Chế độ ăn uống và bệnh đái tháo đường (ĐTĐ)

Năm 1985 tổ chức Y tế thế giới định nghĩa "ĐTĐ là một tình trạng tăng đường huyết mãn tính, đôi khi kèm theo các triệu chứng khát nhiều, đái nhiều, sút cân và đờ đẫn”.
che do an uong va benh dai thao duong dtd Điểm mặt những sai lầm bệnh nhân đái tháo đường hay mắc phải
che do an uong va benh dai thao duong dtd Hiện thực hóa dinh dưỡng trong lâm sàng giúp kiểm soát đường huyết
che do an uong va benh dai thao duong dtd Nâng cao kiến thức về điều trị và dinh dưỡng cho bệnh nhân đái tháo đường

1. KHÁI NIỆM VỀ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ):

Năm 1997, định nghĩa về ĐTĐ đã có sự thay đổi: "ĐTĐ nằm trong nhóm các bệnh chuyển hoá với đặc điểm tăng đường huyết do khuyếm khuyết về tiết insulin, tác dụng của insulin hoạc cả hai. Tăng đường huyết do đái tháo đường thường kết hợp với tổn thương kéo dài, rối loạn và suy những cơ quan khác nhau, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu”.

Năm 2003, theo Ủy ban chẩn đoán và phân loại bệnh đái tháo đường Hoa kỳ thì "ĐTĐ là một nhóm các bệnh chuyển hoá có đặc điểm là tăng glucoza máu, hậu quả của sự thiếu hụt bài tiết insulin, khiếm khuyết trong hoạt động của insulin, hoạc cả hai. Tăng glucoza máu mạn tính thường kết hợp với sự huỷ hoại, sự rối loạn chức năng và sự suy yếu chức năng của nhiều cơ quan, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu”.

che do an uong va benh dai thao duong dtd
Hình minh họa

2. PHÂN LOẠI ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ)

1/ ĐTĐ týp1 hay ĐTĐ phụ thuộc insulin, thường gặp ở tuổi trẻ, tuổi vị thành niên. Nó thường kết hợp với các bệnh tự miễn khác như bệnh basedow, bệnh viêm tuyến giáp tự miễn hay bệnh Addison. Cũng có thể có ĐTĐ týp 1 không rõ nguyên nhân (hay gặp ở châu Phi hoạc châu Á).

2/ĐTĐ týp 2 hay ĐTĐ không phụ thuộc insulin, thể này gặp ở người trưởng , người trung niên trở lên, liên quan đến lối sống chể độ sinh hoạt, ăn uống khá nhiều.

3/ ĐTĐ ở phụ nữ đang mang thai và một số thể ĐTĐ đặc biệt khác, trong đó có thể do sử dụng một số loại thuốc, hoá chất…

che do an uong va benh dai thao duong dtd
Hình minh họa

3. CHẨN ĐOÁN BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ)

Một người bệnh được khẳng định là bị ĐTĐ nếu ở bất cứ thời điểm nào trong ngày có glucoza huyết tương từ 11,1 mmol/l (200mg/dl) trở lên hoạc glucoza xét nghiệm 2 lần khi đói từ 7,8 mmol/l ( 140mg/dl) trở lên. Sẽ không nghĩ đến ĐTĐ khi glucoza huyết tương dưới 5,5 mmol/l (100mg/dl).

Nếu ở trong khoảng giữa 2 mức trên thì làm nghiệm pháp tăng đường huyết: Uống 75gram glucoza với 250ml nước, sau 2 giờ mà glucoza huyết tương vẫn ở mức trên 11,1 mmol/l thì bị coi là ĐTĐ. HbA1c cao, từ 6,5% trở lên. Gần đây, các khái niệm giảm dung nạp, rối loạn dung nạp (IGT) đối với glucoza huyết và suy giảm glucoga huyết lúc đói (IFG) được coi là tiền ĐTĐ.

Đặc điểm nổi bật của tiền ĐTĐ là không có bất cứ một dấu hiệu hay một triệu chứng gì nên cần phải theo dõi các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ĐTĐ typ2 bao gồm các yếu tố sau: Thường xuyên cảm thấy đói, cân nặng giảm ngoài ý muốn hoặc tăng cân, có triêu chứng tương tự như cúm bao gồm mệt mỏi, nhìn mờ, vết thương lâu lành hoặc xuất hiện nhiều vết thâm tím trên người, có cảm giác đau nhói hoặc mất cảm giác ở tay chân, hay bị nhiễm trùng lợi hoặc viêm da, hay bị viêm âm hộ hoặc nhiễm khuẩn bàng quang.

Và nguyên nhân có thể là do mất ngủ, có hội chứng chuyển hoá hoặc rối loạn glucoza máu, tăng huyết áp, tăng triglycerid máu, thừa cân béo phì, phụ nữ sinh con trên 4kg… Nói cách khác, tiền ĐTĐ là sự bất thường trong giai đoạn sớm của ĐTĐ cần phải được quan tâm đề phòng và phát hiện sớm.

che do an uong va benh dai thao duong dtd
Hình minh họa

4. DỰ PHÒNG BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ)

Mục tiêu của dự phòng bệnh ĐTĐ là làm chậm sự khởi phát ĐTĐ týp2, giữ gìn chức năng tế bào bêta của tuyến tuỵ, phòng và làm chậm lại các biến chứng các mạch máu lớn và các mạch máu nhỏ.

