Giao lưu trực tuyến Chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội liên quan đến người lao động và người sử dụng lao động

Đây cũng là một trong những hoạt động ý nghĩa, thiết thực báo Lao động Thủ đô và Liên đoàn Lao động huyện Thường Tín chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVII, hướng tới Đại hội XIII của Đảng.

Đại biểu tham dự buổi giao lưu.

Đến dự buổi giao lưu trực tuyến có các đại biểu: Ông Lê Đình Hùng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội; bà Lê Thị Bích Ngọc, Uỷ viên Thường vụ Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội, Tổng Biên tập báo Lao động Thủ đô; ông Kiều Xuân Huy, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Thường Tín; ông Lê Tuấn Dũng, Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ tịch Mặt trận tổ quốc Huyện; ông Lý Văn Dũng, Ủy viên Thường vụ, Trưởng Ban Dân vận Huyện; bà Trịnh Thị Phương Thảo, Chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện Thường Tín; cùng đại diện Liên đoàn lao động các quận, huyện, ngành, các Ban của Liên đoàn Lao động Thành phố, cùng gần 300 đại biểu là công nhân viên chức lao động trên địa bàn huyện.

Tham gia giải đáp mọi câu hỏi của cán bộ công chức, viên chức, người lao động có các chuyên gia: Lê Đình Quảng - Phó Trưởng ban Quan hệ Lao động Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; Dương Thị Minh Châu – Trưởng phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng Bảo hiểm xã hội Thành phố Hà Nội; Tạ Văn Dưỡng - Trưởng ban Chính sách pháp luật Liên đoàn Lao động Thành phố.

Toàn cảnh cuộc giao lưu trực tuyến

8h45

Phát biểu tại buổi giao lưu, Tổng biên tập báo Lao động Thủ đô Lê Thị Bích Ngọc cho biết: Cuộc đối thoại, giao lưu trực tuyến hôm nay là cuộc thứ 10 báo Lao động Thủ đô tổ chức trong năm 2020 và cũng là cuộc đầu tiên báo phối hợp tổ chức cùng Liên đoàn Lao động huyện thường Tín, với mong muốn góp phần giúp người lao động, người sử dụng lao động tiếp cận và hiểu những điểm mới của các luật vừa ban hành liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên, để áp dụng vào thực tế đúng và trúng.

Tổng biên tập báo Lao động Thủ đô Lê Thị Bích Ngọc phát biểu khai mạc buổi giao lưu trực tuyến.

“Cuộc giao lưu trực tuyến này, báo Lao động Thủ đô và Liên đoàn lao động huyện Thường Tín chọn chủ đề Chính sách tiền lương và Bảo hiểm xã hội để Hội nghị hỏi đáp, giao lưu, đối thoại. Đây là 2 lĩnh vực người lao động cũng như người sử dụng lao động hết sức quan tâm, vì nó là một trong những thành tố quan trọng quyết định đời sống, việc làm của mỗi chúng ta”- Tổng biên tập Lê Thị Bích Ngọc cho biết.

Theo Tổng biên tập Lê Thị Bích Ngọc, tại cuộc giao lưu trực tuyến lần này, Ban Tổ chức đã mời các chuyên gia rất am hiểu về pháp luật lao động, tiền lương và Bảo hiểm xã hội để trả lời các câu hỏi, những khúc mắc mà trong quá trình thực hiện, giải quyết chế độ, chính sách, người lao động và người sử dụng lao động đang gặp phải. Buổi đối thoại, giao lưu này được truyền trực tuyến trên báo điện tử laodongthudo.vn, nên ngoài các câu hỏi của người lao động tại khán phòng, nhiều bạn đọc trên cả nước đang theo dõi cuộc giao lưu trực tuyến trên Báo cũng sẽ gửi câu hỏi của mình đến với các chuyên gia và mong được giải đáp.

