Bảo tồn khu phố cổ để gìn giữ cho tương lai

(LĐTĐ) Từ bao đời nay, phố cổ là nơi lưu giữ các giá trị phi vật thể đa dạng, hấp dẫn, nhất là nét đẹp cuộc sống hằng ngày, nét đẹp văn hóa ứng xử của người dân là “kho tàng” văn hóa phi vật thể của bao thế hệ người Hà Nội. Song, đối diện với thời gian và quá trình đô thị hóa, khu phố Cổ luôn có nguy cơ biến dạng, cũng như, chất lượng cuộc sống của người dân nơi đây còn nhiều bất cập. Làm thế nào để bảo tồn, phát huy giá trị là điều mà thành phố Hà Nội, chính quyền quận Hoàn Kiếm và các nhà nghiên cứu còn trăn trở.
Phố cổ Hà Nội: Nên nâng cấp xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt? Không giãn dân sẽ khó bảo tồn!

“Bảo tàng sống” của thành phố nghìn năm tuổi

Khu Phố cổ Hà Nội đang chứa đựng một kho tàng giá trị vật thể (121 di tích, gồm 83 di tích lịch sử văn hóa, 30 di tích lịch sử cách mạng và 8 di tích khác; hiện có 25 di tích đã được xếp hạng cấp Quốc gia) với đầy đủ các loại hình tôn giáo, tín ngưỡng: đình, đền, chùa, hội quán, nhà thờ Hồi giáo, miếu, am… (như: Đền Bạch Mã - là trấn đông của thành Thăng Long; đình thờ tổ nghề: đình Kim Ngân, đình Đồng Lạc, đình Tú Thị…) cũng như các giá trị phi vật thể đa dạng, hấp dẫn (như: Các hoạt động sinh hoạt hàng ngày trên phố của người dân; ẩm thực; các hoạt động biểu diễn văn hóa nghệ thuật dân gian như ca trù, hát xẩm…; những lễ hội truyền thống như Lễ hội đền Bạch Mã, đình Yên Thái, Lễ hội Trung thu, Lễ hội Kim hoàn, …) đã góp phần làm nên dấu ấn Thăng Long - Hà Nội nghìn năm văn hiến.

Bảo tồn khu phố cổ để gìn giữ cho tương lai
Các hoạt động văn hóa, du lịch tại khu phố Cổ luôn thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham gia. (Ảnh: Lê Thắm)

Vài năm trở lại đây, công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong khu Phố cổ cũng được chú trọng thông qua việc khôi phục các lễ hội truyền thống. Các hoạt động bảo tồn văn hóa nghệ thuật truyền thống, nghiên cứu, trình diễn nghề thủ công truyền thống được tổ chức tại các điểm di tích do Ban quản lý Phố Cổ quản lý đã thu hút được người dân và du khách quan tâm.

Nhằm phát huy hơn nữa các giá trị văn hóa này, quận Hoàn Kiếm cũng đã triển khai đề án “Một số nét văn hóa ứng xử của người dân trong khu Phố cổ”, đề án được triển khai bài bản, nghiêm túc. Uỷ ban nhân dân quận đã chỉ đạo xây dựng, triển khai các giải pháp đẩy mạnh huy động nguồn vốn xã hội hoá và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách quận để tổ chức các hoạt động văn hoá, lễ hội. Việc bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc khu Phố cổ gắn với kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, thương mại, dịch vụ, du lịch của quận và Thành phố.

Theo Giáo sư, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Nguyễn Quốc Thông, Phó Chủ tịch hội Kiến trúc sư Việt Nam, không thể phủ nhận thành công của các dự án bảo tồn, tôn tạo và chỉnh trang khu Phố Cổ Hà Nội. Đó là kết quả hợp tác hiệu quả giữa chính quyền với cam kết chính trị mang tính chỉ đạo, dẫn dắt, nhà đầu tư với ý thức đóng góp xã hội bên cạnh mục tiêu lợi nhuận vừa phải và người dân với sự tham gia trực tiếp của mình vì lợi ích của cộng đồng.

“Nhiều di tích và không gian đô thị trong khu Phố cổ Hà Nội, sau khi tu bổ, tôn tạo đã trở thành nơi sinh hoạt văn hóa, giao lưu nghệ thuật, tổ chức triển lãm, hội thảo, tọa đàm giới thiệu nghề truyền thống gắn với phố nghề, làng nghề, góp phần phát huy giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của khu phố cổ Hà Nội” - Giáo sư, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Nguyễn Quốc Thông nhấn mạnh.

