Đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM: Tạo không gian mới để mở rộng và phát triển

Tiếp tục Kỳ họp thứ 9, chiều 12/6, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình. (Ảnh: QH)

Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM do Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày cho biết, việc đầu tư xây dựng đường vành đai 4 TP.HCM là cần thiết để thực hiện hóa chủ trương, định hướng của Đảng, Nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị và thực hiện các quy hoạch được duyệt, tạo tiền đề quan trọng để đưa nước ta bước vào kỷ nguyên mới. Góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế; tăng cường kết nối vùng, kết nối các khu công nghiệp, khu đô thị, cảng biển và cảng hàng không quốc tế, giúp giảm áp lực giao thông nội đô; tạo không gian mới để mở rộng và phát triển đô thị, công nghiệp, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Dự án có điểm đầu tại ngã tư Tóc Tiên - Châu Pha (khu vực nút giao với cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và Đường tỉnh ĐT.992) và điểm cuối giao với đường trục Bắc - Nam tại khu vực Cảng Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM. Tổng chiều dài toàn tuyến khoảng 207,26km.

Tổng chiều dài đầu tư khoảng 159,31km; bao gồm: Đoạn qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có chiều dài khoảng 18,23km; đoạn qua tỉnh Đồng Nai có chiều dài khoảng 46,08km; đoạn qua TP.HCM có chiều dài khoảng 20,5km và đoạn qua tỉnh Long An có chiều dài khoảng 74,5km. Riêng đoạn qua tỉnh Bình Dương (chiều dài khoảng 47,95km) đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Dương thông qua chủ trương đầu tư, đang triển khai đầu tư độc lập.

Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM được đầu tư theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT, có sự tham gia của vốn nhà nước (ngân sách trung ương, ngân sách địa phương) và vốn nhà đầu tư. Dự án khi hoàn thành có đường cao tốc có tốc độ thiết kế 100km/h, quy mô 8 làn xe cao tốc; tổng bề rộng nền đường (bao gồm đường cao tốc và đường song hành) là 74,5m.

Dự kiến, chuẩn bị dự án: Năm 2024 - 2025; công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là từ năm 2025, hoàn thành năm 2026; lựa chọn nhà thầu xây dựng, nhà đầu tư năm 2026; thi công xây dựng: Năm 2026 - 2029 (phấn đấu hoàn thành cuối năm 2028).

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi báo cáo thẩm tra. (Ảnh: QH)

Báo cáo thẩm tra chủ trương đầu tư Dự án do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày nêu rõ, Ủy ban nhất trí với sự cần thiết đầu tư Dự án nhằm hiện thực hóa các chủ trương, định hướng của Đảng, chính sách của Nhà nước, tạo bước đột phá trong phát triển, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông, kết nối các khu công nghiệp, cảng biển và cảng hàng không quốc tế; mở ra không gian phát triển kinh tế mới; tạo động lực lan tỏa. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam nói chung và các địa phương có Dự án đi qua nói riêng.

Về sơ bộ phạm vi, quy mô, phương án thiết kế sơ bộ, theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, hướng tuyến của Dự án có một số đoạn tuyến được điều chỉnh so với quy hoạch đã được phê duyệt. Do đó, đề nghị thuyết minh, phân tích rõ hơn các ưu, nhược điểm của từng phương án tuyến để làm cơ sở lựa chọn hướng tuyến tối ưu, bảo đảm phù hợp với điều kiện địa hình và hiệu quả đầu tư của Dự án.

Đồng thời, rà soát và tính toán kỹ lưỡng việc phân bổ lưu lượng phương tiện trên toàn tuyến để bố trí các nút giao phù hợp với quy định hiện hành, nhằm bảo đảm an toàn trong quá trình vận hành khai thác và tiết giảm, tối ưu hóa tổng mức đầu tư Dự án.

Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Về nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, Chính phủ đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt (Chính sách 7): “Dự án không phải thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo quy định của Luật Đầu tư công, Luật PPP".

Tuy nhiên, theo Quy định số 189-QĐ/TW ngày 8/10/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong quản lý sử dụng tài chính, tài sản công và Hướng dẫn số 63-HD/BCĐTW ngày 28/4/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực về một số nội dung trọng tâm về công tác phòng, chống lãng phí đã xác định những hành vi tham nhũng, tiêu cực trong quản lý, sử dụng tài chính công, gây lãng phí trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư công: “Quyết định chủ trương đầu tư hoặc quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư không xác định được nguồn vốn và khả năng cân đối vốn”. Do đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị, Chính phủ căn cứ quy định của Luật Đầu tư công, Luật PPP hiện hành báo cáo bổ sung việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho Dự án.