8h55

Cùng phát biểu tại cuộc giao lưu Chủ tịch Liên đoàn lao động huyện Thường Tín Trịnh Thị Phương Thảo, với chức năng đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của công nhân viên chức lao động, trong thời gian qua, các cấp công đoàn huyện Thường Tín đã luôn chủ động trong công tác tuyên truyền thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến, trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật nên đã góp phần thực hiện đảm bảo chính sách cho cán bộ, công nhân viên chức lao động trên địa bàn huyện.

Chủ tịch Liên đoàn lao động huyện Thường Tín Trịnh Thị Phương Thảo phát biểu tại buổi giao lưu.

Tuy nhiên, việc hiểu đúng và thực hiện đúng những quy định trong Luật bảo hiểm xã hội, Bộ luật lao động ở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cũng còn có những hạn chế, bất cập, vì vậy, Liên đoàn Lao động huyện phối hợp với báo Lao động Thủ đô tổ chức buổi giao lưu trực tuyến với chủ đề “Chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động” nhằm góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành chính sách pháp luật, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.

“Để buổi giao lưu trực tuyến đạt kết quả tốt, chúng tôi đề nghị các đại biểu, trên cơ sở những nội dung còn chưa rõ trong Chính sách tiền lương, Luật bảo hiểm xã hội, Bộ luật Lao động; những vấn đề còn vướng mắc trong thực tiễn sẽ mạnh dạn nêu ý kiến, đặt câu hỏi để các chuyên gia tư vấn, giải đáp làm rõ những tình huống có thể gặp phải”, Chủ tịch Liên đoàn lao động huyện Thường Tín Trịnh Thị Phương Thảo nhấn mạnh.

9h5

Đến dự và phát biểu tại cuộc giao lưu, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội Lê Đình Hùng cho biết: Việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đoàn viên, người lao động để họ hiểu được quyền, nghĩa vụ và lợi ích chính đáng của mình là một trong những nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn. Trong nhiều năm qua, báo Lao động Thủ đô đã thực hiện tốt vai trò kết nối người lao động với những chuyên gia, nhà hoạch định chính sách. Các cuộc giao lưu trực tuyến là kênh thông tin hữu ích trang bị, nâng cao kiến thức pháp luật cho đoàn viên, công nhân viên chức lao động.

Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội Lê Đình Hùng phát biểu tại buổi giao lưu.

Hiện nay, mặc dù đã có Luật, bộ Luật cụ thể ở các lĩnh vực, tuy nhiên trong thực tế nhiều chủ doanh nghiệp, thủ trưởng các đơn vị hoặc bản thân người lao động… vẫn chưa hiểu hết, chưa hiểu đúng, chính vì vậy trong quá trình triền khai vẫn xảy ra những vấn đề bấp cập.

“Hôm nay Liên đoàn Lao động huyện Thường Tín và báo Lao động Thủ đô chọn chủ đề về Chế độ tiền lương và Bảo hiểm xã hội tôi đánh giá rất cao. Bởi đây là 2 nội dung tác động căn bản, trực tiếp đến đời sống thiết thực, đoàn viên công đoàn và người lao động. Do vậy tôi rất mong các thủ trưởng đơn vị, người sử dụng doanh nghiệp, cán bộ công đoàn và người lao động thoải mái chia sẻ vướng mắc của mình để các chuyên gia giải đáp để việc thực hiện Luật được đúng và trúng tránh sai sót sau này”, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội Lê Đình Hùng nhấn mạnh.

Lãnh đạo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Liên đoàn Lao động Thành phố, Báo Lao động Thủ đô và Huyện Thường Tín tặng hoa các chuyên gia

9h15

Các chuyên trực tiếp giải đáp câu hỏi, thắc mắc của người lao động

Ông Trần Xuân Quang (Chủ tịch Công đoàn Công ty Cocacola Hà Nội) đặt câu hỏi:

1. Doanh nghiệp cắt giảm lao động, thuê nhà thầu phụ trên cùng một công việc. Vậy việc làm như thế có đúng không?

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng trả lời: Theo điều 42 Luật Lao động, các trường hợp thay đổi công nghệ do dịch bệnh, thiên tai, hỏa hoạn, di dời theo các quyết định của nhà nước thì doanh nghiệp được phép cắt giảm lao động. Tuy nhiên việc cắt giảm này nếu từ 2 người trở lên thì phải xây dựng phương án và trao đổi thống nhất với công đoàn cơ sở, sau đó gửi lên cơ quan lao động cấp tỉnh/thành phố, sau 30 ngày thì thực hiện.

