Giả mạo người nổi tiếng để lừa đảo: Hành vi cần nghiêm trị

Nhiều thủ đoạn

Trong những ngày vừa qua, do ảnh hưởng bởi cơn bão số 6, bão số 7 và diễn biến thời tiết bất thường, những trận mưa lớn dồn dập đã ập xuống dải đất miền Trung. Lũ chồng lũ đã đẩy bao gia đình vào khó khăn; thiệt hại vô cùng nặng nề đã xảy ra với đồng bào các tỉnh miền Trung. Hơn bao giờ hết, truyền thống đoàn kết “lá lành đùm lá rách” của người Việt Nam luôn phát huy cao nhất trong hoạn nạn, thử thách.

Ảnh minh họa

Những ngày qua, hầu hết các trang mạng xã hội là tin tức cập nhật từ vùng lũ cùng rất nhiều lời kêu gọi phát huy sức mạnh toàn dân trong công tác cứu trợ từ rất nhiều tổ chức, đơn vị đến cá nhân. Trong đó, giới văn nghệ sĩ luôn nhạy cảm và thường đi đầu trong các hoạt động vì cộng đồng như là sự tri ân đến công chúng – những khán giả đã ủng hộ mình. Trong thời gian ngắn, ca sĩ Thủy Tiên đã huy động được hàng chục tỉ đồng và nhanh chóng có mặt ở vùng lũ hỗ trợ bà con. Tuy nhiên, trong lúc cả nước hướng về miền Trung thì có những đối tượng “vô lương tâm” cho đây là cơ hội để lừa đảo giả mạo cô để kêu gọi nhận tiền quyên góp, cứu trợ đồng bào miền Trung gặp khó khăn vì lũ lụt.

Cụ thể, ngày 18/10, ca sĩ Thủy Tiên đăng tải thông tin cảnh báo một tài khoản Facebook giả mạo cô để kêu gọi nhận tiền quyên góp, cứu trợ đồng bào miền Trung gặp khó khăn vì lũ lụt. Theo hình ảnh được đăng tải, tài khoản giả mạo tên và hình ca sĩ Thủy Tiên được tạo từ ngày 16/10 với nội dung kêu gọi chuyển tiền ủng hộ đồng bào miền Trung gặp khó khăn vì lũ lụt. Số tiền ủng hộ được trang này yêu cầu gửi đến tài khoản có tên chủ sở hữu là Le *** Ngan, với số tài khoản là 1903621****013 (ngân hàng Techcombank). Sau bài đăng cảnh báo của ca sĩ Thủy Tiên, tài khoản giả mạo cùng bài viết kêu gọi chuyển tiền ủng hộ đồng bào miền Trung gặp khó khăn vì lũ lụt đã không còn xuất hiện trên Facebook. Quá bức xúc trước những kẻ muốn trục lợi dựa trên tình cảnh khó khăn của đồng bào, cộng đồng mạng cũng kêu gọi ca sĩ Thủy Tiên truy tố tới cùng tài khoản giả mạo cô để đi lừa đảo…

Mới đây, cơ quan cảnh sát điều tra công an thành phố Vinh (Nghệ An) đã bắt giữ Lâm Ngọc Yến (32 tuổi, trú thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau), Phạm Hồ Quân (30 tuổi, trú huyện Cái Bè, Kiên Giang) và Lưu Nhật Trường (28 tuổi, trú thành phố Long Xuyên, An Giang) để điều tra hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo kết quả điều tra, từ năm 2018 đến nay, 3 đối tượng đã lừa chiếm đoạt tài sản của 28 nạn nhân với tổng số tiền 16 tỷ đồng. Cơ quan công an thành phố Vinh cũng thu giữ tang vật 2 máy tính, 6 điện thoại, 5 thẻ sim và 4 thẻ ATM.Thủ đoạn của nhóm đối tượng này là lấy ảnh của những người bán hàng online nổi tiếng, người đang sinh sống, học tập ở nước ngoài để lập tài khoản ảo trên Zalo, Facebook, Viber rồi nhắn tin mời gọi mua hàng qua mạng. Nhóm này còn dùng chứng minh nhân dân giả để tạo các tài khoản. Từ tài khoản có được, các đối tượng nhắn tin yêu cầu nạn nhân chuyển tiền trước khi lấy hàng nhưng trên thực tế số hàng đó không tồn tại. Sau khi chiếm đoạt được tiền của nạn nhân, các đối tượng tiến hành xóa tài khoản.Cơ quan công an còn xác định, trong thời gian Yến sống ở nước ngoài có nhắn tin kết bạn với một số người Việt Nam để đổi tiền Việt Nam sang ngoại tệ. Khi Yến nhận được tiền thì chiếm đoạt luôn rồi xóa tài khoản trên mạng xã hội. Hiện vụ việc đang được Cơ quan Công an tiến hành xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Cần xử lý nghiêm

Tình trạng tài khoản cá nhân trên các trang mạng xã hội bị kẻ xấu lợi dụng sơ hở để chiếm đoạt hoặc giả mạo, đang ngày càng phổ biến và rất khó để kiểm soát. Tuy nhiên, hiện nay pháp luật nước ta đã có đủ chế tài để xử phạt đối với các hành vi giả mạo để trục lợi cá nhân trên mạng xã hội.

Về vụ việc đối tượng mạo danh ca sĩ Thủy Tiên, theo luật sư Phạm Hải Long (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội): Vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật và cần có sự vào cuộc điều tra của cơ quan công an. Những kẻ lợi dụng thiên tai để trục lợi, lợi dụng ảnh hưởng uy tín của người khác để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản rất đáng lên án và cần phải bị xử lý nghiêm minh bằng chế tài của pháp luật. Kẻ mạo danh ca sĩ Thủy Tiên khi chưa thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản vẫn có thể bị xử phạt hành chính về hành vi Giả mạo Facebook, trang thông tin điện tử của tổ chức, cá nhân quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 101 Nghị định 15 của Chính phủ. Mức xử phạt đối với người vi phạm quy định trên là 10-20 triệu đồng.

Theo luật sư Long, những người đứng ra kêu gọi tiền để ủng hộ người khác như ca sĩ Thủy Tiên nằm trong một mối quan hệ dân sự gồm các thành phần: Bên tặng/cho, bên nhận tặng/cho và bên trung gian (ca sĩ Thủy Tiên). Người đứng ra kêu gọi, quyên góp người khác góp tài sản phải đưa ra thông tin rõ ràng về mục đích sử dụng tài sản như thế nào, cho ai, quá trình thực hiện diễn ra như nào… và phải có trách nhiệm thông báo lại cho người đã quyên góp về kết quả thực hiện. Nếu kẻ mạo danh ca sĩ Thủy Tiên không thực hiện những yêu cầu trên sau khi có hành động kêu gọi tiền từ thiện, người này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản…

Hiểm họa từ những tài khoản giả mạo phát đi tin giả đã rõ ràng, đòi hỏi bản thân Facebook cũng như các mạng xã hội khác phải có những biện pháp khẩn cấp để bảo vệ người dùng. Song, có vẻ như sự bảo vệ này chưa thực sự triệt để và tin tức giả vẫn cứ tràn lan không thể kiểm soát. Có lẽ, đã đến lúc cần áp dụng những biện pháp mạnh hơn nữa từ nhiều phía để nạn tin tức giả bớt hoành hành, tạo môi trường Internet lành mạnh cho cộng đồng./.

Hữu Minh