Vay ngân hàng: Đừng thấy lãi suất thấp mà quên phí phạt

	Doanh nghiệp đề nghị áp trần lãi suất cho vay USD
	Lãi suất huy động hạ xuống mức thấp kỷ lục

Mập mờ thông tin

Được biết, việc thu phí trả nợ trước hạn được quy định tại Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 và Thông tư số 05-2011/TT-NHNN ngày 10/3/2011. Theo đó, tổ chức tín dụng và khách hàng được thỏa thuận về mức phí phải trả trong trường hợp khách hàng trả nợ trước hạn.

Quy định này là phù hợp với thực tế, bởi khi cho vay, tổ chức tín dụng phải cân đối nguồn vốn huy động (bao gồm tiền gửi của tổ chức, cá nhân, nguồn vốn đi vay và các nguồn vốn khác) cả về lãi suất và kỳ hạn để đáp ứng yêu cầu của khoản vay. Đồng thời, trong thời hạn cho vay theo hợp đồng tín dụng đã ký với khách hàng, tổ chức tín dụng cũng phải trả lãi, chi phí cho các nguồn vốn tín dụng đã huy động để cho khách hàng vay.

Cán bộ tư vấn cho vay cần giải thích đầy đủ các thông tin để khách hàng hiểu và lựa chọn

Tuy nhiên, tại Chỉ thị số 01/CT-NHNN ngày 15/1/2014, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng xem xét áp dụng mức thu phí hợp lý đối với các khoản phí được thu theo quy định. Không được thu các loại phí liên quan đến khoản vay, trừ các khoản phí quy định tại Thông tư số 05/2011. Song, thực tế do nhân viên ngân hàng tư vấn cho vay với khách hàng không rõ ràng, phí phạt trả trước không được nêu cụ thể trong hợp đồng, cũng không được ngân hàng cảnh báo cụ thể cho người vay trước khi ký hợp đồng và giải ngân. Vì thế, dẫn đến tâm lý bức xúc của khách hàng khi phải trả khoản tiền không nhỏ.

Trường hợp của chị Ngô Thụy Băng Tuyền (quận 3, TP.HCM) mới đây là một ví dụ. Chị Tuyền đã bất ngờ khi nhận được thông báo phí phạt khi tất toán khoản vay 2,8 tỉ đồng (thời hạn vay 9 năm) tại một NH quốc doanh, chi nhánh TP HCM. Ký hợp đồng vay vốn tháng 2/2014 với lãi suất 9,5%/năm ưu đãi trong 6 tháng đầu, đến tháng 7/2014 do thu xếp được nguồn trả nợ nên chị Tuyền đề nghị trả trước khoản vay, nhân viên tín dụng đưa ra con số phí phạt 285 triệu đồng, gồm phí thu hồi lãi suất ưu đãi và phí phạt trả nợ trước hạn. Trong đó, cách tính phí phạt trước hạn là 40% (lãi suất vay hiện tại - lãi suất huy động tại ngày trả nợ) nhân với số tiền trả nợ trước hạn nhân với số ngày trả nợ trước hạn… Với công thức này, chị Tuyền phải trả gần 9% dư nợ gốc.

Hay như vợ chồng chị Lê Thị Hải (Hà Nội) vay 480 triệu đồng của NH Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) với thời hạn vay 60 tháng để mua đất. Ngoài việc trả gốc và lãi hằng tháng, mỗi khi có thu nhập bất thường vợ chồng chị đều trả cho ngân hàng để cấn trừ nợ gốc, việc trả nợ diễn ra ở nhiều chi nhánh. Sau khi tính toán thấy số dự nợ của mình chỉ còn 25 triệu đồng, vợ chồng anh chị đã đến ngân hàng để trả nốt số nợ thì được nhân viên tại ngân hàng này thông báo để tất toán khoản vay, chị phải nộp phí trả trước hạn tổng cộng… trên 113 triệu đồng. Số phí được tính trên tổng cộng các khoản chị đã trả trước hạn tại các chi nhánh là 328 triệu đồng.

Cần công khai phí phạt

Không sốc như chị Tuyền, chị Hải nhưng ông Trần Minh (Hà Nội) cũng ngậm ngùi với khoản tiền phạt từ ngân hàng bởi khoản vay một tỷ đồng để mua ôtô, vì thấy lãi suất ưu đãi. Theo ông Minh, hợp đồng vay vốn của ông theo loại cấp tín dụng từng lần, trong đó quy định rút vốn nhiều lần theo thời hạn quy định. Nếu ông không rút, rút không đúng thời hạn hoặc không đủ số tiền quy định sẽ bị phạt 0,5% giá trị phần vốn rút sai hoặc không rút này. Trong lần rút vốn thứ hai (lệnh chuyển khoản từ ngân hàng sang đơn vị bán xe), ông chỉ trễ rút so với qui định 3 ngày, do công việc nhiều nên quên mà ông bị ngân hàng phạt 0,5% trên tổng số tiền xin rút. “ Mới đầu tôi choáng với khoản tiền phạt nhưng ngẫm ra, lỗi do mình không nghiên cứu kỹ, chủ quan trong việc tuân thủ qui định nên đành chịu”- ông Minh nói.

Theo các chuyên gia kinh tế, với người vay mua nhà, ô tô (vay trung, dài hạn) cần xem kỹ các điều khoản về phí phạt khi trả nợ trước hạn, còn với người vay tiêu dùng ngắn hạn nên lưu ý về phí trễ hạn. Các chuyên gia lưu ý, khách hàng đừng bị lôi kéo bởi lãi suất ưu đãi trong thời gian đầu hoặc tâm lý thấy lãi suất thấp cứ vay mà quên điều khoản phí phạt về sau. Tuy nhiên, về phía ngân hàng, cũng cần phải minh bạch trong thông tin cho vay đối với khách hàng. Ngân hàng cần quy định các khoản phí trả nợ phải được thông báo rõ, cụ thể, có phụ lục kèm theo hợp đồng để khách hàng biết trước khi vay. Đối với các chi phí liên quan đến việc trả nợ trước hạn, cán bộ tư vấn phải có trách nhiệm cung cấp, giải thích đầy đủ các thông tin để đảm bảo khách hàng có thể so sánh, đánh giá các khoản phí có phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của mình trước khi quyết định vay vốn. Cách tính phí trả nợ trước hạn phải được niêm yết rõ ràng, công khai,…

Lê Mai