Kỳ 2: Nghịch lý thừa nhà, công nhân vẫn không thể ở

	Kỳ 1: Nỗi niềm công nhân thuê trọ
	Dần mở nút thắt cơ chế nhà ở và nhà ở xã hội cho công nhân

Nhu cầu cao, nhưng chưa thể bố trí

Gia đình chị Trần Thị Mai Hoa – CN Công ty TNHH Denso Việt Nam là một trong số ít gia đình CN may mắn thuê được căn hộ trên tầng 11 Tòa nhà CT1A Khu nhà ở xã hội Kim Chung.

Đơn nguyên D4 là tòa nhà hiện đang để không nhiều năm nay do thiết kế bất cập.

So với 1 năm trước khi phải thuê trọ ở ngoài, gia đình 5 người (2 vợ chồng, 2 con và bà nội) thực sự cảm thấy “đổi đời” khi được ở trong căn hộ chung cư khép kín với diện tích 53m2 có phòng khách, khu nấu ăn, công trình phụ, 2 phòng ngủ, ban công thoáng mát để giặt giũ, phơi quần áo và giá thuê chỉ gần 1,4 triệu đồng/tháng.

“9 năm em trọ ở thôn Bầu nên đã quá khổ với cảnh nhà ở chật chội, ẩm thấp. Căn phòng hơn 10m2, giá đã 800.000 đồng, chưa kể điện, nước phải trả giá cao nên đến khi sinh con, vợ chồng em phải gửi về nhờ ông bà trông giúp.

Nay thì vợ chồng em đã đón được 2 con lên, có phòng riêng cho vợ chồng, phòng dành cho 3 bà cháu, sinh hoạt tiện nghi hơn, đặc biệt là an ninh được đảm bảo hơn rất nhiều so với thuê trọ bên ngoài, không còn lo cảnh mất đồ nữa”- chị Hoa cho biết.

Tuy nhiên, những người may mắn như gia đình chị Hoa không nhiều. Ông Trần Anh Dũng - Phó Phụ trách Phòng Quản lý nhà Xí nghiệp Quản lý và phát triển nhà ở xã hội (Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà ở xã hội) cho biết: Tính đến tháng 6.2016, Xí nghiệp đã tiếp nhận 517 hồ sơ CN đăng ký xin thuê nhà, riêng hồ sơ xin đăng ký thuê nhà theo hộ gia đình là 515 hộ. Trong số này, Xí nghiệp mới bố trí được 137 hồ sơ với 1.336 chỗ ở và trong tháng 7 này, dự kiến sẽ bố trí thêm chỗ ở cho 19 hộ với 176 chỗ ở.

Gần 400 đơn xin thuê trọ đang xếp hàng chờ với hàng ngàn chỗ ở của các gia đình CNLĐ chưa được xem xét, bố trí cho thấy nhu cầu về nhà ở xã hội trong công nhân lao động (CNLĐ) KCN Thăng Long đang rất lớn. Đáng chú ý là nhu cầu thuê nhà theo hộ gia đình CN đang tăng cao, xu hướng thuê trọ theo diện hộ đơn thân giảm mạnh.

Điều này cũng hoàn toàn phù hợp với số liệu khảo sát của CĐ các KCN-CX Hà Nội đưa ra gần đây khi tỉ lệ CNLĐ lập gia đình chiếm khoảng 50% trên tổng số CNLĐ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều đơn nguyên nhà ở xã hội thiết kế dành cho hộ độc thân đang bị “ế”.

Thiết kế bất cập, hàng trăm căn hộ bị “ế”

Ông Trần Anh Dũng cho biết, giai đoạn 1, có 24 đơn nguyên nhà 5 tầng được thiết kế dành cho CN độc thân thuê, nhưng nhu cầu này hiện đang giảm mạnh. Số đơn nguyên được các Công ty trong KCN thuê cho CNLĐ ở theo diện đơn thân cũng giảm rõ rệt. Cụ thể: Công ty Canon giảm từ 11 đơn nguyên xuống còn 6 đơn nguyên; Nissei giảm từ 5 đơn nguyên xuống còn 1; Panasonic giảm từ 3 đơn nguyên xuống 1.

Lý giải về việc còn tồn khoảng hơn 20% diện tích nhà ở xã hội thuộc giai đoạn 1 và 75% số diện tích nhà ở trong giai đoạn 2 chưa đưa vào sử dụng, ông Dũng cho hay: “Theo thiết kế của giai đoạn 1, khu nhà ở xã hội Kim Chung (hoàn thành năm 2013) có 24 đơn nguyên nhà 5 tầng với 1.084 phòng với 9.168 chỗ ở.

Tuy nhiên, trên thực tế, Xí nghiệp mới cho thuê 849 phòng (chiếm 78,3%) với 6.778 chỗ ở (gần 74%). Giai đoạn 2, Hà Nội tiếp tục xây dựng 3 khối nhà với 4 đơn nguyên 15 tầng (hoàn thiện trong tháng 9.2014) với 448 phòng. Trong đó, theo thiết kế, 2 tòa (CT1A và CT1B) dành cho hộ gia đình thuê và 2 tòa (CT2 và CT3) dành cho hộ độc thân thuê.

Nhưng đến nay, Xí nghiệp mới tạm thời đưa vào khai thác và sử dụng 112 căn hộ tại tòa CT1A, 3 tòa còn lại vẫn chưa được bàn giao do chậm trễ trong việc phê duyệt giá thuê nhà và giá dịch vụ (đối với hộ gia đình thuê) và chưa có kinh phí trang bị nội thất (giường ngủ, tủ quần áo) đối với tòa nhà dành cho hộ độc thân”.

Đối với hơn 20% số diện tích đơn nguyên nhà 5 tầng bị “ế”, theo ông Dũng, những căn hộ này được thiết kế quá rộng, dành cho 18 -24 người/phòng. Với thiết kế chỉ có 1 công trình phụ, trong khi số lượng CN ở quá đông sẽ rất bất tiện trong sinh hoạt nên không có công ty nào thuê loại căn hộ nào cho CN.

Để giải quyết nhu cầu nhà trọ của các hộ gia đình, Xí nghiệp Quản lý nhà đã xin Thành phố cho phép chuyển đổi mục đích từ cho thuê hộ đơn thân sang cho hộ gia đình thuê, nhưng điều này lại gặp bất cập về giá. Hiện, giá cho thuê vẫn áp dụng như với hộ độc thân (120.000 đồng/người nhân theo số người đã thiết kế/phòng).

Theo đó, giá thấp nhất của căn hộ dành cho 18 người đã gần 2,2 triệu đồng/phòng và giá của căn hộ dành cho 24 người là gần 2,9 triệu đồng/phòng chưa kể chi phí điện, nước. Số tiền này cao hơn nhiều so với các căn hộ xung quanh được thiết kế dành cho gia đình và quá cao so với thu nhập của CNLĐ.

“Cho hộ độc thân thuê thì bất tiện, cho hộ gia đình thuê thì giá quá cao, chúng tôi cũng đã tính tới việc đề xuất Thành phố cho thiết kế lại, ngăn thành các phòng diện tích nhỏ hơn cho hộ độc thân hoặc gia đình thuê. Tuy nhiên, chi phí sửa chữa, việc đi lại đường điện, đường nước quá lớn nên hiện tại số diện tích nhà ở này vẫn bỏ trống”- ông Dũng cho biết thêm.

Bảo Duy