ may mắn, mà từ hy sinh, và cần được gìn giữ bằng trách nhiệm.

Trong mắt nhiều người, ông Hiến là người “làm được việc” - đúng chất người lính cụ Hồ. Nhưng trong lòng người viết, ông là minh chứng sống động cho thông điệp: Hòa bình không phải là dấu chấm hết của chiến đấu, mà là một cách chiến đấu khác - để nuôi dưỡng, gìn giữ và tiếp nối giá trị ấy qua từng việc nhỏ.

Chia tay ông Hiến khi trời đã trưa, nắng Hà Nội hắt qua vòm xoan cũ sau nhà. Giọng kể về trận đánh năm 1975 vẫn còn vang trong tôi như một khúc quân hành không dứt. Có lẽ, điều đẹp nhất ở những người lính trở về không chỉ là chiến công, mà là cách họ tiếp tục sống dung dị mà sâu sắc, trách nhiệm mà ấm áp, như thể không phút giây nào họ rời khỏi trận tuyến của đời.

Bảo Thoa