Giao lưu trực tuyến: Những điểm mới về chính sách tiền lương và bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ năm 2019

	Giao lưu trực tuyến: Giải đáp những vướng mắc về chế độ, chính sách liên quan đến người lao động
	Trực tuyến hình ảnh: Gần 300 công nhân lao động đối thoại về chế độ, chính sách

Dự buổi giao lưu trực tuyến có các đồng chí: Phạm Bá Vĩnh – Phó Chủ tịch LĐLĐ TP Hà Nội; Lê Thị Bích Ngọc – Ủy viên Ban Thường vụ LĐLĐ TP, Tổng Biên tập báo Lao động Thủ đô; Nguyễn Như Đạt - Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch HĐND huyện; Nguyễn Huy Đức - Huyện ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND huyện; Kiều Hoàng Tuấn - Huyện ủy viên, Phó chủ tịch UBND huyện Thạch Thất; Nguyễn Thế Hùng - Chủ tịch LĐLĐ huyện Thạch Thất.

Đại biểu tham dự buổi giao lưu.

Đặc biệt, buổi giao lưu còn có sự tham dự của gần 300 đại biểu là các đồng chí lãnh đạo đơn vị, doanh nghiệp, cán bộ công đoàn, đoàn viên công đoàn, công nhân viên chức lao động (CNVCLĐ) của các công đoàn cơ sở trực thuộc LĐLĐ huyện Thạch Thất.

Tham gia giao lưu, trả lời những thắc mắc trực tiếp của người lao động (NLĐ) cũng như bạn đọc trực tuyến qua internet có các chuyên gia: Ngô Trung Tứ - Phó phòng Quản lý thu BHXH TP Hà Nội; Tạ Văn Dưỡng – Trưởng Ban Chính sách Pháp luật LĐLĐ TP Hà Nội; Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Văn Hà – Đoàn luật sư TP Hà Nội.

Toàn cảnh buổi giao lưu.

Phát biểu khai mạc buổi Giao lưu, đồng chí Lê Thị Bích Ngọc – Ủy viên Ban Thường vụ LĐLĐ Thành phố, Tổng Biên tập báo Lao động Thủ đô cho biết: Ở nước ta, chính sách tiền lương đã trải qua các lần cải cách. Nhờ đó tiền lương từng bước được cải thiện, góp phần nâng cao đời sống của người hưởng lương. Tiền lương khu vực doanh nghiệp đã từng bước thực hiện theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước. Mức lương tối thiểu được luật hóa, hình thành trên cơ sở thương lượng tại Hội đồng Tiền lương quốc gia với thành phần cân bằng của 3 bên.

Bên cạnh đó, chính sách BHXH đã bao phủ toàn bộ bảo hiểm hưu trí – tử tuất, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động. Quỹ BHXH trở thành quỹ an sinh lớn nhất, hoạt động theo quy tắc đóng – hưởng, chia sẻ và có thể tiếp cận với nhiều nhóm đối tượng.

Đồng chí Phạm Bá Vĩnh - Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động Thành phố Hà Nội phát biểu chỉ đạo tại buổi giao lưu.

Năm 2019 có 4 thay đổi về tiền lương và BHXH mà NLĐ nên quan tâm. Đó là từ ngày 1/1/2019, mức lương tối thiểu vùng mới chính thức có hiệu lực. Cũng thời điểm này, doanh nghiệp phải công khai việc đóng BHXH, BHYT. Từ ngày 1/7/2019, mức lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức tăng và cũng tăng cả mức lương tính đóng BHXH bắt buộc. Và ngay trong ngày 11/7, Hội đồng lương quốc gia cũng đã họp phiên thứ 2 về thay đổi lương tối thiểu vùng năm 2020 theo hướng tăng lên cho lao động khối doanh nghiệp.

Hiểu các chế độ BHXH, chính sách Tiền lương để làm đúng, vừa là nghĩa vụ thực hiện đúng luật, vừa là quyền tự bảo vệ mình. Chính vì những lẽ đó mà việc tuyên truyền nâng cao kiến thức, hiểu biết cho NLĐ, người sử dụng lao động (NSDLĐ) về chính sách tiền lương và BHXH là điều rất cần thiết.

Đồng chí Lê Thị Bích Ngọc - Tổng Biên tập báo Lao động Thủ đô phát biểu khai mạc buổi giao lưu.