Trường hợp của anh, đó là trường hợp thay đổi cơ cấu tổ chức, tổ chức lại lao động. Như vậy, nó thuộc điều 42 nên doanh nghiệp được quyền cắt giảm lao động. Tuy nhiên, khi cắt giảm thì phải xây dựng phương án (đối tượng cắt giảm, khi cắt giảm được hưởng chế độ nào, nguồn kinh phí lấy ở đâu…).

2. Trong thời gian Covid-19, một số lao động phải nghỉ ở nhà. Chế độ tiền lương họ được hưởng như thế nào?

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng: Người lao động được hưởng lương ngừng việc nhưng không được thấp hơn lương tối thiểu vùng. Tuy nhiên, theo Luật Lao động năm 2019, quy định lương tối thiểu vùng chỉ được hưởng không quá 14 ngày, còn lại sau đó do doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận.

Ông Trần Xuân Quang - Chủ tịch Công đoàn Công ty Cocacola Hà Nội đặt câu hỏi về chính sách tiền lương

3. Trong việc cắt giảm và thu hẹp sản xuất, những người hợp động lao động không thời hạn, chế độ họ được hưởng như thế nào?

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng: Theo quy định sẽ được hưởng trợ cấp mất việc làm. Mỗi năm làm việc sẽ được doanh nghiệp chi trả 1 tháng tiền lương (tiền lương theo 6 thánh liền kề trước khi người lao động nghỉ). Ngoài ra, còn căn cứ vào Thỏa ước lao động tập thể và các quy chế của doanh nghiệp, có những quyền lợi khác thì người lao động sẽ được hưởng thêm.

4. Trong điều chỉnh mức lương cơ sở, hiện nay nhà nước đang điều chỉnh chung tất cả các người được hưởng mức lương cao thấp đều được hưởng theo một tiêu chuẩn. Việc như vậy không công bằng với người có thu nhập lương rất thấp và lương rất cao. Điều này hiểu như thế nào?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Trước đây chưa có Luật Bảo hiểm xã hội thì mức ấn định tiền lương cao nhất để đóng bảo hiểm xã hội là không ấn định bằng 20 lần mức lương cơ sở. Do vậy, đối với những trường hợp như anh Quang có ý kiến, người ta đóng bảo hiểm ở trên mức lương rất cao nên thời điểm đầu tiên người ta về nghỉ hưu, bản thân lương hưu đã cao chứ không phải do điều chỉnh. Điều chỉnh ở đây, nhà nước đã cố gắng xây dựng làm sao để điểu chỉnh người hưởng lương hưu thấp sẽ cao dần lên để có so sánh mặt bằng với những người hưởng lương hưu cao. Điều này đang nằm trong lộ trình xây dựng của nhà nước.

5. Cách tính tiền lương nghỉ hưu cho người lao động? Tại sao công chức thì 5 năm cuối cộng lại chia đều, nhưng ở những thành phần kinh tế khác thì chia đều cho tất cả thời gian làm việc của người lao động?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Nếu chúng ta làm toàn bộ quá trình trong nhà nước thì chúng ta mới tính bình quân 5 năm, 10 năm, 20 năm cuối chứ không phải ai cũng tính bình quân 5 năm cuối. Bình quân 5 năm cuối chỉ đối với những người tham gia trước năm 1995, còn đối với những người tham gia sau năm 1995 thì có bình quân từ 8 năm, 10 năm, 15 năm và nếu như ai bắt đầu tham gia từ năm 2025 thì cũng chia bình quân cả quá trình giống như là những người tham gia lương do chủ sử dụng lao động quyết định.

