Chuyện về ngôi mộ chôn tập thể ở Văn Lâm Hưng Yên (kỳ 1)

Có những cái chết chỉ là đơn thuần theo quy luật sinh tử và người sống có thể dễ lãng quên. Nhưng cũng có những cái chết người sống luôn nhắc đến người nằm dưới mộ bằng cả sự kính trọng. Đó là câu chuyện về ngôi mộ chôn tập thể 10 người tại Văn Lâm, Hưng Yên.
Hà Nội: Phát hiện ngôi mộ cổ giữa cánh đồng
Chuyện về ngôi mộ chôn tập thể ở Văn Lâm Hưng Yên (kỳ 1)

Ngôi mộ được chôn giữa cánh đồng thôn Đại Từ, xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, Hưng Yên

Một ngày cuối đông, tôi nhận được cuộc gọi điện thoại khẩn của một cụ ông sống tại 59 phố Chùa Láng. Giọng khẩn khoản “Cậu nhanh qua tôi chơi, không có tôi tuổi cao sức yếu, ra đi bất thình lình không biết khi nào”. Bỏ hết công việc, tôi tức tốc qua thăm ông.

Đó là cụ ông Nguyễn Văn Cống, 76 tuổi nguyên là Thanh niên xung phong thời kỳ chống Mỹ cứu nước, hiện đang sinh sống tại ngõ 59 phố Chùa Láng, Hà Nội. Tôi tình cờ biết được câu chuyện của ông trong một lần đi dự Đại hội tri ân cựu Thanh niên xung phong do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức. Lúc đó chỉ lờ mờ rằng ông có người cha từng tham gia chống Pháp, nhưng đến thời điểm này chưa được nhà nước công nhận chỉ vì lý do cuốn lịch sử ghi lại những năm tháng kháng chiến của địa phương bị thất lạc. Nghe ông kể về câu chuyện liên quan trực tiếp đến người cha của mình hoạt động tại Văn Lâm, Hưng Yên những năm kháng chiến chống Pháp, tôi như chìm mình trong tinh thần kháng Pháp hào hùng của vùng quê yên bình và thống khổ trước nỗi đau của những gia đình có người bị nằm xuống.

Từ những năm tháng hào hùng, đến cái chết thảm của 10 du kích quân

Nhấp một ngụm trà, ông ngồi dựa vào tường, nhịp thở khó nhọc và bắt đầu kể:

Hồi đó những năm 1947, 1948 theo lời hiệu triệu của chủ tịch Hồ Chí Minh, cả nước đồng lòng đánh giặc. Tại vùng châu thổ Sông Hồng, thực dân Pháp đã tập trung lực lượng lớn để càn quét, giành giật với ta. Phong trào chống càn đã diễn ra quyết liệt giữa ta và địch để giành giữ dân, giữ đất. Mô hình làng bảo vệ làng, xã bảo vệ xã và cụm làng xã chiến đấu được nhân rộng, góp phần thiết thực phá âm mưu càn quét, bình định của địch, biến hậu phương địch thành tiền phương ta.

Thôn Đại Từ, xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, Hưng Yên cũng theo phong trào chống càn khắp thôn xóm. Cha của ông cùng 9 người nữa là đội viên Đội tự vệ thôn Đại Từ, xã Đại Đồng hồi đó. Cứ vào khoảng 5 giờ chiều hàng ngày, các thành viên trong đội tự vệ lại mang gậy gộc, mã tấu ra bãi Văn Chỉ xóm Đình Đông tập đội hình chiến đấu. Ngày đi làm, lao động nặng nhọc, xẩm tối lại tập hợp nhau lại đi phá đường tàu, hay những bốt địch, nhằm tiêu hao sinh lực địch và bảo vệ dân làng.

Sáng ngày 10 tháng 6 âm lịch năm 1948, một đợt càn lớn xảy ra. Giặc Pháp về bao vây kín làng. Như có sự chỉ điểm sẵn, chúng vào nhà ông Mạc người cùng thôn lục soát và đập phá. Lúc ấy trên bậu của buồng bật ra một quyển tài liệu mật, trong đó ghi danh sách 10 thành viên trong Đội tự vệ của thôn. Ngay lập tức ngôi nhà ông Mạc bị thiêu rụi. Ông Mạc, cha của ông cùng 8 người còn lại bị bắt.