Nhằm góp phần mang đến lợi ích hơn nữa cho khu Phố Cổ, Phó Chủ tịch hội Kiến trúc sư Việt Nam cũng lưu ý cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân, những chủ nhân của khu phố hiểu rõ về giá trị và trách nhiệm của chính mình trong công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị của khu Phố cổ Hà Nội thích ứng với đời sống đương đại mà vẫn thể hiện được bản sắc truyền thống.

Tiếp nối và chuyển giao

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lương Tú Quyên, Đại học Kiến trúc Hà Nội, một trong những khó khăn thách thức lớn nhất của bảo tồn khu Phố cổ Hà Nội hiện nay là việc đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao về vật chất cũng như văn hóa, tinh thần của xã hội. Giữa bảo tồn các giá trị truyền thống với lợi nhuận kinh tế, yêu cầu tiện nghi của cuộc sống hiện đại là những mâu thuẫn khó có thể dung hòa qua các thời kỳ. Điều này có thể kể đến do nằm ở vị trí “đất vàng” tại khu vực trung tâm thành phố nên sức ép, sự quá tải về hạ tầng của quá trình đô thị hóa lên khu Phố cổ cao hơn bất cứ nơi nào.

Sự biến đổi nhanh chóng và đáng lo ngại của các công trình di tích trên các tuyến phố trung tâm sẽ ngày càng khó kiểm soát. Không gian kiến trúc cảnh quan các tuyến phố bị phá vỡ về tỷ lệ, đứt đoạn không liên tục, hình thái kiến trúc đặc trưng dần bị mai một là những thách thức lớn đối với của khu Phố cổ. Bên cạnh đó vẫn còn không ít công trình bị rơi vào quên lãng, không được để ý, chăm sóc suốt vài thập niên qua. Đặc biệt, khu Phố cổ Hà Nội cũng phải đối diện với các vấn đề khác của một đô thị lớn trong thời đại hiện nay Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, sự quá tải, xuống cấp của hạ tầng đô thị. Điều này đòi hỏi phải tiếp tục tìm kiếm cách tiếp cận phù hợp từ đó xây dựng các cơ chế phối hợp hành động hiệu quả.

Đồng tình với quan điểm này, Phó Giám đốc phụ trách Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu đặc biệt nhấn mạnh về tầm quan trọng của du lịch phố Cổ với Thủ đô. “Theo thống kê của các đơn vị lữ hành lớn, khoảng 60% lượng khách khi tham gia vào những hành trình du lịch khu vực phía Bắc đều đến tham quan phố cổ. Dưới góc nhìn của doanh nghiệp lữ hành, phố cổ là điểm đến lý tưởng cho khách du lịch quốc tế, bởi nơi đây vẫn giữ được những nét độc đáo của Hà Nội, những món ăn ngon nức tiếng. Bên cạnh đó, số ít người dân nơi đây vẫn lưu giữ và tiếp tục phát triển những nghề truyền thống mà cha ông đã để lại. Người dân phố cổ cũng có nét văn hóa riêng, từ tập tục đến phong cách sống và đây là điều không nơi nào có được” - ông Trần Trung Hiếu cho biết.

Tuy nhiên, bên cạnh những điểm được khu phố Cổ vẫn đang đối diện nhiều thách thức để có thể khai thác tương xứng với giá trị, tiềm năng vốn có và các mục tiêu phát triển. Đó là dù có nhiều điểm di tích thăm quan, hoạt động văn hóa nhưng chưa được kết nối thành tour chuyên nghiệp. Đặc biệt, công tác quản lý về trật tự đô thị dù có chuyển biến nhưng vẫn chưa triệt để, hiện tượng đối tượng xấu lừa đảo, chèo kéo, "chặt chém" du khách, quản lý vỉa hè cho khách bộ hành, điểm dừng đỗ xe, nhà vệ sinh công cộng, vệ sinh môi trường đường phố, quản lý rác thải, an toàn thực phẩm... vẫn là những nhức nhối từ nhiều năm trở lại đây.

“Di sản khu Phố cổ Hà Nội” có một tiềm năng to lớn cho các hoạt động du lịch khai thác, phát triển nhanh và bền vững, điều này đã và đang được chính quyền, tổ chức, cá nhân hoạt động du lịch triển khai các hoạt động khai thác cho phát triển kinh tế, xã hội. Để phát huy hơn nữa thế mạnh này, cần tiếp tục huy động sự đồng thuận của cộng đồng nhân dân với các chính sách, kế hoạch đúng đắn phù hợp, từ đó góp phần xây dựng khu phố Cổ là “điểm đến, điểm hẹn, điểm nhấn” của du lịch Thủ đô./.