Trong buổi đối thoại trực tuyến “Những điểm mới về chính sách tiền lương và BHXH có hiệu lực từ năm 2019” do LĐLĐ huyện Thạch Thất phối hợp với báo Lao động Thủ đô tổ chức, bằng kinh nghiệm và sự am hiểu về lĩnh vực tiền lương, BHXH, các chuyên gia sẽ giúp NLĐ và chủ sử dụng giải đáp các vướng mắc, những vấn đề còn chưa rõ khi thực hiện các chế độ, chính sách liên quan và những tình huống thực tế có thể gặp phải để giúp NSDLĐ và NLĐ nắm rõ hơn, hiểu đúng hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình.

Đồng chí Nguyễn Thế Hùng - Chủ tịch LĐLĐ huyện Thạch Thất cũng cho biết, trong thời gian qua, các cấp công đoàn huyện Thạch Thất đã luôn chủ động trong công tác chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của CNVCLĐ. Cùng với việc tuyên truyền thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, LĐLĐ huyện đã duy trì việc thực hiện quy chế, chương trình phối hợp với phòng Lao động - Thương binh Xã hội, BHXH huyện và thường xuyên phối hợp với các cấp, các ngành, các cơ quan chuyên môn triển khai đến công đoàn cơ sở trực thuộc, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến, trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật nên đã góp phần thực hiện đảm bảo chính sách tiền lương (CSTL) và BHXH trên địa bàn huyện.

Chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện Thạch Thất Nguyễn Thế Hùng phát biểu tại buổi giao lưu.

Để thực hiện tốt chức năng đại diện, chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng cho NLĐ, hạn chế mâu thuẫn xung đột xảy ra trong quan hệ lao động, LĐLĐ huyện đã phối hợp với Báo Lao động Thủ đô tổ chức buổi đối thoại, giao lưu trực tuyến với chủ đề “Những điểm mới về chính sách tiền lương và Bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ năm 2019”, mong muốn nâng cao kiến thức về CSTL và BHXH cho CNVCLĐ trên địa bàn huyện.

Đến dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi giao lưu, Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Phạm Bá Vĩnh đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ giữa báo Lao động Thủ đô và LĐLĐ huyện Thạch Thất trong việc tổ chức buổi giao lưu trực tuyến nhằm trang bị, nâng cao kiến thức pháp luật cho CNLĐ.

Đại diện lãnh đạo Thành phố Hà Nội, Báo Lao động Thủ đô và huyện Thạch Thất tặng hoa cho các chuyên gia.

Phó Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Phạm Bá Vĩnh nhận định: tiền lương và BHXH là những chế độ chính sách liên quan thiết thân nhất đến NLĐ, là mối quan tâm hàng đầu của mọi NLĐ. Vậy nhưng, trên thực tế, việc thực hiện những chính sách này vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Vẫn còn không ít doanh nghiệp vi phạm pháp luật về CSTL, BHXH như: nợ đọng, trốn đóng BHXH, xây dựng thang bảng lương, áp dụng định mức tiền lương chưa đúng quy định của pháp luật…trong khi đó, không ít người lao động lại không nắm rõ kiến thức pháp luật về lĩnh vực này nên không tự bảo vệ được quyền lợi của mình và phải chấp nhận thiệt thòi. Đặc biệt, năm 2019, CSTL và BHXH có một số điểm mới thay đổi càng khiến nhiều NLĐ, thậm chí cả NSDLĐ băn khoăn, lúng túng khi áp dụng chính sách pháp luật vào thực tiễn.

“Từ những lý do trên, buổi giao lưu trực tuyến với chủ đề “Những điểm mới về chính sách tiền lương và bảo hiểm xã hội có hiệu lực năm 2019” là diễn đàn quan trọng giúp đoàn viên công đoàn và NLĐ và chủ doanh nghiệp có cơ hội tìm hiểu sâu hơn quy định của pháp luật về CSTL và chính sách BHXH để áp dụng thực hiện đúng quy định của pháp luật, giúp bảo vệ quyền lợi người lao động” - Phó Chủ tịch Phạm Bá Vĩnh nhấn mạnh.

Các chuyên gia trả lời những thắc mắc trực tiếp của công nhân lao động cũng như bạn đọc trực tuyến tại buổi giao lưu.

Đồng chí Phạm Bá Vĩnh đề nghị các CNLĐ thẳng thắn, mạnh dạn nêu nhiều câu hỏi, đề nghị các chuyên gia sẽ vận dụng tốt các kiến thức lý thuyết cũng như kinh nghiệm thực tiễn, trang bị thông tin đầy đủ, thiết thực nhất đối với NLĐ đồng thời đề nghị báo Lao động Thủ đô sau đây sẽ tiếp tục phối hợp với các LĐLĐ quận, huyện, thị xã, công đoàn ngành tổ chức thêm nhiều buổi giao lưu trực truyền tải thông tin chính thống về chính sách pháp luật tới người lao động, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ.

