Chỉ tổ chức vận động bầu cử trực tuyến khi bảo đảm các điều kiện an toàn, an ninh mạng

Chủ nhiệm Ủy ban công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, giải trình dự án Luật cho biết, có ý kiến cho rằng, việc rút ngắn thời gian một số bước trong quy trình bầu cử sẽ khó đảm bảo khả thi và chất lượng.

Theo Ủy ban Công tác đại biểu, việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình bầu cử là yêu cầu chính trị đặt ra trong sửa đổi Luật lần này, nhằm rút ngắn khoảng thời gian từ khi bế mạc Đại hội Đảng toàn quốc đến khi khai mạc Kỳ họp thứ nhất của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp để kịp thời kiện toàn nhân sự của Nhà nước, của địa phương, sớm triển khai đưa Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ các cấp vào thực tiễn.

Dự thảo Luật chỉ rút ngắn khoảng thời gian kể từ khi nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử và khoảng thời gian từ ngày bầu cử đến ngày khai mạc Kỳ họp thứ nhất của khóa mới, các khung thời gian khác vẫn giữ nguyên. Việc điều chỉnh này đã được Cơ quan soạn thảo cân nhắc, tính toán thận trọng.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị ghép một số bước trong quy trình hiệp thương; tổ chức hội nghị hiệp thương theo hình thức trực tuyến; hoặc trực tiếp kết hợp với trực tuyến; lựa chọn đại diện một số Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã tham gia hội nghị hiệp thương do số lượng cấp xã rất nhiều.

Quốc hội khóa XV thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Ảnh: Quốc hội

Ủy ban Công tác đại biểu cho rằng, các hội nghị hiệp thương có yêu cầu quan trọng là phải đảm bảo tính dân chủ, tính đại diện của các cơ quan, tổ chức cũng như sự lãnh đạo toàn diện của Đảng. Do đó, việc thực hiện đầy đủ các bước theo quy định là rất cần thiết.

Bên cạnh đó, vấn đề bảo đảm an toàn, an ninh mạng hiện chưa có sự chuẩn bị chắc chắn nên việc tổ chức hội nghị hiệp thương trực tuyến cần tiếp tục được nghiên cứu, chuẩn bị kỹ lưỡng trong thời gian tới, vì vậy xin được giữ như quy định hiện hành.

Có ý kiến đề nghị chỉ quy định trong Luật về nguyên tắc đối với thời gian thực hiện quy trình bầu cử và giao Hội đồng bầu cử quốc gia hướng dẫn chi tiết, Ủy ban Công tác đại biểu cho rằng, việc sửa đổi Luật lần này, quan điểm xuyên suốt là phạm vi sửa đổi, bổ sung chỉ tập trung phục vụ việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Việc bầu cử sớm, rút ngắn nhiệm kỳ; chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề đã có chỉ đạo rõ của cấp có thẩm quyền, những vấn đề thật cần thiết, cấp bách. Do đó, Cơ quan soạn thảo xin được tiếp tục nghiên cứu nội dung này trong quá trình sửa đổi toàn diện Luật thời gian tới.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu về bổ sung quy định Ủy ban nhân dân cấp xã báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về việc xác định khu vực bỏ phiếu, dự thảo Luật được thông qua quy định: “Việc xác định khu vực bỏ phiếu do Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Trường hợp cần thiết, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh việc xác định khu vực bỏ phiếu. Việc xác định khu vực bỏ phiếu được thực hiện trước khi thành lập Tổ bầu cử”.

Về các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương, tiếp thu ý kiến của đại biểu, dự thảo Luật đã điều chỉnh tăng số lượng thành viên các tổ chức phụ trách bầu cử; quy định đại diện Đoàn đại biểu Quốc hội tham gia là thành viên Ủy ban bầu cử cấp tỉnh; bổ sung quy định danh sách Ủy ban bầu cử ở xã phải được gửi đến Ủy ban bầu cử cấp tỉnh.

Về việc bổ sung đại diện Hội Liên hiệp phụ nữ trong Ủy ban bầu cử ở tỉnh và bổ sung đại diện Ban Công tác Mặt trận Tổ quốc là thành viên của Tổ bầu cử, Ủy ban Công tác đại biểu thấy rằng, sau khi sắp xếp lại hệ thống chính trị, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh trực thuộc Mặt trận Tổ quốc tỉnh sẽ có điều kiện đóng góp vào hoạt động của Ủy ban bầu cử thông qua vai trò của Mặt trận Tổ quốc tỉnh.

Các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương đều đã có thành phần đại diện Mặt trận Tổ quốc; riêng Tổ bầu cử không quy định cụ thể thành phần Ban Mặt trận Tổ quốc vì Tổ bầu cử tại một số cơ quan, doanh nghiệp, lực lượng vũ trang… không có thành phần này nhưng trong Luật quy định có sự tham gia của tổ chức chính trị - xã hội và thực tế luôn có sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc nếu tại địa bàn bầu cử có tổ chức này.

Đáng quan tâm, về vận động bầu cử, có ý kiến cho rằng chỉ nên tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri trực tiếp; áp dụng hình thức trực tuyến ở cấp xã chưa phù hợp; đề nghị quy định cơ quan chịu trách nhiệm bảo đảm các điều kiện kỹ thuật, an toàn thông tin mạng trong tiếp xúc cử tri; bổ sung thêm “hình thức khác”, trong đó có hình thức vận động bầu cử qua mạng xã hội.

Theo Cơ quan soạn thảo, dự thảo Luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc, trong thực tiễn triển khai sẽ do cơ quan chủ trì hội nghị tiếp xúc cử tri quyết định đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tiễn ở mỗi địa phương.

Dự thảo Luật đã có quy định về việc chỉ tổ chức theo hình thức trực tuyến khi bảo đảm các điều kiện kỹ thuật, an toàn, an ninh mạng; không quy định mở rộng các “hình thức khác” để tránh việc vận động, tiếp xúc với cử tri trên nền tảng xã hội trong khi chưa có cơ chế kiểm soát, đảm bảo công bằng giữa các ứng viên và an ninh, an toàn trong bầu cử.