Hà Nội quyết liệt thiết lập trật tự đô thị để phố phường văn minh

Điểm sáng từ những cách làm chủ động

Vỉa hè Hà Nội từ lâu đã mang trong mình một nghịch lý vừa là không gian dành cho cộng đồng, vừa là nơi mưu sinh của hàng vạn hộ dân. Sự chồng lấn lợi ích khiến hình ảnh lộn xộn trở nên quen thuộc trên nhiều tuyến phố. Dọc các trục đường Đê La Thành, Thái Hà, Xuân Thủy, khu vực Cầu Giấy hay Phố Cổ, đặc biệt là trên Lê Duẩn, Khâm Thiên và lối vào khu cà phê đường tàu, cảnh người đi bộ len lỏi giữa hàng quán bày tràn và dòng phương tiện diễn ra bất kể thời điểm nào trong ngày.

Trong bối cảnh chung đầy thách thức ấy, phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám đang được xem như một điểm sáng nhờ sự vào cuộc chủ động và liên tục. Lực lượng chức năng có mặt từ sớm, kiểm tra trật tự giao thông, đô thị và vệ sinh môi trường. Ba vị trí thường xuyên phát sinh vi phạm gồm đoạn trước trụ sở Bộ Công an, phố Khâm Thiên và khu cà phê đường tàu được quản lý theo chế độ trực chốt, duy trì tuần tra nhiều khung giờ trong ngày.

Lãnh đạo, Công an phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám trực tiếp kiểm tra công tác đảm bảo trật tự đô thị tại khu vực cà phê đường tàu.

Nhắc tới phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám, bên cạnh các di tích lịch sử nổi tiếng, giờ đây nhiều người còn nghĩ tới Khu cà phê đường tàu. Tuyến đường dài khoảng 240m, với 79 hộ dân và 21 hộ kinh doanh đặc biệt tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn do nằm sát hành lang đường sắt. Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể gây hậu quả khó lường. Hiểu rõ rủi ro, phường đã triển khai hàng loạt biện pháp mạnh: Công an phường tổ chức ký cam kết với 100% hộ dân và hộ kinh doanh; các tổ công tác tuần tra thường xuyên, nhất là thời điểm tàu chạy. Từ tháng 7/2025 đến nay, phường đã xử phạt 8 trường hợp vi phạm hành lang đường sắt, với tổng số tiền 20 triệu đồng; những hộ cố tình tái phạm đều bị lập biên bản và yêu cầu dừng hoạt động.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám, bà Đoàn Thu Hà, nhấn mạnh: “Trật tự đô thị là công việc cần sự kiên trì. Chúng tôi xác định phải làm liên tục và có trọng tâm”.

Các bộ phận chuyên môn được giao nhiệm vụ rõ ràng: Phòng Kinh tế - Hạ tầng và Đô thị chịu trách nhiệm tuyên truyền, ký cam kết và xử lý rác sau giải tỏa; Phòng Văn hóa - Xã hội tổ chức truyền thông trực quan bằng pano, áp phích; Công an phường giữ vai trò nòng cốt trong tuần tra, xử lý lấn chiếm vỉa hè và kinh doanh trái phép. Ba tổ kiểm tra chuyên trách trực thường xuyên tại khu cà phê đường tàu. Ban Chỉ huy Quân sự phường, tổ dân phố, đoàn thể cùng phối hợp duy trì trật tự, tiếp tục lan tỏa mô hình “Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp”.

Nhờ đó, diện mạo phường thay đổi rõ rệt: vỉa hè thoáng hơn, khu cà phê đường tàu được kiểm soát an toàn, môi trường được cải thiện, tạo nền tảng cho một không gian văn minh hơn.

Phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám đang từng bước tạo dựng hình ảnh những con phố xanh - sạch - sáng, xứng đáng là khu vực trung tâm của Thủ đô.

Không chỉ Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nhiều phường khác của Hà Nội cũng đang thực hiện các biện pháp quyết liệt nhằm lập lại trật tự đô thị.

Tại phường Đại Mỗ, lực lượng chức năng tập trung xử lý các khu vực phức tạp như Ngòi - Cầu Trại và hành lang sông Nhuệ. Nhiều công trình cấp IV, gara ô tô, điểm tập kết phế liệu tồn tại từ trước năm 2014 được kiểm tra, xác minh và tháo dỡ. Ngày 24/11/2025, UBND phường triển khai xử lý đồng bộ mái che, biển quảng cáo, các kết cấu lấn chiếm mặt hồ; thu gom vật liệu và yêu cầu cam kết không tái phạm.

Phó Chủ tịch UBND phường Đại Mỗ Hoàng Minh Hải cho biết phường sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, duy trì kiểm tra định kỳ và đột xuất. Với vi phạm lớn, phường lập hồ sơ cưỡng chế; đồng thời lên kế hoạch đề xuất dự án kè hồ Ngòi và chỉnh trang cảnh quan hai bên hồ trong năm 2026 bằng nguồn vốn ngân sách.

