Khẳng định vai trò quan trọng trong thực hiện chức năng công tố

Theo Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, năm 2025, trong bối cảnh tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật tiếp tục diễn biến phức tạp, ngành Kiểm sát đã chú trọng nâng cao trách nhiệm công tố, tăng cường kiểm sát ngay từ giai đoạn tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, bảo đảm xử lý đầy đủ, đúng pháp luật.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến báo cáo công tác kiểm sát năm 2025. (Ảnh: QH)

Toàn ngành đã giải quyết 134.427 tin báo về tội phạm, đạt 100%, quyết định khởi tố 133.033 vụ án, tăng 23,3% so với năm trước. Trong lĩnh vực xét xử, hàng trăm nghìn vụ án được kiểm sát, không phát hiện trường hợp nào Tòa án tuyên không phạm tội đối với bị can, bị cáo do Viện Kiểm sát truy tố.

Bên cạnh đó, công tác điều tra của cơ quan điều tra thuộc Viện cũng đạt tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo tội phạm rất cao, đặc biệt với các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng; đồng thời tăng cường thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế. Công tác yêu cầu, kiến nghị trong tố tụng được chú trọng; nhiều kiến nghị được các cơ quan tiến hành tố tụng tiếp thu, góp phần nâng cao chất lượng điều tra và xét xử, khắc phục thiếu sót trong hoạt động tư pháp.

Công tác kiểm sát xét xử hình sự, dân sự, hành chính đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra: Năm 2025, ngành Kiểm sát giải quyết 13.469 vụ án hành chính, tăng 3,9%, tỷ lệ kháng nghị được chấp nhận đạt 74,8%; riêng lĩnh vực dân sự, kinh doanh thương mại, lao động giải quyết 575.520 vụ việc, tăng 15,5%, tỷ lệ chấp nhận kháng nghị gần 80%. Công tác thi hành án dân sự đạt 84,2%, vượt 16,2% chỉ tiêu Quốc hội giao.

Các đại biểu dự Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Bên cạnh việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo luật định, Viện kiểm sát đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình, đề án, hoàn thiện cơ chế pháp lý, tiếp tục thực hiện các nghị quyết của Đảng, Quốc hội về cải cách tư pháp, tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong quản lý, điều hành và giải quyết vụ việc. Ngành cũng chú trọng bồi dưỡng đội ngũ kiểm sát viên, nâng cao bản lĩnh chính trị và năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đánh giá, ngành Kiểm sát tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong thực hiện chức năng công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp.

Báo cáo thẩm tra cũng ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực của Viện kiểm sát, đặc biệt là trong kiểm sát hoạt động điều tra, tăng cường hủy bỏ các quyết định không có căn cứ của cơ quan điều tra, góp phần hạn chế việc khởi tố oan sai, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và đảm bảo thượng tôn pháp luật.

Đáng chú ý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Quốc hội nhấn mạnh, trong năm không có trường hợp nào Viện kiểm sát truy tố mà Tòa án tuyên không phạm tội, thể hiện trách nhiệm công tố được nâng cao; Tỷ lệ kháng nghị được Tòa án chấp nhận cao hơn nhiều so với yêu cầu đặt ra; Công tác điều tra các vụ án rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng được thực hiện đầy đủ và quyết liệt, góp phần xử lý nghiêm minh các hành vi xâm phạm trật tự xã hội.

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Tuy nhiên, báo cáo thẩm tra cũng chỉ ra một số hạn chế cần khắc phục. Đó là vẫn có trường hợp phải đình chỉ điều tra bị can do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân và trách nhiệm của cơ quan kiểm sát trong kiểm sát điều tra; Một số đơn khiếu nại, tố cáo, đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm trong lĩnh vực dân sự, hành chính còn chậm giải quyết.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật về tố tụng, đẩy mạnh phối hợp với các cơ quan tư pháp và chính quyền địa phương trong thi hành án hành chính, tăng cường công tác tiếp nhận và xử lý đơn thư trong lĩnh vực dân sự, hành chính, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp và nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hệ thống tư pháp.

Bên cạnh đó, ngành Kiểm sát cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao tính minh bạch trong hoạt động tố tụng, kiện toàn đội ngũ kiểm sát viên, tăng cường đạo đức công vụ, kỷ luật, kỷ cương; đồng thời chủ động thực hiện các giải pháp để phòng ngừa oan sai, bảo vệ tốt hơn quyền con người, quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp và pháp luật.