AI Overviews: Tương lai tìm kiếm hay thách thức mới cho người dùng?

AI Overviews là gì?

Về bản chất, AI Overviews là các đoạn tóm tắt được tạo ra tự động bởi AI, xuất hiện ở đầu trang kết quả tìm kiếm. Khi hệ thống của Google xác định rằng một bản tổng hợp sẽ hữu ích với truy vấn, AI sẽ chắt lọc thông tin từ nhiều nguồn trên Internet và từ Knowledge Graph để tạo ra câu trả lời súc tích, dễ hiểu. Các đoạn này thường gồm văn bản trả lời trực tiếp, các cụm từ được làm nổi bật và liên kết đến nguồn tham khảo.

Ảnh minh họa.

Quy trình hoạt động của AI Overviews dựa vào các mô hình ngôn ngữ tiên tiến. Sau khi phân tích truy vấn người dùng, AI thu thập dữ liệu từ các nguồn đã lập chỉ mục và tạo ra bản tóm tắt mạch lạc bằng khả năng sinh ngôn ngữ tự nhiên. Gần đây, Google còn tích hợp các truy vấn liên quan ngay trong phần nội dung, mở rộng khả năng tìm hiểu của người dùng.

Đầu tiên, AI Overviews giúp tiết kiệm thời gian. Người dùng không cần nhấp vào từng liên kết mà vẫn nắm được thông tin cốt lõi ngay trên trang kết quả. Thứ hai, nó hạ thấp rào cản tiếp cận thông tin, đặc biệt với người dùng thiếu kinh nghiệm tra cứu hoặc gặp khó khăn với giao diện website phức tạp. Ngoài ra, việc cung cấp thêm liên kết truy vấn và nguồn tham khảo tạo điều kiện cho người dùng tìm hiểu sâu hơn khi cần.

AI Overviews có ảnh hưởng như thế nào?

Tuy nhiên, AI Overviews cũng gây ra lo ngại đáng kể. Trước hết là về lưu lượng truy cập. Khi câu trả lời đã nằm sẵn trên trang kết quả, người dùng có xu hướng không truy cập vào các website nguồn, khiến các nhà xuất bản mất đi traffic, một yếu tố sống còn với mô hình kiếm tiền từ quảng cáo hoặc bán hàng.

Tiếp đến là vấn đề độ chính xác. Dù được cải tiến liên tục, công nghệ tạo sinh vẫn có thể mắc lỗi, cung cấp thông tin sai lệch hoặc thậm chí “tưởng tượng” ra nội dung (hiện tượng hallucination). Điều này đặc biệt nguy hiểm với các lĩnh vực như y tế, tài chính hay pháp luật.

Vấn đề bản quyền nội dung cũng đang gây tranh cãi. AI sử dụng nội dung từ website để tổng hợp trả lời, nhưng lại không đảm bảo lượng truy cập tương ứng quay về cho nguồn gốc – điều mà nhiều nhà xuất bản cho là bất công, thậm chí có thể dẫn đến kiện tụng về quyền sở hữu trí tuệ. Điều này khiến cộng đồng SEO và các chủ website, AI Overviews buộc phải thay đổi cách tiếp cận. Thay vì chỉ tập trung tối ưu để xếp hạng cao, giờ đây họ cần tính toán cách làm nội dung dễ được AI chọn để trích dẫn, hoặc hấp dẫn đến mức người dùng vẫn muốn nhấp vào dù đã đọc bản tóm tắt.

Trong bối cảnh chuyển đổi này, sự thích ứng là yếu tố then chốt cho tất cả các bên liên quan. Cùng với đó, để thích ứng, các nhà xuất bản, cần tập trung hơn vào việc tạo ra nội dung có giá trị cao, độc đáo, chuyên sâu và có tính tương tác mà các mô hình AI khó có thể sao chép hoặc thay thế hoàn toàn. Đối với người dùng, việc phát triển tư duy phản biện, không coi AI Overviews là nguồn thông tin duy nhất và sẵn sàng khám phá các nguồn chi tiết hơn khi cần thiết sẽ là kỹ năng ngày càng quan trọng.

Sự thay đổi này, dù mang tính cách mạng, cũng đòi hỏi sự thích ứng từ mọi phía. Google cần tiếp tục cải thiện độ chính xác và minh bạch của AI Overviews, đồng thời tìm giải pháp cân bằng giữa trải nghiệm người dùng và quyền lợi nhà xuất bản. Các website cần tạo nội dung chuyên sâu, độc đáo, tương tác – những thứ mà AI khó có thể thay thế. Về phía người dùng, khả năng tư duy phản biện và chủ động kiểm chứng thông tin sẽ ngày càng quan trọng.

T.An (t/h)