Các chuyên gia giải đáp

Em gái tôi có trình độ đại học, đang làm việc tại cơ quan nhà nước hưởng lương bậc 1. Tháng 7 này em tôi sinh con, theo chế độ lương mới thực hiện từ tháng 7 năm 2019, tiền BHXH sau sinh của em tôi được tính như thế nào? (Anh Phùng Thanh Sơn – trường THCS Minh Hà)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Theo quy định chế độ hưởng BHXH ốm đau thai sản là 6 tháng. Bắt đầu từ tháng 7 năm nay lương cơ sở có sự thay đổi và sẽ thay đổi trực tiếp đến việc hưởng chế độ của NLĐ. Với NLĐ đóng BHXH theo bảng lương nhà nước, khi thay đổi lương cơ sở thì chế độ thai sản sẽ nhân với mức lương cơ sở mới. Như vậy chế độ thai sản từ 1/7/2019 sẽ cao hơn trước đây.

Tôi là lao động nữ, năm nay 42 tuổi. Tôi muốn biết lúc được nghỉ hưu thì lương hưu của tôi được tính như thế nào theo quy định điều chỉnh mới nhất? (Nguyễn Thị Bích – Giáo viên trường THCS Yên Trung)

Anh Phùng Thanh Sơn (Trường THCS Minh Hà) đặt câu hỏi về trợ cấp bảo hiểm xã hội sau sinh.

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: 42 tuổi hiện tại không đủ điều kiện để về hưu, trừ trường hợp chị làm công việc nặng nhọc độc hại. Trong trường hợp chị đến tuổi nghỉ hưu thì cách tính lương hưu của chị sẽ là bình quân lương của 5 năm cuối nhân với tỷ lệ hưởng của chị ở mức đóng BHXH. Thông thường nữ 30 năm công tác thì sẽ được hưởng 75% theo quy định từ 1/1/2018.

Một người bạn của tôi ký hợp đồng không xác định thời hạn tại một doanh nghiệp nhưng vì lý do cá nhân nên phải xin nghỉ việc. Tuy nhiên, do thủ trưởng cơ quan không đóng bảo hiểm thất nghiệp cho bạn tôi nên bạn tôi không được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tôi xin hỏi trong trường hợp này, bạn tôi có được hưởng khoản trợ cấp nào khác không và cơ quan nào thanh toán các khoản trợ cấp đó cho bạn tôi? (Ông Nguyễn Văn Bình - Trường THCS Kim Quan)

LS Nguyễn Văn Hà: Do ông không nói rõ thời điểm xác lập hợp đồng lao động cũng như không nói rõ có lý do hoặc mâu thuẫn gì trong quan hệ lao động dẫn tới việc bạn ông nghỉ việc, hay bạn ông và cơ quan thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động nên tôi không tư vấn chi tiết được. Tuy nhiên, trong trường hợp ông hỏi, theo tôi hiểu cơ quan bạn của ông không đóng BHXH cho NLĐ, chứ không phải là không đóng bảo hiểm thất nghiệp, như vậy bạn ông không được chi trả bất cứ khoản trợ cấp nào liên quan tới bảo hiểm.

Để bảo vệ quyền lợi của mình, bạn ông cần đề nghị hòa giải tranh chấp lao động tại cơ sở hoặc khởi kiện ra tòa để xem quyền lợi mình được hưởng thế nào thì yêu cầu tòa án giải quyết.

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng bổ sung: Như ông nói, bạn ông ký hợp đồng không xác định thời hạn có nghĩa bạn ông thuộc đối tượng bắt buộc phải đóng BHXH nhưng cơ quan lại không đóng BHXH cho bạn ông thì bạn ông cần yêu cầu thanh tra việc đóng BHXH của cơ quan, qua thanh tra yêu cầu truy nộp số tiền nợ bảo hiểm, sau đó thì BHXH sẽ thanh toán các khoản trợ cấp cho bạn ông.

Chị tôi 50 tuổi, không chồng, không con, mới đóng BHXH 15 năm, gặp trường hợp sức khỏe không tốt, không may qua đời đột ngột thì số tiền đóng BHXH những năm qua ai sẽ được hưởng, mức hưởng như thế nào? (Chị Nguyễn Thị Thúy Hương - Trường tiểu học Minh Hà B)

Chị Nguyễn Thị Bích (Trường THCS Yên Trung) hỏi các chuyên gia về lĩnh vực lương hưu.

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Với trường hợp này NLĐ đang làm việc qua đời thì chế độ bảo hiểm thất nghiệp không được hưởng, chỉ được hưởng chế độ tuất và mai táng phí và sẽ hưởng theo quyền thừa kế, ai là người thừa kế sẽ được hưởng những chế độ đó.