Ông Nguyễn Ngọc Phán - Chủ tịch Công đoàn Trường Tiểu học Tân Minh đặt câu hỏi.

Anh Dương Thanh Tuấn (Công đoàn xã Khánh Hà) hỏi: Theo quy định 34 có hiệu lực 2019, quy định cán bộ không chuyên trách cấp xã là được đóng BHXH bắt buộc. Đối với cán bộ như đoàn thể, bí thư, trưởng thôn… chỉ có thể làm 1-2 nhiệm kỳ hoặc thay đổi công việc thì BHXH được giải quyết thế nào?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Bây giờ không chỉ có chế độ BHXH bắt buộc mà còn có chế độ BHXH tự nguyện. Nếu cán bộ chuyên trách không còn tham gia BHXH bắt buộc thì sẽ tham gia BHXH tự nguyện với mức lương đóng bảo hiểm do người lao động lựa chọn. Theo tôi nếu đã tham gia BHXH bắt buộc thì nên tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu và được tham gia BHYT miễn phí.

Chị Đỗ Thị Thanh Hải, Trường Trung học cơ sở Dũng Tiến hỏi: Theo Luật An toàn vệ sinh lao động, các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phải được chủ sử dụng lao động tổ chức khám sức khỏe định kì, trong đó lao động nữ sẽ được khám chuyên khoa phụ sản. Đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong khối công lập có được khám không? Ai là người tổ chức và việc thanh toán như thế nào? Đơn vị tôi là trường công lập có giáo viên nam sinh năm 1970 đã tham gia BHXH được 27 năm 10 tháng. Vì lí do sức khỏe anh đó muốn về hưu sớm thì có được không, thủ tục cách tính lương hưu như thế nào?

Chị Đỗ Thị Thanh Hải - Trường Trung học cơ sở Dũng Tiến đặt câu hỏi.

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng: Luật An toàn vệ sinh lao động có đối tượng áp dụng là tất cả cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, lực lượng vũ trang nhân dân. Do vậy cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên người lao động trong khối các trường công lập cũng thuộc đối tượng áp dụng thực hiện Luật An toàn vệ sinh lao động. Trong Luật này quy định việc khám sức khỏe định kì ít nhất mỗi năm 1 lần và những người giáo viên, công chức, viên chức thuộc lĩnh vực lao động độc hại nguy hiểm thì ít nhất 6 tháng 1 lần. Chi phí đối với đơn vị hành chính sự nghiệp thì trích từ chi phí thường xuyên, doanh nghiệp được hạch toán bằng chi phí sản xuất. Riêng lao động nữ được khám chuyên khoa, chi phí này do trường, đơn vị của chị phải chi trả.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Điều kiện nghỉ hưu trước tuổi người lao động phải được xác định là suy giảm khả năng lao động, tối thiểu 60%. Đối tượng anh chị hỏi là sinh năm 1970, mới 50 tuổi thì phải được xác định là suy giảm lao động 81%. Trừ khi anh đó là trường hợp thuộc đối tượng được nghỉ hưu trước tuổi không thuộc đối tượng bị trừ tỉ lệ như tinh giản biên chế hoặc làm việc nặng nhọc, độc hại… đã được quy định tại các Thông tư, Nghị định thì nếu anh đó về hưu trước tuổi sẽ bị trừ tỉ lệ là 2%/năm. Nếu anh chỉ đủ 27 năm đóng BHXH thì nghỉ hưu sẽ được hưởng 65% lương (lao động nam đóng đủ 33 năm mới được hưởng 75% lương) đồng thời trừ tiếp tỉ lệ nghỉ sớm là 2%/năm.