Xử lý kiên quyết và củng cố sự đồng thuận

Tại phường Cửa Nam, dù diện tích chỉ 1,68 km² nhưng dân số lên tới hơn 52.000 người cùng nhiều cơ quan trung ương đặt trụ sở, khiến việc quản lý trật tự đô thị gặp rất nhiều áp lực. Phó Chủ tịch UBND phường Nguyễn Tùng Lâm cho biết, để tăng hiệu quả quản lý, phường đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ bằng việc lắp đặt 17 camera giám sát từ nguồn xã hội hóa, đồng thời duy trì tuyên truyền hằng ngày qua hệ thống loa phường, pano và các nền tảng mạng xã hội.

Nhờ những biện pháp quyết liệt này, phường đã ký cam kết với 469 hộ kinh doanh; tuyên truyền riêng với 79 hộ thường xuyên vi phạm; xử lý 65 trường hợp với tổng số tiền phạt hơn 126 triệu đồng; xóa 20 điểm lấn chiếm vỉa hè; phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông xử lý 103 trường hợp dừng, đỗ sai quy định; tháo dỡ 489 mái che và 35 biển quảng cáo vi phạm. Đáng chú ý, mô hình thu gom rác bằng xe cẩu ngang đã giúp hạn chế tình trạng rác tồn đọng trên vỉa hè.

Công an phường Cửa Nam tuyên truyền, nhắc nhở các hộ kinh doanh tại tuyến phố Phan Chu Trinh.

Tương tự, tại phường Hai Bà Trưng, gần 100 người thuộc các lực lượng đã đồng loạt ra quân xử lý vi phạm trên 16 tuyến phố. Trung tá Hoàng Nam - Phó Trưởng Công an phường cho biết lực lượng chức năng đã gửi 85 bản cam kết, xóa 60 quảng cáo rao vặt và xử lý 5 trường hợp vi phạm ngay trong buổi sáng 1/12.

Tại phường Nghĩa Đô, các tuyến phố như Tô Hiệu, Trần Tử Bình, Chùa Hà… được lực lượng chức năng kiểm tra thường xuyên. Đại diện Ban Chỉ đạo 197 của phường cho biết, quan điểm của địa phương là xử lý nghiêm mọi vi phạm, không có vùng cấm hay sự nể nang, nhằm đảm bảo vỉa hè an toàn cho người đi bộ.

Một khó khăn lớn trong công tác giữ gìn trật tự đô thị là tình trạng tái vi phạm. Để khắc phục, Ban Chỉ đạo 197 phường Nghĩa Đô cho biết phường sẽ không chỉ ra quân theo từng đợt mà chuyển sang tăng cường tuần tra thường xuyên và đột xuất ở nhiều khung giờ khác nhau, kịp thời phát hiện và xử lý ngay vi phạm mới phát sinh.

Trong thời gian tới, phường cũng dự kiến đề xuất lắp đặt hệ thống camera tại các “điểm đen” để xử lý vi phạm bằng hình thức “phạt nguội” đối với các trường hợp dừng, đỗ sai quy định. Với những đoạn vỉa hè rộng thường xuyên bị ô tô leo lên, phường sẽ nghiên cứu việc lắp hàng rào kỹ thuật hoặc trồng thêm cây xanh, bồn hoa nhằm bảo vệ không gian cho người đi bộ.

Lực lượng chức năng phường Nghĩa Đô tiến hành kiểm tra, xử lý hàng loạt xe ô tô dừng đỗ sai quy định trên vỉa hè phố Tô Hiệu.

Tại phường Hai Bà Trưng, ông Nguyễn Đình Tuấn Anh - chuyên viên Phòng Kinh tế Hạ tầng và Đô thị cho biết khó khăn lớn nhất là nhân sự mỏng so với địa bàn rộng. Phường có tới 29.000 hộ dân, 1.990 cơ sở kinh doanh và 67 tuyến phố, nên phải huy động tối đa cán bộ cơ sở và chi bộ tổ dân phố vào công tác tuyên truyền, giám sát. Ông đồng thời đề xuất tích hợp dữ liệu từ hệ thống camera AI của Công an Thành phố Hà Nội để nâng cao hiệu quả quản lý.

Ở góc nhìn cộng đồng, nhiều người dân mong muốn công tác tuyên truyền được đẩy mạnh hơn trước khi xử phạt. Tại phố Tô Hiệu, ông Đặng Văn Thành - một hộ kinh doanh chia sẻ: “Nếu lực lượng chức năng thông báo trước để người dân chuẩn bị và chấp hành thì sẽ tạo được sự đồng thuận tốt hơn”.

Lập lại trật tự đô thị không phải câu chuyện của riêng lực lượng chức năng. Đó là hành trình đòi hỏi sự kiên trì, sự chia sẻ giữa quyền lợi cá nhân và lợi ích cộng đồng, và quan trọng hơn cả là ý thức của mỗi người dân Thủ đô. Khi vỉa hè thực sự được trả lại cho người đi bộ, khi không gian công cộng trở nên an toàn và sạch đẹp, đó cũng là lúc Hà Nội tiến thêm một bước trong quá trình xây dựng hình ảnh một đô thị văn minh, hiện đại và đáng sống.