Ngổn ngang rác thải giữa Thủ đô: Bao giờ mới chấm dứt thói quen vứt rác tùy tiện?

Tiện đâu là xả rác sinh hoạt ở đó

Hình ảnh những bãi tập kết rác, những điểm trung chuyển rác thải ngổn ngang, những gốc cây, vỉa hè, chân cột điện rải rác những bao ni lông đã không là hình ảnh xa lạ tại các tuyến phố ở Hà Nội. Bất kỳ khoảng trống nào, dù là ngay giữa ngã tư, cổng khu dân cư, gần các cơ quan đoàn thể,... đều có thể bị “trưng dụng” làm nơi chứa rác thải sinh hoạt.

Những gốc cây, vỉa hè ngổn ngang, lộn xộn rác thải.

Một vài túi rác thải vứt bừa một chỗ trong vài ngày là đủ để biến một góc vỉa hè cho người đi bộ thành nơi tập kết rác thải. Lịch đổ rác thải sinh hoạt ở Hà Nội thường là vào buổi tối, từ 17 giờ đến 21 giờ hằng ngày. Thế nhưng rất nhiều người có thể đổ rác ở bất cứ đâu, bất kỳ lúc nào nếu họ muốn. Thói quen vứt rác bừa bãi, không theo quy định và phó mặc cho công nhân môi trường đã khiến nhiều tuyến phố, vỉa hè ở Hà Nội rơi vào tình trạng nhếch nhác, bừa bãi, vừa mất mỹ quan đô thị, vừa ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống của cộng đồng.

Chân cột đường sắt Nhổn - Ga Hà Nội, đoạn đi qua đường Láng bị vứt đầy các loại rác thải.

Tại khu vực đường Hồng Hà (phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm cũ) có những khu vực xe rác tập kết để trung chuyển, rác thải bốc mùi ô nhiễm rất nặng khiến ai đi qua cũng phải nhăn mày, bịt mũi. Người dân ở khu vực đường Hồng Hà cho hay, hầu như ngày nào họ cũng phải chịu cảnh ô nhiễm này.

Tại lối đi từ phường Ỷ La ra khu đất dịch vụ LK27-28 phường Dương Nội, đống rác thải này đã tồn tại gần 1 tháng nay gây ách tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Tại khu vực ngã tư giao giữa đường Phạm Văn Đồng và Hồ Tùng Mậu, ngay khu vực lối lên xuống hầm đi bộ có một bãi rác. Nhiều người đi qua rất thoải mái, vô tư quăng rác xuống khu vực đó, như thể nó vốn là nơi để tập kết rác vậy.

Người đàn ông vô tư quăng túi rác ra ngay giữa đường.

Đống rác nằm "chình ình" ngay giữa ngã tư tấp nập, cứ dọn đi là lại có người tiếp tục vứt rác ra.

Nhiều bạn sinh viên bắt buộc phải đi qua khu vực này để sang tới Trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Bạn Nguyễn Hà (nghiên cứu sinh của Đại Học Ngoại Ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho hay: “Mặc dù có chỗ tập kết rác và có xe rác hằng ngày đi thu gom nhưng nhiều người vẫn đi xe máy sau đó thải rác ở đây. Mỗi lần đi qua đống rác đều bốc mùi khó chịu, chưa kể để vấn đề vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị. Đống rác này cũng tồn tại ở đây rất lâu rồi, cứ dọn là lại có người vứt ra, không thể hiểu nổi”.

Cần những giải pháp cụ thể và lâu dài

Theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 25 Nghị định 45/2022/NĐ-CP ngày 7/7/2022 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, hành vi vứt, thải rác bừa bãi trên vỉa hè, lòng đường sẽ bị phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng.

Tuy nhiên, trên thực tế, do ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường của một bộ phận người dân còn hạn chế, trong khi công tác kiểm tra, xử lý vi phạm từ phía chính quyền địa phương chưa được triển khai quyết liệt, tình trạng xả rác, đổ trộm chất thải ra môi trường vẫn tiếp diễn trên địa bàn Hà Nội.

Rất cần những giải pháp cụ thể và lâu dài để bộ mặt cảnh quan của Thành phố được xanh - sạch - đẹp.

Trước thực trạng đó, ngày 14/7 vừa qua, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã tổ chức cuộc họp với sự tham gia của lãnh đạo 126 phường, xã nhằm bàn giải pháp nâng cao chất lượng vệ sinh môi trường đô thị. Tại cuộc họp, Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng - Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, nhận định: ô nhiễm môi trường hiện nay có thể chia thành ba loại chính, gồm: Ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm do rác thải rắn. Để giải quyết triệt để, cần có những giải pháp tổng thể và lâu dài.

Một điểm nhấn đáng chú ý được Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng chia sẻ là việc Công an Hà Nội đã hoàn tất lắp đặt và đưa vào vận hành 261 camera AI tích hợp 10 tiện ích thông minh, phủ khắp toàn Thành phố.

Hiện nay, Công an thành phố Hà Nội đang khẩn trương triển khai giai đoạn tiếp theo của hệ thống nhằm đảm bảo an ninh phục vụ lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng cho biết, khi hệ thống hoàn thiện, dự kiến đến ngày 18/12, công tác điều tiết giao thông có thể vận hành tự động, không cần lực lượng Cảnh sát giao thông thường xuyên túc trực.

Hệ thống mới có khả năng nhận diện biển số xe, điều tiết giao thông theo luồng, nhận diện khuôn mặt và cảnh báo đối tượng truy nã. Đặc biệt, trong gói thầu thứ hai dự kiến hoàn thành vào quý III/2026, toàn bộ hệ thống camera AI sẽ có khả năng giám sát hành vi xả rác trái quy định trên vỉa hè. Camera sẽ tự động chụp lại hành vi vi phạm và truyền dữ liệu về trung tâm để xử lý. Khi đó, hành vi thiếu ý thức về môi trường của người dân sẽ dần được điều chỉnh, góp phần xây dựng nếp sống văn minh đô thị. Dự kiến đến tháng 6/2026, toàn hệ thống sẽ đi vào vận hành ổn định, giúp đảm bảo trật tự không chỉ trên lòng đường mà cả trên vỉa hè, tạo diện mạo mới cho Thủ đô.

Tuy vậy, một Hà Nội văn minh, xanh - sạch - đẹp không thể chỉ trông chờ vào lực lượng chức năng hay các thiết bị giám sát thông minh, mà cần sự thay đổi từ chính hành vi hằng ngày của cộng đồng. Chỉ khi người dân thực sự coi trọng không gian sống chung, tôn trọng môi trường xung quanh như chính ngôi nhà của mình, thì những con đường, góc phố của Thủ đô mới thôi mang dáng dấp của những bãi rác bất đắc dĩ.

Giữ gìn môi trường không chỉ là trách nhiệm, mà còn là thước đo của một xã hội văn minh. Và điều đó phải bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất là dừng lại việc vứt rác ra đường.