Béo phì là một yếu tố gây bệnh rất quan trọng nên rất cần tăng cường hoạt động thể lực (tập luyện 45 phút/ngày, 5 ngày/tuần) và giảm cân (tối thiểu giảm đi 5-10% cân nặng hiện có), thay đổi lối sống, thực hiện bữa ăn cân đối, giảm đường bột, giảm chất béo giảm muối trong khẩu phần ăn là rất cần thiết.

che do an uong va benh dai thao duong dtd
Hình minh họa

5. NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG THỰC ĐƠN CHO NGƯỜI ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (ĐTĐ)

- Giảm đường bột, tỷ lệ calo do đường bột cung cấp chỉ nên là 45-50% , do chất béo 25-30%, do chất đạm 15-20%. Nếu béo và cần giảm cân thì số calo chỉ nên là 20 kilocalo/kg thể trọng/ ngày.

- Tăng cường những thức ăn từ rau, củ ,quả ít ngọt, có nhiều chất xơ, cung cấp đủ vitamin nhất là vitamin nhóm B vì nó làm tăng chuyển hoá chất dường bột và ngăn ngừa tạo thể cetonic.

- Chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, hạn chế ăn những thức ăn có chỉ số đường huyết cao vì sau khi ăn lượng đường vào máu nhanh và tăng cao , ăn nhiều những thức ăn có chỉ số đường huyết thấp vì sau khi ăn những thức ăn này lượng đường vào máu từ từ vào ít cao hơn.

che do an uong va benh dai thao duong dtd
Hình minh họa

6. GIỚI THIỆU CHỈ SỐ ĐƯỜNG HUYẾT (GLYCEMIC INDEX - GI) CỦA MỘT SỐ LOẠI THỰC PHẨM:

- Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao ( GI từ 70% trở lên): Bánh mỳ trắng 100, bánh mỳ toàn phần 99. Bột dong 95.Yến mạch 85. Gạo tẻ giã trắng 83. Gạo giã dối 72.

- Thực phẩm có chỉ số đường huyết trung bình ( GI từ 56-69%): Khoai sọ 58. Khoai lang 56.

- Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp ( GI từ 40-55%): Sữa chua 52. Củ từ 51. Sắn 50.

- Thực phẩm có chỉ số đường huyết rất thấp ( GI dưới 40%): Lúa mạch 31. Diecerna : 27,6 ( sản phẩm của Cty cổ phần sữa Việt Nam- Đánh giá của Viện Dinh dưỡng quốc gia-2012.)

che do an uong va benh dai thao duong dtd
Hình minh họa

PGS.TS.BSCC.Trần Đình Toán

Trung tâm Dinh dưỡng VNM

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

(LĐTĐ) Sáng 28/3, tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Xanh Pôn đã diễn ra hội nghị trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế giữa hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ"

Giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ"

(LĐTĐ) Nhằm cung cấp thêm kiến thức và kỹ năng để cha mẹ có thể thực hành hỗ trợ cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ tại gia đình, ngày 28/3, tại Hà Nội, Quỹ Bảo trợ em Việt Nam tổ chức Hội thảo giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ”.
Khu đô thị đầu tiên của Việt Nam có trung tâm chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

Khu đô thị đầu tiên của Việt Nam có trung tâm chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi

(LĐTĐ) Ngày 27/3, Tập đoàn Vingroup đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Y tế Well Group (Nhật Bản) để phát triển mô hình Trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cao cấp tại Việt Nam. Theo đó, Vinhomes Ocean Park 2 sẽ là nơi đầu tiên trong toàn chuỗi đô thị Vinhomes triển khai, tiên phong mở ra mô hình dưỡng lão tiêu chuẩn quốc tế ngay trong lòng các khu đô thị tại Việt Nam.
7 hình thức lừa đảo mới trên không gian mạng

7 hình thức lừa đảo mới trên không gian mạng

(LĐTĐ) Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cảnh báo 7 hình thức lừa đảo mới trên không gian mạng Việt Nam.
Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào”

Phát động cuộc thi viết kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào”

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Báo Hànộimới chính thức phát động cuộc thi viết Kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô: “Ký ức tự hào” trên báo điện tử Hànộimới và ấn phẩm Hànộmới Cuối tuần.
Liên đoàn Lao động quận Tây Hồ thành lập mới 31 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động quận Tây Hồ thành lập mới 31 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Ngày 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Tây Hồ tổ chức lễ công bố Quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân, Đảng Quận ủy và Công đoàn cơ quan Ủy ban nhân dân (UBND) quận, thành lập mới Công đoàn cơ sở trong cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, cơ quan hành chính đơn vị sự nghiệp trực thuộc LĐLĐ quận.
Bắt tạm giam Giám đốc MSB Thanh Xuân liên quan vụ khách hàng mất 58 tỉ đồng trong tài khoản

Bắt tạm giam Giám đốc MSB Thanh Xuân liên quan vụ khách hàng mất 58 tỉ đồng trong tài khoản

(LĐTĐ) Công an thành phố Hà Nội cho biết đã khởi tố vụ án, bắt tạm giam bà Bùi Thị Hoài Anh, Giám đốc Ngân hàng MSB Thanh Xuân - liên quan vụ khách hàng mất 58 tỉ đồng trong tài khoản.

