Đại biểu Quốc hội: Cần nới lỏng việc nhập quốc tịch để thu hút nhân tài

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) cho rằng, cần phải mở rộng diện người Việt Nam sẽ có hai quốc tịch. Bởi hiện nay, trên thế giới, người Việt Nam ở nước ngoài có gần 6 triệu người và trong quan điểm của Đảng, Nhà nước đang muốn thu hút lực lượng trí thức, tinh hoa của người Việt Nam ở nước ngoài về để cống hiến cho đất nước. Do đó, việc để cho người Việt Nam ở nước ngoài trở về quốc tịch Việt Nam có 2 quốc tịch là một điều hoàn toàn hợp lý...

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Theo đại biểu Nguyễn Lâm Thành, việc mở các hành lang pháp lý để người Việt Nam ở nước ngoài trở về đất nước và có hai quốc tịch là hoàn toàn phù hợp, bảo đảm quyền, lợi ích của các cá nhân đó cũng như bảo đảm việc hội nhập của đất nước.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) bày tỏ, nếu chúng ta chỉ cho phép có một quốc tịch Việt Nam và phải từ bỏ quốc tịch nước ngoài sẽ là hàng rào ngăn cản nhiều người Việt Nam ở nước ngoài, nhất là các trường hợp muốn hồi hương để được sống, cống hiến trong hoàn cảnh đất nước đang phát triển.

Trong lần sửa Luật Quốc tịch Việt Nam lần này đã giải quyết tình trạng pháp lý của trẻ em dưới 18 tuổi là con của công dân Việt Nam với người nước ngoài, cho phép các em nhập quốc tịch Việt Nam theo cha/mẹ. Theo đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông), việc sửa đổi theo hướng cho phép trẻ em chưa đủ 18 tuổi nhập quốc tịch Việt Nam theo cha, mẹ hoặc có cha, mẹ là người Việt Nam là rất hợp lý và cần thiết. Điều này không chỉ phù hợp với Hiến pháp, tinh thần nhân đạo mà còn thể hiện sự cam kết của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế về quyền trẻ em.

Đại biểu Dương Khắc Mai phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Qua thảo luận, các ĐBQH cho biết, việc mở rộng quy định về điều kiện được nhập quốc tịch Việt Nam và điều kiện trở lại quốc tịch Việt Nam tại dự thảo Luật là bước tiến đúng đắn, giúp giải quyết những tồn tại pháp lý kéo dài, đồng thời tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho công tác quản lý dân cư và bảo vệ quyền con người.

Giải trình ý kiến các ĐBQH nêu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, để thu hút người gốc Việt và những người có trình độ cao về phục vụ phát triển đất nước, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam nới lỏng điều kiện, thông thoáng hơn trong việc nhập tịch. Tuy vậy, một số lĩnh vực đặc thù yêu cầu điều kiện chặt chẽ hơn.

Luật quy định cụ thể với nhóm đối tượng nhưng cũng có sự linh hoạt phù hợp với tư duy đổi mới, đảm bảo quyền chủ quyền quốc gia tuyệt đối về quốc tịch.

Nêu ví dụ về vấn đề công chức, viên chức, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, Chính phủ sẽ quy định chi tiết khoản này theo hướng không để sót những người có sự đóng góp Việt Nam. Thế nhưng chúng ta không thể quy định hết tất cả những điều khoản hoặc những căn cứ, điều kiện chi tiết ngay trong điều luật này.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh giải trình làm rõ một số vấn đề ĐBQH nêu. (Ảnh: QH)

Liên quan ý kiến đại biểu liên quan đến quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về quốc tịch không được khiếu nại, tố cáo, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho hay, trong thực tiễn thi hành Luật Quốc tịch, có những yếu tố liên quan đến an ninh quốc gia, có trường hợp hồ sơ đầy đủ, nhưng vẫn chưa thể cấp quốc tịch do có nguy cơ phương hại an ninh quốc gia. Nếu cho phép khiếu nại, tố cáo sẽ rất khó giải thích và xử lý theo quy định pháp luật. Các nước khác cũng quy định rất rõ về quốc tịch để bảo đảm chủ quyền tuyệt đối. Giống như chúng ta đi xin visa của một số nước, người ta có quyền cho hay không cho, có quyền chấp nhận hay từ chối và họ cũng không nói lý do.

Đối với vấn đề về giấy tờ chứng minh quốc tịch Việt Nam, có đại biểu đề nghị bổ sung phương thức xác minh bằng dữ liệu số để phù hợp bối cảnh hiện nay; quy định quốc tịch trẻ em sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết sẽ tiếp thu, quy định chi tiết trong Nghị định của Chính phủ.