Chuyên gia Lê Đình Quảng

Ông Nguyễn Ngọc Phán, Chủ tịch Công đoàn Trường Tiểu học Tân Minh hỏi:

1. Tôi được biết, theo quy định của pháp luật, trường hợp người lao động trên đường di chuyển từ cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp về nhà, trong thời gian phù hợp mà bị tai nạn lao giao thông thì cũng được coi và tai nạn lao động, khi đó chủ sử dụng lao động sẽ phải trả 100% lương trong thời gian điều trị, vậy xin hỏi nếu người lao động bị tai nạn lao động trong trường hợp đó mà bị nặng, phải điều trị lâu dài thậm chí hàng năm thì chủ sử dụng lao động có phải trả 100% lương không và người lao động có được bảo hiểm chi trả không?

2. Tôi là giáo viên, được biết từ 1/7/2020 sẽ bỏ biên chế suốt đời, việc bỏ biên chế sẽ thay bằng hình thức hợp đồng như thế nào, chế độ có gì thay đổi không? Từ 1/7, bên cạnh việc nâng ngạch sẽ có xét nâng ngạch, đối tượng nào thì được xét nâng ngạch?

Câu 3: Theo Nghị quyết 27 của Bộ Chính trị về ban hành chính sách cải cách tiền lương thì từ năm 2021 sẽ trả lương theo vị trí việc làm. Vậy đối với những giáo viên đã làm lâu năm trong ngành thì khi cắt thâm niên và trả lương theo vị trí việc làm như vậy thì lương có bị thay đổi nhiều không? Giáo viên có được hưởng phụ cấp nữa không?

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng: Đối với câu hỏi thứ nhất, tôi xin trả lời anh như sau: Theo quy định của Luật An toàn vệ sinh lao động thì trường hợp người lao động trên đường đi làm về nhà và trên đường từ nhà đến nơi làm việc trong thời gian phù hợp nếu bị tai nạn giao thông hoặc tai nạn gì đó khác đều được coi là tai nạn lao động. Khi đã được xác định là tai nạn lao động thì chủ sử dung lao động sẽ phải thanh toán tiền điều trị, thuốc men, chi phí y tế trong thời gian điều trị đồng thời phải chi trả 100% tiền lương trong thời gian điều trị cho tới khi ổn định. Như vậy thì dù người lao động phải điều trị trong thời gian 1 ngày, 1 tháng hay 1 năm thì chủ sử dụng lao động vẫn phải trả lương, đây là quy định của pháp luật. Còn tình trạng bình phục ổn định thế nào phụ thuộc vào xác định của cơ quan y tế. Sau khi ổn định, người lao động đi giám định thương tật thì Cơ quan bảo hiểm y tế sẽ chi trả phần tiếp theo phụ thuộc vào tỷ lệ thương thật.

Anh Dương Thanh Tuấn - Công đoàn xã Khánh Hà đặt câu hỏi.

Chuyên gia Lê Đình Quảng: Với câu hỏi thứ 2 anh hỏi thì Ban chấp hành Trung ương Đảng đã lùi thời điểm thực hiện chế độ tiền lương mới của cán bộ, công chức, viên chức đến 1/7/2022, thay vì 1/1/2021, như vậy là từ năm 2022, sẽ có 3 bảng lương gồm lương theo vị trí việc làm dành cho viên chức, bảng lương chức danh lãnh đạo và bảng lương lực lượng vũ trang. Đối với việc trả lương theo vị trí việc làm đối với giáo viên thì được xây dựng theo nguyên tắc là nếu chuyển xếp lương cũ sang lương mới thì phải đảm bảo không sụt giảm tiền lương của vị trí đang có, nên các giáo viên có thâm niên có thể an tâm là sẽ không bị sụt giảm. Việc xây dựng bảng lương vị trí việc làm là để đảm bảo sự công bằng, tránh cào bằng nên nguyên tắc là sẽ không làm sụt giảm lương ở vị trí cũ.

Lương theo vị trí việc làm là yêu cầu tất yếu, chuyển xếp lương cũ sang lương mới có nguyên tắc chuyển sang không làm sụt giảm tiền lương hiện hưởng, không thấp hơn lương vị trí viên chức đó hưởng, Bộ Giáo dục còn đề nghị cao hơn một bậc.