LS Nguyễn Văn Hà bổ sung: Trong trường hợp này sẽ căn cứ theo bộ luật dân sự năm 2015 để chia theo hàng thừa kế, người mất đi không có di chúc thì sẽ chia theo quy định của pháp luật, có di chúc sẽ chia theo di chúc.

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng bổ sung: Trường hợp này sẽ được hưởng chế độ tuất một lần, mỗi năm đóng BHXH sẽ đc 1,5 tháng lương và tiền mai táng phí.

Nghe nói sắp tới NLĐ phải đóng BHXH tới 70% mức thu nhập có đúng không? Số tiền này do người sử dụng lao động đóng bao nhiêu % và NLĐ phải đóng bao nhiêu %? Xin chuyên gia cho biết? (Chu Thị Minh Hiền – Trường THCS Liên Quan)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Hiện nay chúng ta đang thực hiện đóng BHXH theo Luật BHXH năm 2016, trong đó quy định rất rõ mức đóng BHXH của từng năm. Tỉ lệ tăng % mức đóng BHXH đã quy định của luật, Thông tin bạn vừa hỏi là thông tin không có căn cứ, hiện nay chưa có cơ sở nào để khẳng định.

Nếu tôi thuê người giúp việc qua trung tâm môi giới, trong trường hợp này theo quy định tôi có phải đóng bảo hiểm cho người giúp việc không? (Chị Nguyễn Thị Lý, Trường THCS Bình Phú)

Chị Nguyễn Thị Lý (Trường THCS Bình Phú) đặt câu hỏi về việc đóng bảo hiểm cho người giúp việc

Luật sư Nguyễn Văn Hà: Bộ luật Lao động năm 2012 quy định rõ quan hệ giúp việc gia đình khi thuê là quan hệ lao động, được xác lập giữa người chủ gia đình với người đi giúp việc, quy định bộ luật lao động xác định rõ mặc dù hợp đồng đó là ngắn hạn, dài hạn hay mùa vụ đều không bắt buộc phải tham gia BHXH. Toàn bộ các quyền, lợi ích hợp pháp cũng như chế độ chính sách về BHYT, BHXH do NSDLĐ và người giúp việc tự thỏa thuận và quy định trong hợp đồng, số tiền đó sẽ giao cho người giúp việc tự đi mua, tự tham gia.

Đối với hợp đồng lao động giúp việc gia đình không bắt buộc tham gia BHTN do đó đối với gia đình thuê người giúp việc, tất cả quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến người giúp việc thì chủ gia đình hoàn toàn có quyền quy định rõ trong hợp đồng lao động và thực hiện trách nhiệm của mình theo hợp đồng đó.

Xin hỏi các chuyên gia từ 2019 nếu doanh nghiệp trốn đóng BHXH thì bị phạt thế nào? Có bị truy cứu hình sự hay không? (Bà Nguyễn Thị Thúy Hạnh - Ban Quản dự án đầu tư xây dựng huyện Thạch thất)

Chị Chu Thị Minh Hiền (Trường THCS Liên Quan) đặt câu hỏi về việc đóng BHXH?

LS Nguyễn Văn Hà: Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 27/11/2015, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/07/2016, đã bổ sung 03 điều luật quy định tội danh riêng đối với những hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, trong đó điều 216 quy định về Tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN. Đây là điểm hoàn toàn mới so với bộ luật hình sự trước đó, Theo đó, Điều 126 Bộ Luật hình sự năm 2015 có 5 khoản quy định mức xử phạt 15 tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN theo các mức nặng nhẹ khác nhau, trong đó người vi phạm có thể bị phạt tù tới 7 năm. Đây là những hình phạt nghiêm khắc đối với tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Xin chuyên gia giải thích rõ hơn về chế độ trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, chế độ nghỉ phép năm, nếu không nghỉ hoặc nghỉ không hết số ngày phép theo quy định thì được thanh toán như thế nào và cơ quan nào chi trả? (Một bạn đọc gửi qua internet)

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng: Cán bộ công chức, NLĐ được xác định là bị tai nạn lao động, nếu tham gia BHXH sẽ được hưởng song song 2 quyền lợi do cơ quan BHXH và doanh nghiệp chi trả. Doanh nghiệp phải chi trả toàn bộ chi phí điều trị, tiền lương trong quá trình điều trị vết thương, trợ cấp và bồi thường.

Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Kiều Hoàng Tuấn tặng quà cho người lao động trả lời đúng câu hỏi giao lưu.

Theo quy định của Luật BHXH những trường hợp tai nạn mất sức lao động từ 5% trở lên sẽ được hưởng trợ cấp BHXH chi trả. Thương tật dưới 31%, NLĐ được hưởng trợ cấp 1 lần, từ 31% trở lên NLĐ sẽ được hưởng trợ cấp hàng tháng.

Đối với chế độ phép năm, theo quy định của Bộ Luật Lao động, NLĐ được hưởng phép năm theo 3 mức: Lao động công việc bình thường 12 ngày phép/năm; lao động nghề nặng nhọc, độc hại nguy hiểm 14 ngày phép/năm; nghề đặc biệt nặng nhọc độc hại 16 ngày phép/năm. Chủ sử dụng lao động có quyền lựa chọn, quyết định thời gian nghỉ phép cho mỗi cán bộ CNLĐ và NLĐ sau khi đã tham khảo và thống nhất với công đoàn cơ sở. NLĐ có thể thỏa thuận nghỉ nhiều lần trong một năm hoặc 3 năm một lần. Trường hợp NLĐ không nghỉ phép do chủ sử dụng lao động không bí trí được ngày nghỉ thì chủ sử dụng lao động phải chi trả bằng tiền lương.

Tôi có nghe thông tin nghị quyết mới của Chính phủ về cải cách BHXH sắp tới sẽ sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, thậm chí 10 năm. Xin chuyên gia giải thích rõ hơn về chính sách này? Tôi đóng BHXH 15 năm có được về hưu không? Và nếu được thì sẽ hưởng tiền lương hưu với mức bao nhiêu %? (Kiều Cao Thân – Công đoàn xã Đại Đồng)

Anh Kiều Cao Thân (Công đoàn xã Đại Đồng) đặt câu hỏi về chế độ hưu trí?

Ông Bùi Anh Tuấn - Phó trưởng phòng Chính sách BHXH TP Hà Nội: Chủ trương hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, thậm chí 10 năm được xây dựng nhưng đến nay thì chưa có văn bản rõ ràng. Thời gian hưởng hưu trí hiện nay vẫn là 20 năm. Chỉ có những cán bộ là chế độ chờ hưu và cán bộ 09 đã làm thủ tục chờ hưu trước 1/1/2003 mà BHXH đang giữ hồ sơ thì người đó được hưởng ở chế độ nam 60 tuổi, nữu 55 tuổi khi có 15 năm công tác.

LS Nguyễn Văn Hà bổ sung: Chính sách về tiền lương, BHXH đã có những văn bản luật rõ ràng. Tại Hội nghị BCH TW XII vừa rồi có ban hành nghị quyết số 28 năm 2018 đề cập đến độ tuổi nghỉ hưu có thể sẽ giảm theo lộ trình. Lộ trình để phân hóa từng đối tượng, từng chủ thể, công việc theo từng nhóm chứ không áp dụng chung cho tất cả moi người.

Do vậy lộ trình này áp dụng vào thực tiễn theo nghị quyết sẽ thực hiện vào năm 2022, khi đó Chính phủ và các bộ, ban, ngành sẽ ban hành các văn bản triển khai nghị quyết, các văn bản hướng dẫn. Trên cơ sở đó sẽ biết được đối với ngành nghề, nhóm nào sẽ được nghỉ ở độ tuổi bao nhiêu, công việc lĩnh vực này giảm sẽ có lĩnh vực khác tăng lên căn cứ theo sức khỏe và đặc thù việc làm.

Chị Vũ Thị Thiết (Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Thạch Thất) đặt câu hỏi về chế độ với người lao động bị mắc bệnh hiểm nghèo?

Tôi xin hỏi các chuyên gia, trong thời gian NLĐ thử việc tại Công ty, Công ty có trách nhiệm phải đóng BHYT, BHXH cho NLĐ không? (Ông Tạ Đăng Khiêm - Công ty cổ phần Bắc Phương)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2014, từ ngày 01/01/2018 người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng sẽ phải đóng BHXH bắt buộc. Ở đây có hai trường hợp, nếu NLĐ ký hợp đồng thử việc, doanh nghiệp có thể không phải đóng BHXH vì trong nội dung của hợp đồng thử việc không nhắc đến việc đóng BHXH như hợp đồng lao động.

