Tinh túy đất kinh kỳ

Vang ca khúc khải hoàn

Cái mùa xuân ấy chính là những cây quất, cành đào đang được chuyển vào nội thành. Cũng đúng thôi, nói đến mùa xuân đâu có thể thiếu được hoa, nhưng có lẽ cái cảm xúc này, cái hình ảnh này chỉ có thể có ở Hà Nội.

Và rồi, cứ theo dòng suy nghĩ miên man đó, một Hà Nội ngàn năm văn hiến níu kéo tâm trí tôi rất rõ ràng và sống động. Tôi còn nhớ, trong một bài nghiên cứu về Hà Nội, có viết: “Với vị thế một kinh đô lâu đời, một đô thị thủ phủ lớn nhất nước, Thăng Long – Hà Nội đã là nơi hội tụ kết tinh những tinh hoa văn hoá của những vùng miền, địa phương khác nhau trong cả nước.

Con người Thăng Long – Hà Nội truyền thống là sản phẩm tổng hoà dưới tác động phức hợp của điều kiện tự nhiên, môi trường, xã hội, nhân văn, dung hợp những đặc trưng của nhiều không gian văn hoá và thời kỳ lịch sử khác nhau.

Là mẫu hình tiêu biểu của nhân cách Việt, người Thăng Long – Hà Nội còn tự khẳng định mình ở cấp độ cao hơn với vị thế “thứ nhất Kinh kỳ”, “người Tràng An”, tự hào là người dân của một đô thành “địa linh nhân kiệt”, “trái tim của đất nước”…”

Có phải do vị thế đặc biệt của mình là “chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước”, mà Thăng Long - Hà Nội đã sớm trở thành điểm hội tụ văn hóa của mọi miền đất nước. Lý Công Uẩn đã mang về Thăng Long những giá trị văn hóa của vùng Kinh Bắc vốn là quê hương của mình. Sau thời Lý, văn hóa Thăng Long lại được bổ sung những nhân tố mới kể từ khi triều Lý trị vì ở Thăng Long...

Rồi khi Hà Tây được hợp nhất với Hà Nội, Hà Nội lại ôm trọn cả nền văn hóa Xứ Đoài… Cứ thế, với vị trí là trung tâm chính trị và văn hóa của cả nước, văn hóa Hà Nội đã trở thành bản giao hưởng các giá trị văn hóa của mọi miền đất nước, cố nhiên các giá trị đó đã được nâng cao và có ý nghĩa phổ quát trong mỗi giai đoạn lịch sử.

Chính bởi thế nên rất nhiều ý kiến tỏ ra lo lắng liệu Hà Nội có còn hấp dẫn, có còn lắng hồn núi sông bởi những tinh túy nơi Kinh kỳ trong giai đoạn hiện nay, giai đoạn hội nhập phát triển, bên cạnh những tiến bộ, văn minh cũng không thiếu những yếu tố có thể làm mất đi cái bản sắc văn hóa của một Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Những tinh túy của Hà Nội không chỉ là con đường, góc phố…mà còn mang đậm nét thanh lịch. Nét thanh lịch của Hà Nội được thể hiện khá rõ nét trong mọi mặt của cuộc sống, từ ăn mặc đến văn hóa giao tiếp và cả trong văn hóa ẩm thực.

Phải chăng, chính nhờ nết thanh lịch truyền thống này, chúng ta tự tin rằng, ngay trong nền kinh tế thị trường hiện nay, nếp xưa vẫn được lưu giữ trong con người Hà Nội. Hà Nội chẳng những không mất đi những tinh túy của văn hiến ngàn năm mà còn đậm đà bản sắc hơn, để bất cứ ai cũng yêu và nhớ về Hà Nội với những tinh túy đất Kinh kỳ.

Nguyên Mẫn