Trong đợt càn quét đó, 60 người đã bị bắt già có trẻ có. Chúng áp giải những người bị bắt về bố Thứa thuộc xã Dị Sử, huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên để giam cầm, tra tấn. Chứng kiến cảnh người thân bị đánh đập hành hạ, bà con trong làng bảo nhau mang gà, gạo nếp xuống để xin chuộc người. Tuy nhiên chúng chỉ thả các cụ già và người không nằm trong cuốn sổ ghi danh sách 10 thành viên trong Đội tự vệ của thôn mà chúng thu thập được tại nhà ông Mạc. Cha ông và 9 người còn lại thuộc danh sách Đội tự vệ nên bị chúng giữ lại. Những ngày tiếp sau đó chúng đánh đập, tra tấn nhằm bắt mọi người khai ra người liên lạc và các tổ chức còn lại tại các thôn làng lân cận khác.

Qua nhiều lần tra tấn mà không khai thác được gì, tức giận, chúng dùng dây thép xuyên vào lòng bàn tay của cha ông và những người khác rồi mang ra ao Chùa Thứa gần nơi giam giữ để bắn thị uy. Cha ông và 9 người nằm xuống, bà con trong làng thuộc xã Dị Sử biết được đây là du kích quân nên đã tìm cách mang xác về mai táng tử tế, họ chôn nguyên trong một huyệt cùng sợi dây thép xuyên tay.

(Còn nữa)

Nguyễn Thanh (ghi)

Nên xem

Quận Long Biên: Tập huấn nghiệp vụ công tác tài chính và kiểm tra cho cán bộ Công đoàn cơ sở

Quận Long Biên: Tập huấn nghiệp vụ công tác tài chính và kiểm tra cho cán bộ Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Ngày 19/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Long Biên phối hợp với Trung tâm Chính trị quận tổ chức Lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tài chính, kiểm tra Công đoàn năm 2024 cho gần 300 cán bộ làm công tác công đoàn và tài chính Công đoàn cơ sở.
LĐLĐ huyện Chương Mỹ: Khen thưởng 24 tập thể, 61 cá nhân "Giỏi việc nước, đảm việc nhà"

LĐLĐ huyện Chương Mỹ: Khen thưởng 24 tập thể, 61 cá nhân "Giỏi việc nước, đảm việc nhà"

(LĐTĐ) Sáng 19/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Chương Mỹ đã tổ chức Hội nghị tổng kết phong trào thi đua “Giỏi việc nước, đảm việc nhà” năm 2023; nghe nói chuyện chuyên đề về “Xây dựng và giữ gìn hạnh phúc gia đình trong thời kỳ mới” cho các cán bộ, đoàn viên, người lao động.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

(LĐTĐ) Căn cứ theo quy định pháp luật, người điều khiển xe đạp mà trong máu hoặc trong hơi thở có nồng độ cồn vẫn sẽ bị phạt vi phạm nồng độ cồn theo quy định.
Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Chăm lo đời sống đoàn viên

Chăm lo đời sống đoàn viên

(LĐTĐ) Trong những năm qua, Ban Chấp hành Công đoàn Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Mỹ Đức (Hà Nội) đã có nhiều cách làm hay trong việc quan tâm, chăm lo đời sống đoàn viên, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường cũng như nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

(LĐTĐ) Sau thành công khi đăng cai Miss Grand International, Sen Vàng tiếp tục là đơn vị đăng cai tổ chức Mr World 2024 - Nam vương Thế giới 2024 vào tháng 9/2024.
Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

(LĐTĐ) Những đứa trẻ trong độ tuổi phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc dẫn đến thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật có tính chất côn đồ, manh động… gây nhiều nỗi lo, bức xúc trong mỗi gia đình và toàn xã hội. Ngăn chặn xu hướng trẻ hóa tội phạm trước hết cần sự quan tâm đặc biệt từ gia đình.

Tin khác

Để Trường Sa thêm xanh

Để Trường Sa thêm xanh

(LĐTĐ) Giữa trùng khơi bốn bề sóng vỗ, là màu xanh mướt mắt của những cây bàng vuông, cây phong ba, cây tra... làm dịu đi cái khắc nghiệt của nắng, gió. Mỗi cây trên đảo gắn với một phần đời cán bộ chiến sĩ; lớn lên bằng trách nhiệm và yêu thương của những người lính trên quần đảo Trường Sa.
Cảnh giác trước các trang web mạo danh “Cục An ninh mạng”

Cảnh giác trước các trang web mạo danh “Cục An ninh mạng”