Tuấn Dũng

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).
Doanh nghiệp FDI “tố” Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” hồ sơ

Doanh nghiệp FDI “tố” Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” hồ sơ

(LĐTĐ) Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) cho rằng, theo quy định của pháp luật trong thời gian 5 ngày cơ quan nhà nước phải giải quyết hồ sơ cho doanh nghiệp (DN) nhưng Cục Thuế Đồng Nai “ngâm” từ 2 đến 3 tháng.

Tin khác

Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào”

Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào”

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Báo Hànộimới chính thức phát động cuộc thi viết Kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào” trên báo điện tử Hànộimới và ấn phẩm Hànộmới Cuối tuần.
Linh Thiêng đình Vẽ

Linh Thiêng đình Vẽ

(LĐTĐ) Hằng năm, cứ đến ngày 9 và 10/2 Âm lịch, những người con làng Kẻ Vẽ trên mọi miền Tổ quốc lại trở về phường Đông Ngạc (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) tham dự lễ hội đình Vẽ để tưởng nhớ, tri ân các vị thần. Đây cũng là nét văn hóa tín ngưỡng truyền thống được người làng Kẻ Vẽ lưu giữ hàng trăm năm qua.
Người dân Hoài Đức nỗ lực xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm nay

Người dân Hoài Đức nỗ lực xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm nay

(LĐTĐ) Phấn khởi trước sự đổi mới toàn diện về cơ sở hạ tầng, giáo dục đào tạo, nhất là các hoạt động an sinh xã hội, đời sống vật chất, tinh thần, nhân dân huyện Hoài Đức quyết tâm phấn đấu xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trong năm 2024.
Chung tay xây dựng xã hội hạnh phúc

Chung tay xây dựng xã hội hạnh phúc

(LĐTĐ) Ngày 20/3 hằng năm còn được gọi là ngày Quốc tế hạnh phúc, với thông điệp: Cân bằng, hài hoà là một trong những chìa khoá để mang đến hạnh phúc. Với mục tiêu không chỉ là ngày mang ý nghĩa biểu tượng đơn thuần, mà còn là ngày hành động, tích cực và nỗ lực nhiều hơn, Hà Nội đã tổ chức chuỗi hoạt động kỷ niệm 11 năm Ngày Quốc tế hạnh phúc (20/3/2013 - 20/3/2024) với các hình thức phong phú và đa dạng, hấp dẫn.
Giữ hồn lễ hội truyền thống

Giữ hồn lễ hội truyền thống

(LĐTĐ) Các lễ hội trên địa bàn thành phố Hà Nội đã tạo nên sắc thái riêng của những lễ thức, phong tục tập quán truyền thống người Hà Nội. Bảo vệ và phát huy giá trị các lễ hội truyền thống là giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa Thăng Long, tạo nguồn lực phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô, góp phần định vị thương hiệu văn hóa Hà Nội.
Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

Hồi ức ùa về qua góc nhìn ký họa đô thị phố Châu Long

(LĐTĐ) Sáng 16/3, nhiều người dân trên địa bàn quận Ba Đình đã đến tham quan triển lãm "Đánh thức nét đẹp kiến trúc phố Châu Long qua góc nhìn ký họa đô thị". Gần 30 bức tranh tràn đầy cảm xúc về phố cổ Hà Nội gắn với những nét đẹp văn hóa, lịch sử và quá trình đô thị hóa đã được trưng bày tại Vườn hoa Vạn Xuân.
Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

Biến bãi rác thành công viên rừng giữa Thủ đô

(LĐTĐ) Hưởng ứng sáng kiến của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, từ tháng 11/2023, mô hình thí điểm "Sân chơi trên bãi rác Phúc Tân" với quy mô 1.000 m2 đã được thực hiện tại tổ 1, phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm với sự ủng hộ rất lớn từ địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về môi trường và hệ sinh thái, tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần, tạo không gian lành mạnh gắn kết người dân.
Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

Tiếp tục hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp

(LĐTĐ) Sau sự kiện mang tính lịch sử về mở rộng địa giới hành chính, thành phố Hà Nội đã có bước chuyển mình chưa từng có. Tuy nhiên, để hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô giàu đẹp, văn minh và hiện đại xứng tầm khu vực còn nhiều việc phải làm. Trong đó, đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, kết nối, lan tỏa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mang tính chiến lược.
Hoa bưởi đầu mùa tỏa hương khắp phố phường Hà Nội

Hoa bưởi đầu mùa tỏa hương khắp phố phường Hà Nội

(LĐTĐ) Những năm gần đây, hoa bưởi đã trở thành một thức quà không thể thiếu của người Hà Nội mỗi dịp Xuân về. Dịp này, dạo quanh phố phường Thủ đô, đâu đâu cũng bắt gặp những gánh hàng rong chất đầy hoa bưởi.
Xem thêm
Phiên bản di động