Tuy nhiên trong trường hợp, thời gian thử việc ghi trong hợp đồng lao động mà hợp đồng lao động đó thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, thì NSDLĐ và NLĐ phải đóng BHXH bắt buộc cho cả thời gian thử việc. Mức tiền lương, tiền công làm căn cứ đóng BHXH trong thời gian thử việc là mức tiền lương, tiền công ghi trong hợp đồng lao động theo hướng dẫn tại Công văn 2447/LĐTBXH-BHXH ngày 26/7/2011 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Tôi được biết từ ngày 1/1/2018, tiền lương tháng đóng BHXH là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật ghi trong hợp đồng lao động. Xin hỏi những khoản bổ sung được quy định là những khoản nào? có ghi trong hợp đồng lao động, trả thường xuyên hay không thường xuyên? (Khuất Thị Lý – Công đoàn THCS Hương Ngải)

Chị Khuất Thị Lý (Trường THCS Lại Thượng) đặt câu hỏi về hợp đồng lao động.

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Từ 1/1/2018 đối với NLĐ ký hợp đồng lao động sẽ phải đóng BHXH mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung. Tuy nhiên khoản phụ cấp và bổ sung này đã có quy định rõ ràng tại thông tư 47 Bộ luật Lao động năm 2015. Trong thông tư 59 cũng quy định có khoản bổ sung không phải đóng như: trợ cấp ăn ca, trợ cấp xăng xe…

Lao động nữ ngoài nghỉ 6 tháng sau sinh con thì có được hưởng chế độ gì nữa không? (Chị Nguyễn Thị Bích Nhuần, Công đoàn trường mầm non Liên Quan)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Đối với lao động nữ có tham gia BHXH, khi nghỉ sinh con được hưởng 6 tháng lương bình quân, ngoài ra sẽ được hưởng tiền trợ cấp 1 lần bằng 2 lần tháng lương cơ sở, nếu sau khi hết thời gian nghỉ chế độ thai sản sức khỏe còn yếu sẽ được nghỉ chế độ dưỡng sức. Trường hợp có chồng tham gia BHXH, người chồng cũng sẽ được nghỉ chế độ thai sản, đối với trường hợp sinh thường 5 ngày, phẫu thuật 7 ngày, sinh đôi 10 ngày.

Tôi được biết từ 1/7/2019, cách tính lương hưu có sự thay đổi, vậy thay đổi như thế nào? (Ông Phùng Văn Quỳnh, Chủ tịch Công đoàn xã Hạ Bằng)

Chị Nguyễn Thị Bích Nhuần (Trường Mầm non Liên Quan) đặt câu hỏi về việc Lao động nữ sau khi sinh được hưởng những chế độ gì?

Ông Bùi Anh Tuấn - Phó trưởng phòng Chế độ BHXH TP Hà Nội: Đối với lao động mam thì phải lao động 32 năm mới 75% lương. Từ 1/7/2019 được tăng lương cơ sở lên thì cách tính vẫn như cũ, chỉ khác tiền lương bình quân sẽ nhân với 1.490 ngàn để làm cơ sở tính lương hưu, lương cơ sở tăng, do đó lương hưu NLĐ sẽ được cộng thêm 7,9%.

Được biết, từ năm 2021 đối với những ngành nghề đặc biệt, NLĐ được quyền nghỉ hưu sớm hoặc muộn hơn 5 năm so với tuổi nghỉ hưu chung. Xin hỏi chuyên gia những ngành nghề nào là ngành nghề đặc biệt được hưởng chế độ này? (Ông Trần Văn Chung, Phó Chủ tịch Công đoàn xã Bình Yên)

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng: Chế độ nghỉ hưu của cán bộ công chức nữ là 55, nam là 60, trường hợp những NLĐ làm trong các công việc nặng nhọc độc hại hoặc đặc biệt nặng nhọc độc hại nguy hiểm do bộ Lao động Thương bình và xã hội quy định trong danh mục. Nếu NLĐ nằm trong danh mục đó sẽ được xét về hưu sớm nhưng tiền lương BHXH sẽ được hưởng mức cao nhất mà không phải khấu trừ.

Lãnh đạo huyện Thạch Thất tặng quà cho người lao động trả lời đúng câu hỏi giao lưu.

Theo quy định mới thì những người đủ 80 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng, xin chuyên gia cho biết, những người đã hưởng lương hưu hàng tháng từ ngân sách nhà nước thì có được hưởng chế độ này nữa không? (Chị Nguyễn Thị Hạnh - Trường mầm non Tân Xã)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Theo quy địnhngười đủ 80 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng là đối với những người không có thu nhập, còn những người đang hưởng lương hưu từ ngân sách sẽ không được hưởng.

Giáo viên nghỉ thai sản đúng vào thời gian nghỉ hè có được nghỉ bù không? Nếu được cách tính nghỉ bù như thế nào? (Một bạn đọc gửi câu hỏi đến báo Lao động Thủ đô)

Chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện Thạch Thất Nguyễn Thế Hùng tặng quà cho người lao động trả lời đúng câu hỏi giao lưu

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Đối với giáo viên hàng tháng được hưởng tiền lương, tiền công do đó giai đoạn nghỉ hè không giảng dạy vẫn được hưởng tiền lương, tiền công như bình thường. Nghỉ thai sản vào đúng thời gian nghỉ hè vẫn được hưởng những chế độ thai sản theo quy định và không được nghỉ bù.