Về việc bỏ biên chế suốt đời, thì chỉ áp dụng với những viên chức được tuyển dụng sau 1/7, trường hợp trước đó thì vẫn áp dụng theo luật cũ. Đối với viên chức được tuyển dụng sau 1/7 thì sẽ ký hợp đồng xác định thời hạn tối đa 60 tháng, hết thời hạn nếu viên chức hoàn thành nhiệm vụ và đơn vị có nhu cầu thì vẫn tiếp tục được ký hợp đồng.

Chị Trần Thị Ngọc - Trường Mầm non Thư Phú đặt câu hỏi.

Anh Dương Thanh Tuấn (Công đoàn xã Khánh Hà) hỏi: Trong thẻ BHYT ghi là 5 năm liên tục. Vậy tham gia trên 5 năm và dưới 5 năm thì các chính sách được tính như thế nào?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Nếu thời gian mua BHYT bị ngắt quãng quá 3 tháng thì sẽ bị tính lại 5 năm từ đầu. Vì vậy nên mua BHYT liên tục để được hưởng các chế độ tốt hơn. Người bệnh tham gia BHYT trên 5 năm có thể được thanh toán 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi được hưởng và có số tiền cùng chi trả chi phí khám, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở, trừ trường hợp tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến.

Ông Phan Anh Thắng, Cty Cổ phần Dịch vụ Thương mại Thường Tín hỏi: Bộ luật lao động 2019 có hiệu lực thi hành từ 01/01/2021,trong đó tại điều 170 có quy định Người lao động có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động đồng thời tại Công đoàn cơ sở và tổ chức đại diện người lao động tại doanh nghiệp. Xin hỏi: Khi doanh nghiệp đã có tổ chức công đoàn cơ sở rồi thì có bắt buộc phải thành lập thêm tổ chức đại diện người lao động hay không? và ngược lại khi doanh nghiệp đã thành lập tổ chức đại diện Người lao động rồi thì doanh nghiệp đó có thể từ chối thành lập công đoàn cơ sở hay không? Khi Người lao động tại doanh nghiệp thành lập tổ chức đại diện Người lao động thì doanh nghiệp có bắt buộc phải trích kinh phí cho tổ chức này hoạt động tương tự như trích kinh phí công đoàn hay không?

Bà Lê Thị Bích Ngọc - Tổng Biên tập báo Lao đông Thủ đô trao quà cho người lao động trả lời đúng câu hỏi phần giao lưu

Chuyên gia Lê Đình Quảng: Theo quy định mới của Bộ Luật Lao động 2019 tại Điều 170 thì người lao động có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Luật Công đoàn hoặc có quyền thành lập, gia nhập và tham gia hoạt động của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp. Việc thành lập này là tự nguyện, không ai có thể bắt buộc có nghĩa doanh nghiệp không thể ép buộc hay từ chối việc thành lập tổ chức này. Các tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở và Công đoàn bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong việc đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động trong quan hệ lao động và bình đẳng trong cả quyền lợi kể cả kinh phí công đoàn.

Anh Nhân Ngọc Quyến, Công ty Hiếu Linh hỏi: Tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện có gì khác nhau? Khi có vợ sinh con, người lao động nam tham gia BHXH được hưởng chế độ như nào? Điều kiện lao động nữ được hưởng chế độ thai sản mà không đóng đủ 6 tháng BHXH trong 12 tháng trước sinh?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: BHXH bắt buộc có 4 chế độ đó là hưu trí, ốm đaum thai sản và tử tuất. BHXH tự nguyện có 2 chế độ là hưu trí và tử tuất và tỉ lệ đóng là 22%. Điểm khác nhau về chế độ tử tuất giữa 2 loại bảo hiểm là, BHXH tự nguyện sẽ phải đóng đủ 60 tháng thì mới được thanh toán tiền mai táng phí, còn BHXH bắt buộc chỉ cần tham gia đủ 12 tháng. BHXH tự nguyện sẽ không có chế độ tử tuất hàng tháng. Về chế độ hưu trí, người lao động tham gia BHXH bắt buộc đủ 20 năm liên tục sẽ có khả năng hưởng lương hưu khi về trước tuổi, còn BHXH tự nguyện sẽ phải đợi đến khi đủ tuổi mới được nhận.