Tin khác

Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế

(LĐTĐ) Sáng 28/3, tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Xanh Pôn đã diễn ra hội nghị trao đổi kinh nghiệm thực hiện Đề án 06 trong lĩnh vực y tế giữa hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

Sức khỏe răng miệng: Vấn đề thẩm mỹ được “xếp hạng” sau

(LĐTĐ) “Với sức khỏe răng miệng, vấn đề về thẩm mỹ được “xếp hạng” sau. Bởi vì, khi có các ổ viêm, nhiễm trùng trong khoang miệng, thì đó là nguy cơ tiềm ẩn sức khỏe toàn thân, nguy cơ của các bệnh khác như: Viêm nội tâm mạc, viêm cầu thận, viêm khớp…”, đó là chia sẻ của GS.TS Trịnh Đình Hải - Trưởng Khoa Răng Hàm Mặt - Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Thiếu hành lang pháp lý đồng bộ

Quản lý thuốc lá thế hệ mới: Thiếu hành lang pháp lý đồng bộ

(LĐTĐ) Việt Nam đã có Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, song do các văn bản quy phạm pháp luật chưa đồng bộ khiến thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) vẫn được lưu hành và bày bán công khai. Đáng nói, loại thuốc lá thế hệ mới lại đang “hút hồn” giới trẻ, trong khi mức độ “nguy hiểm” ra sao chỉ mới dừng lại cấp độ cảnh báo chứ chưa có số liệu cụ thể về độ độc hại.
Trang web lấy số khám bệnh của Viện Tim TP.HCM bị tấn công

Trang web lấy số khám bệnh của Viện Tim TP.HCM bị tấn công

(LĐTĐ) Phát hiện có sự tấn công vào trang web là do ghi nhận bất thường khi lượt truy cập cao hơn rất nhiều so với bình thường - khoảng 5 triệu lượt.
Gia tăng dịch bệnh phức tạp đầu năm 2024

Gia tăng dịch bệnh phức tạp đầu năm 2024

Ngày 27/3, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức “Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024”. Hội nghị được tổ chức trong bối cảnh tình hình dịch bệnh đầu năm 2024 đang có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là một số bệnh lây truyền từ động vật sang người như dại, cúm A(H5N1).
Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông tin về thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng

Bảo hiểm xã hội Việt Nam thông tin về thẻ BHYT mẫu mới không ghi ngày hết hạn sử dụng

(LĐTĐ) Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết: Thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) được ban hành trên cơ sở đảm bảo đúng quy định của Luật BHYT; Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật BHYT và được sự thống nhất của Bộ Y tế.
Thủ tướng chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh lao

Thủ tướng chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh lao

(LĐTĐ) Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 25/CĐ-TTg về việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh lao.
Chủ động phòng chống bệnh lao từ y tế cơ sở

Chủ động phòng chống bệnh lao từ y tế cơ sở

(LĐTĐ) Hiện tình hình dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam tốc độ giảm chậm trong khi kinh phí đầu tư cho công tác phòng, chống còn thấp, bởi vậy, căn bệnh nguy hiểm này luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát. Để đạt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, thì việc sàng lọc lao chủ động ở những nhóm nguy cơ cao và kiểm soát lao gắn với y tế cơ sở đang được kỳ vọng trở thành đột phá trong việc điều trị và quản lý bệnh lao trong cộng đồng.
Những người gieo tiếng cười cho các bệnh nhi ung thư

Những người gieo tiếng cười cho các bệnh nhi ung thư

(LĐTĐ) Đó là các thành viên trong câu lạc bộ Nét chữ xinh, "sứ mệnh" của họ là đem lại những tiếng cười trên môi các bệnh nhi ung thư, giúp các con quên đi đau đớn về thể xác, mạnh mẽ về tinh thần để chiến thắng bệnh tật.
Tiêm vắc xin là giải pháp phòng bệnh thủy đậu hiệu quả

Tiêm vắc xin là giải pháp phòng bệnh thủy đậu hiệu quả

Bệnh thủy đậu diễn biến phức tạp, nhiều người lớn, người có bệnh nền bị biến chứng nặng. Các bác sĩ khuyến cáo tiêm vắc xin phòng thủy đậu và phòng tái phát zona thần kinh là biện pháp hiệu quả và an toàn.
Xem thêm
Phiên bản di động