Tôi được biết, theo quy định của pháp luật từ 7/1/2018, doanh nghiệp phải công khai đóng BHXH, BHYT, nhưng đến nay Công ty chưa công khai. Tôi xin hỏi các chuyên gia ai sẽ phải chịu trách nhiệm việc này và có bị xử phạt hay không? Xử phạt như thế nào? (Ông Nguyễn Văn Được - Công ty liên doanh y học Việt Hàn)

LS Nguyễn Văn Hà: Căn cứ Điều 4, Nghị định 149/2018/NĐ-CP quy định chi tiết khoản 3 điều 63 Bộ Luật Lao động về thực hiện quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc do Chính phủ ban hành ngày 7/11/2018, những nội dung NSDLĐ phải công khai gồm tình hình thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh; nội quy, quy chế và các văn bản quy định khác của doanh nghiệp liên quan đến nghĩa vụ, quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ; nội dung Thỏa ước lao động tập thể; Nghị quyết Hội nghị NLĐ; việc trích lập, sử dụng quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi và các quỹ do NLĐ đóng góp.

Anh Nguyễn Văn Được (Công ty Liên doanh Y học Việt Hàn) đặt câu hỏi về việc công khai đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế?

Đặc biệt, NSDLĐ còn phải công khai việc trích nộp kinh phí công đoàn, đóng BHXH, BHYT, BHTN cũng như công khai tình hình thực hiện thi đua khen thưởng, kỷ luật, khiếu nại tố cáo liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của NLĐ. Nếu NSDLĐ vi phạm quy định này thì sẽ bị phạt căn cứ Nghị định 88/2015/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định sô 95/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng bổ sung: Ngoài những quy định tại Điều 4 Nghị định 149/2018/NĐ-CP quy định chi tiết khoản 3 điều 63 Bộ Luật Lao động về thực hiện quy chế dân chủ cơ sở tại nơi làm việc thì Luật bảo hiểm xã hội cũng quy định 6 tháng và một năm doanh nghiệp phải niêm yết kết quả tham gia BHXH để công nhân được biết nhưng nhiều doanh nghiệp không thực hiện việc này thì NLĐ cần khiếu nại tới cơ quan chức năng cụ thể là thanh tra lao động để tiến hành thanh tra và xử phạt theo quy định của pháp luật.

Người đang hưởng tuất của người thân hiện nay đã 80 tuổi thì hiện nay có được hưởng trợ cấp xã hội người 80 tuổi không? (Anh Phùng Văn Quỳnh – Chỉ tịch Công đoàn xã Hạ Bằng)

Chị Cấn Thị Loan (Công ty TNHH Hoàng Phát) đặt câu hỏi về chế độ bảo hiểm thất nghiệp?

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Cơ quan BHXH là cơ quan chi trả tuất hằng tháng. Như vậy tiền trợ cấp tuất hằng tháng cũng là tiền trợ cấp định kỳ, do vậy người đó sẽ không được hưởng trợ cấp xã hội người già đủ 80 tuổi.

Tôi xin hỏi các chuyên gia việc tăng tuổi nghỉ hưu áp dụng cho ngành nghề nào? Nam bao nhiêu tuổi nữ bao nhiêu tuổi? và bao giờ thì thực hiện? (Chị Nguyễn Thị Thúy Ái - Thị trấn Liên Quan)

Chuyên gia Tạ Văn Dưỡng: Dự thảo Bộ Luật Lao động (sửa đổi) đang được Quốc hội xem xét và được lấy ý kiến của rộng rãi dư luận CNVCLĐ, người lao động. Dự thảo đưa ra hai phương án tăng tuổi hưu trong đó:

Phương án 1, quy định tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi. Phương án 2, cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.

Anh Trần Văn Chung (Phó Chủ tịch Công đoàn xã Bình Yên) đặt câu hỏi về việc nghỉ hưu sớm với những ngành nghề đặc biệt?

Đồng thời, Dự thảo quy định quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 tuổi đối với NLĐ bị suy giảm khả năng lao động; làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và một số công việc, nghề nghiệp đặc biệt; quyền nghỉ hưu muộn hơn không quá 5 tuổi đối với NLĐ có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, NLĐ làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên đây mới chỉ là dự thảo, sau khi Quốc hội xem xét, thông qua thì mới có hiệu lực thi hành.