Bà Quyền Thị Kim Oanh - Chủ tịch Công đoàn xã Vạn Điểm đặt câu hỏi.

Về chế độ thai sản, lao động nam được nghỉ khi vợ sinh con. Trong 30 ngày đầu khi vợ mới sinh, cần phải nghỉ chăm sóc vợ thì có thể nghỉ 5-14 ngày làm việc tùy trường hợp vợ sinh thường, sinh đôi…Vợ tham gia BHXH sẽ được nghỉ 6 tháng và trợ cấp cho con bằng 2 tháng lương cơ sở. Nếu chỉ có chồng tham gia BHXH, thì 6 tháng đó vợ không được hưởng nhưng chồng vẫn sẽ được hưởng 2 tháng trợ cấp.

Lao động nữ không đóng đủ 6 tháng liên tục trước 12 tháng thuộc trường hợp mang thai bệnh lý, có những trường hợp khi mang thai phải nghỉ ở nhà nằm dưỡng thai, bệnh tật hoặc cả 9 tháng không đóng BHXH. Trước khi được điều kiện hưởng chế độ khi đóng 3 tháng BHXH trước 12 tháng khi sinh thì người lao động đã phải tham gia BHXH trong vòng 24 tháng.

Chị Quyền Thị Kim Oanh (Chủ tịch Công đoàn xã Vạn Điểm) hỏi:

1.Người lao động làm việc tại một công ty 3 năm nhưng sau đó xin nghỉ và không đủ điều kiện tham gia BHXH tự nguyện. Sau 2 năm người lao động lại xin làm ở một công ty khác và tiếp tục tham gia BHXH, xin hỏi có được cộng nối BHXH không?

2. Người tham gia BHXH tự nguyện bao nhiêu năm khi đủ tuổi nghỉ hưu thì được hưởng chính sách lương hưu và cách tính như thế nào?

Chị Hoàng Thúy Uyên - Trường Mầm non Nghiêm Xuyên đặt câu hỏi.

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Thời gian tham gia BHXH dù là BHXH bắt buộc hay tự nguyện đều được cộng nối. Nếu chưa có điều kiện tham gia thì tạm dừng, có điều kiện thì lại tiếp tục tham gia.

Với câu hỏi thứ 2 của chị thì điều kiện tối thiểu là 20 năm đóng BHXH dù là BHXH tự nguyện hay bắt buộc. Cách tính lương hưu của người tham gia BHXH tự nguyện hay BHXH bắt buộc đều giống nhau, được tính bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng nhân với mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Chị Hoàng Thúy Uyên (Trường Mầm non Nghiêm Xuyên) hỏi: Tôi tham gia Bảo hiểm y tế, song khi đi khám và điều trị ở cơ sở y tế địa phương chỉ được hưởng chế độ bảo hiểm y tế các ngày trong tuần; thứ 7, chủ nhật cá nhân phải tự thanh toán. Như vậy có đúng không?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Pháp luật hiện hành cho phép các bệnh viện tự quyết định việc lựa chọn ngày khám chữa bệnh. Hiện tại, các bệnh viện đều đang khám chữa bệnh trong giờ hành chính và trong các ngày làm việc từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần.

Hiện nay, Bộ Y tế đang cho phép các bệnh viện có thể khám chữa bệnh vào các ngày khác trong tuần nhưng có đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội để cơ quan bảo hiểm xã hội biết.