(LĐTĐ) Gần đây, trên mạng xã hội Facebook xuất hiện các trang mạng xã hội mạo danh “Cục An ninh mạng”; “Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao” lợi dụng lòng tin của nạn nhân muốn sớm lấy lại tài sản sau khi bị lừa đảo, chiếm đoạt trên mạng nhưng thực tế, các đối tượng sẽ tiếp tục dụ dỗ, lừa tiền của các nạn nhân.
Trao hơn 4,8 tỷ đồng giúp phẫu thuật miễn phí cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh

Trao hơn 4,8 tỷ đồng giúp phẫu thuật miễn phí cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh

(LĐTĐ) Nu Skin Việt Nam vừa tổ chức chuỗi sự kiện thường niên kỷ niệm 11 năm thành lập công ty tại thị trường Việt Nam. Tại sự kiện, Nu Skin Việt Nam đã trao tặng hơn 4,8 tỷ đồng cho Chương trình Nhịp tim Việt Nam thuộc VinaCapital Foundation, nhằm mang đến cơ hội phẫu thuật cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh.
Ước mơ trở thành luật sư của cô gái dân tộc Mông 3 lần bị “kéo vợ”

Ước mơ trở thành luật sư của cô gái dân tộc Mông 3 lần bị “kéo vợ”

(LĐTĐ) Khi bố hỏi: “Con có muốn không?”, Sùng Thị Sơ bật khóc nức nở: “Bố cứu con, con không muốn đâu, con muốn được về nhà”. Những lời cầu cứu trong lần thứ 3 bị kéo về nhà một chàng thanh niên lạ làm vợ đến bây giờ Sơ vẫn không thể quên...
Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3: Sống để yêu thương!

Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3: Sống để yêu thương!

(LĐTĐ) Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3 không chỉ là dấu mốc thời gian, mà còn là nguồn cảm hứng sâu sắc, khơi gợi những bài học về việc xây dựng hạnh phúc bền vững trong thời đại mới.
Nồm ẩm kéo dài đến bao giờ?

Nồm ẩm kéo dài đến bao giờ?

(LĐTĐ) Cô nhân viên văn phòng mỗi ngày cảm thấy khó chịu với độ ẩm nồm, từ việc lau nhà cho đến bảo vệ con nhỏ. Với cô việc chống nồm cần phải sáng tạo và kiên trì.
TP.HCM: Hơn 5.500 đối tượng cai nghiện và bảo trợ xã hội chưa được cấp mã định danh cá nhân

TP.HCM: Hơn 5.500 đối tượng cai nghiện và bảo trợ xã hội chưa được cấp mã định danh cá nhân

(LĐTĐ) Nguyên nhân do các đối tượng này thuộc diện nhân khẩu đặc biệt như người lang thang, xin ăn, không nơi nương tựa, người bị lẫn, bại não; tính xác thực thông tin qua lời khai phía người cai nghiện còn thấp, một số trường hợp không nhớ thông tin cá nhân, khai không đúng thông tin ban đầu.
Cần chế tài mạnh để xử phạt người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn

Cần chế tài mạnh để xử phạt người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn

(LĐTĐ) Mức xử phạt vài triệu đồng đối với nghệ sĩ, người nổi tiếng phát ngôn lệch chuẩn trên mạng là chưa đủ sức răn đe, để hạn chế các tình trạng vi phạm cần có quy định xử phạt mới, tăng mức tiền phạt cũng như hình phạt bổ sung với mỗi hành vi vi phạm.
Để không bị chiếm đoạt quyền điều khiển điện thoại

Để không bị chiếm đoạt quyền điều khiển điện thoại

(LĐTĐ) Để không bị chiếm đoạt quyền điều khiển điện thoại, người dùng chỉ nên tải phần mềm từ các kho ứng dụng chính thức và không thực hiện theo hướng dẫn của các đối tượng lạ; không tải bất kỳ phần mềm nào không rõ nguồn gốc, không nằm trên ứng dụng Store; không được cấp quyền cho bất kỳ ứng dụng lạ nào; không click vào các link người lạ gửi.
Khánh thành công trình lớp học Điểm trường Đồng Đờng, Quảng Trị

Khánh thành công trình lớp học Điểm trường Đồng Đờng, Quảng Trị

(LĐTĐ) Điểm trường Đồng Đờng, Trường Mầm non Sơn Ca (xã Mò Ó, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị) được khánh thành và đi vào sử dụng, giúp hơn 70 em nhỏ nơi đây được học tập trong môi trường an toàn, sạch đẹp, không còn phải học lớp ghép và lớp tạm nữa.
Xem thêm
Phiên bản di động