Đối tượng công chức viên chức trong biên chế nhà nước có phải đóng BHTN không và khi nghỉ hưu có được hưởng ưu đãi gì từ BHTN hay không? Theo quy định giáo viên được nghỉ hè 2 tháng nhưng do đặc thù công việc nhà trường vẫn huy động giáo viên đến làm việc vậy giáo viên có được hưởng chế độ làm thêm cho những ngày làm đó không? (Chị Khuất Thị Hương, Trường THCS Cẩm Yên)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Chế độ tham gia BHTN nhưng NLĐ có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHTN. Công chức không thuộc đối tượng tham gia đóng BHTN. Đối với viên chức như giáo viên thì vẫn tham gia BHTN. Trường hợp viên chức đó nghỉ việc chưa đến lúc nghỉ hưu, trong giai đoạn đó chưa tìm được việc làm trong vòng 3 tháng thì đến trung tâm việc làm để làm hồ sơ giải quyết thủ tục BHTN. Đối với trường hợp đã đến lúc nghỉ hưu thì không được hưởng BHTN.

Phó Chủ tịch UBND huyện Kiều Hoàng Tuấn đặt câu hỏi: Tôi xin hỏi trường hợp một giáo viên được tuyển dụng được 3 năm. Do điều kiện gia đình nên chuyển sang địa phương khác sinh sống. Sau 2 năm giáo viên này tiếp tục được tuyển dụng vào làm giao viên. Như vậy thời gian tuyển dụng lần 1 đến lần 2 là 5 năm, trong đó có 3 năm giảng dạy và 2 năm không giảng dạy. Vậy cho tôi hỏi, trong 5 năm đó giáo viên này có được tính năm công tác không, nếu được tính thì thủ tục hồ sơ như thế nào?

LS Nguyễn Văn Hà bổ sung: Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, giáo viên được nghỉ hè 2 tháng, do vậy không có nghĩa vụ phải đến trường. Trong thời gian nghỉ hè được hưởng nguyên lương và các phụ cấp nếu có. Trong trường hợp nhà trường trưng cầu đến một số buổi để trực hoặc thực hiện các công việc khác thì nhà trường phải thực hiện các quy định liên quan đến chế độ phụ cấp theo quy định của pháp luật.

NLĐ có thể tham khảo Thông tư số 15/2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông cùng với Thông tư 18/2019 thì sẽ hiểu rõ hơn những chế độ liên quan đến nghỉ hè, tiền lương, phụ cấp dành cho giáo viên.

Tôi xin các chuyên gia tư vấn câu hỏi sau: Lao động nữ bị hiếm muộn mỗi lần muốn chữa bệnh thì được nghỉ bao nhiêu ngày và nếu hỏng thai thì được hưởng chế độ thai sản như thế nào? (Một đại biểu tại hội trường)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Lao động nữ hiếm muộn tham gia BHXH 6 tháng trong vòng 12 tháng khi muốn đi chữa bệnh thì được nghỉ chế độ ốm đau như người ốm đau thông thường, và hưởng số ngày nghỉ khám thai như quy định đối với người thông thường. Trong trường hợp nếu thai bị bệnh lý và có chỉ định của cơ quan y tế thì NLĐ sẽ có ưu tiên là chỉ cần đóng 3 tháng bảo hiểm trong vòng 12 tháng là được hưởng chế độ thai sản. Còn trường hợp thai chết lưu, sẩy thai tì chế độ thai sản vẫn chỉ áp dụng như trường hợp ốm đau thông thường chứ không có chế độ gì khác.

Chị Nguyễn Thị Thúy Ái (Chủ tịch Công đoàn Thị trấn Liên Quan) đặt câu hỏi về việc nghỉ hưu?

Có người được làm giáo viên được 3 năm có hưởng lương, tuy nhiên sau đó theo gia đình chuyển đến địa phương khác và nghỉ 2 năm không hưởng lương. Thời gian gần đây người đó đi làm lại, như vậy trong 5 qua có được tính là năm công tác hưởng BHXH, BHTN hay không? (Ông Kiều Hoàng Tuấn - Huyện ủy viên, Phó chủ tịch UBND huyện Thạch Thất)

Chuyên gia Ngô Trung Tứ: Tất cả NLĐ khi tham gia BHXH, BHTN sẽ được tính thời gian thực tế khi tham gia, có đóng có hưởng. Như câu hỏi giáo viên đó có 2 năm không tham gia đóng BHXH và BHTN do đó chỉ được tính 3 năm trước đó, khi giáo viên đó quay lại làm việc có đóng BHXH, BHTN sẽ được tính cộng dồn các giai đoạn làm việc lại.