Theo Thông tư 16/2015, nếu chữa bệnh vào ngày nghỉ, lễ thì bệnh viện phải thông báo với cơ quan bảo hiểm xã hội để bổ sung hợp đồng khám trước khi khám chữa bệnh. Một số đơn vị hiện tại chưa triển khai nội dung này. Khi anh/chị đi khám nên để tâm xem đơn vị đã đăng ký chưa thì mới biết được có được thanh toán hay không.

Ông Phan Anh Thắng - Công ty Cổ phần Dịch vụ Thương mại Thường Tín đặt câu hỏi.

Chị Trần Thị Ngọc (Trường Mầm non Thư Phú) hỏi: Khi bỏ biên chế suốt đời thì chúng tôi có cần tham gia các kỳ thi công chức, viên chức để được vào làm việc tại các cơ quan nhà nước hay không?

Chuyên gia Lê Đình Quảng: Những người tuyển dụng sau 1/7/2020 trừ một số trường hợp thì không còn được ký hợp đồng làm việc không xác định thời hạn nữa mà phải ký hợp đồng có thời hạn. Trong thời hạn này, nếu không hoàn thành hoặc hoàn thành không tốt thì đơn vị có quyền không ký tiếp hợp đồng nữa. Còn việc tuyển dụng vẫn như bình thường.

Chị Phạm Thi Tâm (Trường Mầm non Vân Tự) hỏi: Viên chức đến tuổi nghỉ hưu thì được nghỉ hưu rồi, nhưng trước đó có tham gia bảo hiểm thất nghiệp thì có được hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp không?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Điều kiện hưởng thất nghiệp là đang không nghỉ hưu. Người hưởng chế độ hưu thì không hưởng bao hiểm thất nghiệp.

Chị Đỗ Thị Thanh Huyền, trường Mầm non Vân Tảo hỏi: Khi chuyển công tác trong cùng một huyện thì chúng tôi có phải thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu không? Việc thay đổi đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu thì căn cứ vào điều luật bao nhiêu?

Chuyên gia Dương Thị Minh Châu: Do tiêu chí đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu là gần nơi ở hoặc nơi làm việc nên nếu chị chuyển công tác đến địa phương khác thì cần chuyển nơi khám chữa bệnh ban đầu nhưng nếu chị chuyển công tác trong địa bàn cùng một huyện thì không phải chuyển nơi khám chữa bệnh ban đầu mà chỉ phải đổi thẻ Bảo hiểm y tế để phù hợp tên đơn vị mới thôi.

Việc thay đổi nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu được thực hiện theo Điều 26 Luật Bảo hiểm y tế 2008. Người tham gia bảo hiểm y tế có quyền đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến xã, tuyến huyện hoặc tương đương; trừ trường hợp được đăng ký tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến tỉnh hoặc tuyến Trung ương theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế. Người tham gia bảo hiểm y tế được thay đổi cơ sở đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu vào đầu mỗi quý.

Anh Nguyễn Xuân Pôn, Trường THCS Hồng Vân hỏi: 1. Giáo viên nghỉ ốm chuyển sang Bảo hiểm xã hội thì được hưởng chế độ bao lâu?

Chuyên gia dương thị Minh Châu: Chế độ ốm đau đối với người lao động khi tham gia BHXH có 2 điều kiện hưởng là ốm thường và ốm dài ngày. Trường hợp ốm thường, trong điều kiện làm việc bình thường hưởng 30 ngày khi tham gia BHXH đủ 15 năm, 40 ngày khi tham gia BHXH từ 15-30 năm và 60 ngày từ 35 năm trở lên. Trường hợp mắc bệnh dài ngày, danh mục bệnh dài ngày nằm trong thông tu 64 của Bộ Y tế, chúng ta sẽ thực hiện 180 ngày/năm. Ngoài 180 ngày, tối đa bằng thời gian tham gia BHXH. Về thủ tục thì, trường hợp ốm nằm viện thì phải có giấy ra vào viện được xác nhận, trường hợp đi khám điều trị ngoại trú thì phải có giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng chế độ BHXH.