Công tác xã hội trong chăm sóc sức khỏe tâm thần còn nhiều bất cập

	Làm tốt công tác xã hội
	25 % dân số có nhu cầu dịch vụ công tác xã hội

Vài năm gần đây nghề công tác xã hội (CTXH) và hoạt động CTXH tại Việt Nam mới thực sự được quan tâm. Đề án phát triển nghề CTXH giai đoạn 2010-2020 của Chính phủ do Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) chủ trì, triển khai thực hiện sau 7 năm đã tạo ra nhiều kết quả khả quan bước đầu trong xây dựng chính sách, củng cố đội ngũ và mạng lưới, xây dựng giáo trình, tăng cường truyền thông cũng như hợp tác quốc tế. Để tạo khuôn khổ pháp lý, hàng loạt các văn bản pháp quy đã được ban hành hướng dẫn thực hiện.

Các chuyên gia tham dự hội thảo đều cho rằng, CTXH trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần đặc biệt vất vả, khó khăn. Ảnh Mai Phương

Trong lĩnh vực CTXH, chăm sóc sức khỏe tâm thần là một trong những lĩnh vực đặc biệt vất vả, khó khăn gặp nhiều trở ngại nhất. Theo ước tính nước ta hiện có số lượng người mắc bệnh tâm thần và các bệnh liên quan đến sức khỏe tâm thần chiếm tỷ lệ trên 14% dân số, tương đương khoảng 15 triệu người tâm thần và mắc các bệnh lý về tâm thần cần trợ giúp. Tuy nhiên, CTXH trong chăm sóc sức khỏe tâm thần ở Việt Nam còn nhiều vấn đề bất cập cần phải quan tâm, nghiên cứu và tìm cách khắc phục.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Trần Ngọc Diễn - Tổng Biên tập Tạp chí Lao động và Xã hội cho biết, tại một số bệnh viện tâm thần tuyến trung ương cũng đã triển khai hoạt động CTXH với sự tham gia của đội ngũ nhân viên y tế kiêm nhiệm và tình nguyện viên nhằm hỗ trợ thầy thuốc trong phân loại bệnh nhân, tư vấn, giới thiệu dịch vụ chuyển tuyến, hỗ trợ chăm sóc cho người bệnh… góp phần làm giảm bớt khó khăn trong quá trình tiếp cận và sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh.

Tuy nhiên, theo ông Diễn, số lượng và chất lượng đội ngũ này còn khá mỏng, đặc biệt tại hầu hết các cơ sở y tế có đông bệnh tâm thần. Trong thực tế, đội ngũ cán bộ, nhân viên tại các trung tâm CTXH, cơ sở bảo trợ xã hội của ngành LĐTBXH có rất ít người được đào tạo các kiến thức và kỹ năng về CTXH trong chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Tại thành phố Hà Nội hiện có khoảng gần 8.000 người đang mắc các thể bệnh tâm thần nhưng CTXH nhằm đến đối tượng này chưa thực sự được quan tâm triển khai đồng bộ, hiệu quả. Bác sĩ Phạm Quang Thịnh - Giám đốc Trung tâm Chăm sóc và Nuôi dưỡng người tâm thần Hà Nội cho biết, CTXH trong chăm sóc sức khỏe tâm thần cho bệnh nhân tại các cơ sở đa phần thiên về thực hiện các chế độ hỗ trợ của nhà nước để duy trì chăm sóc, nuôi dưỡng, chưa có các phương pháp trợ giúp hiệu quả, phù hợp với thực tế để phục hồi chức năng cho bệnh nhân.

Ghi nhận tầm quan trọng của đội ngũ nhân viên CTXH trong việc tham gia vào hệ thống hỗ trợ người bệnh tâm thân, ông Nguyễn Văn Hồi - Cục trưởng Cục Bảo trợ xã hội thông tin, khi thực hiện Đề án trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí giai đoạn 2011 – 2015, Bộ LĐTBXH đã phối hợp với các bộ ngành liên quan hỗ trợ kinh phí cho các tỉnh, thành phố không tự cân đối được ngân sách để tổ chức, đào tạo tập huấn cho 10.000 lượt cán bộ, nhân viên CTXH. Đào tạo cho 450 cán bộ quản lý các trung tâm bảo trợ xã hội có chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần.

Ông Nguyễn Văn Hồi thông tin thêm, trong định hướng giai đoạn 2016 - 2020, ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, Bộ LĐTBXH sẽ chú trọng hơn nữa đến việc đào tạo và phát triển nhân viên CTXH tham gia lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần bằng cách xây dựng chính sách, chế độ phụ cấp cho đội ngũ cán bộ, viên chức, nhân viên và cộng tác viên CTXH. Đồng thời, đào tạo, tập huấn cho cán bộ, nhân viên và cộng tác viên trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần (tập huấn cho 10.000 cán bộ, nhân viên; đào tạo 500 cán bộ quản lý các cơ sở chăm sóc và phục hồi chức năng cho người tâm thần). Hỗ trợ các cơ sở đào tạo xây dựng chương trình, giáo trình đào tạo CTXH trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần và nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên…