Chấm dứt quan hệ lao động ở độ tuổi trên 30: Lo ngại bùng phát với quy mô lớn

Tình trạng công nhân lao động ở các khu công nghiệp, khu chế xuất (KCN - CX) nghỉ việc ở độ tuổi ngoài 30 đang diễn ra ngày một nhiều. Theo dự báo, tình trạng này sẽ còn bùng phát với quy mô lớn hơn nữa trong những năm tới nếu không có các biện pháp hữu hiệu từ phía cơ chế, chính sách.
cham dut quan he lao dong o do tuoi tren 30 lo ngai bung phat voi quy mo lon Lao động nghỉ việc sai quy định: Khó cả đôi bên
cham dut quan he lao dong o do tuoi tren 30 lo ngai bung phat voi quy mo lon Chấm dứt lao động trẻ em: Từ những chính sách đồng bộ

Nguyên nhân do đâu?

Đánh giá về năng lực của lao động ở Việt Nam hiện nay, PGS.TS Vũ Quang Thọ, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn (Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam) cho rằng, ở độ tuổi 38 – 40 là thời kỳ chín muồi nhất về năng lực, trình độ và thói quen của con người trong sản xuất công nghiệp.

cham dut quan he lao dong o do tuoi tren 30 lo ngai bung phat voi quy mo lon
Công nhân nữ là một trong những lực lượng lao động chính tại các doanh nghiệp ở KCN- CX hiện nay.nh: CTV

Đây chính là giai đoạn mà người công nhân có thể sản sinh ra năng lượng làm việc tốt nhất.Tuy nhiên, trong một cuộc điều tra vào tháng 5/2017 của Viện Công nhân và Công đoàn, tại các KCN – KCX hiện đang tồn tại một tình trạng khá phổ biến, đó là công nhân lao động ở độ tuổi ngoài 30 phải nghỉ việc, đặc biệt là nữ công nhân.

Lý giải về tình trạng này, PGS.TS Vũ Quang Thọ cho biết, hiện nay, doanh nghiệp (DN) tại các KCN-CX có nhu cầu tuyển dụng lao động trẻ, vì họ sẽ tiết kiệm được tối đa chi phí (như lương, bảo hiểm xã hội).

PGS.TS Vũ Quang Thọ cho biết, hiện nay, doanh nghiệp (DN) tại các KCN-CX có nhu cầu tuyển dụng lao động trẻ, vì họ sẽ tiết kiệm được tối đa chi phí (như lương, bảo hiểm xã hội). Mặt khác, DN lại có thể tận dụng được sức trẻ, khỏe của nguồn lao động này để tăng năng suất lao động.

Nhiều DN thường “e dè” khi sử dụng lao động có thâm niên để tránh phải đối mặt với tình trạng công nhân đình công khi quyền lợi của họ không được đảm bảo vì những lao động này đã có sự am hiểu về tổ chức và pháp luật.

Còn theo TS Nguyễn Hữu Dũng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu An sinh xã hội và Phát triển hòa nhập cũng cho rằng, cũng có những DN sử dụng dây chuyền sản xuất công nghệ cao, yếu tố độc hại lớn, nếu lao động làm việc trong một thời gian dài sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Do vậy, DN chỉ sử dụng công nhân trong một vài năm, sau đó sẽ chủ động chấm dứt hợp đồng lao động để không phải chịu trách nhiệm về sau.

Mặt khác, DN lại có thể tận dụng được sức trẻ, khỏe của nguồn lao động này để tăng năng suất lao động. Nhiều DN thường “e dè” khi sử dụng lao động có thâm niên để tránh phải đối mặt với tình trạng công nhân đình công khi quyền lợi của họ không được đảm bảo vì những lao động này đã có sự am hiểu về tổ chức và pháp luật.

Còn theo TS Nguyễn Hữu Dũng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu An sinh xã hội và Phát triển hòa nhập cũng cho rằng, cũng có những DN sử dụng dây chuyền sản xuất công nghệ cao, yếu tố độc hại lớn, nếu lao động làm việc trong một thời gian dài sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Do vậy, DN chỉ sử dụng công nhân trong một vài năm, sau đó sẽ chủ động chấm dứt hợp đồng lao động để không phải chịu trách nhiệm về sau.

Bên cạnh những nguyên nhân xuất phát từ phía DN, cũng cần kể đến nhiều trường hợp công nhân lao động ở các KCN-CX xin nghỉ việc ở độ tuổi ngoài 30. Anh Thành (30 tuổi, quê Thanh Ba – Phú Thọ) đang làm việc cho một công ty nước ngoài tại KCN Thăng Long chia sẻ, làm việc tại KCN tuy mức thu nhập ổn định nhưng không cao, không đủ để trang trải cho cuộc sống của gia đình.

Lại phải thường xuyên làm ca ngày, ca đêm khiến đồng hồ sinh học thay đổi liên tục, ảnh hưởng tới vấn đề sức khỏe.Thêm vào đó, áp lực công việc tại các công ty nước ngoài lớn, không chịu được điều kiện làm việc khắc nghiệt nên công nhân sẽ tự xin nghỉ việc.

Đồng quan điểm trên, chị Nguyệt (32 tuổi, quê Thanh Hóa) đang làm công nhân tại KCN Thăng Long cho biết: “Sở dĩ công nhân nữ làm việc tại KCN thường xin nghỉ khi tuổi ngoài 30 vì ở độ tuổi này đa phần đều đã lập gia đình và có con nhỏ. Do đặc thù công việc tại KCN phải làm ca, làm kíp trong khi DN không đáp ứng được nguyện vọng thay đổi giờ làm việc nên công nhân sẽ xin nghỉ việc để dành thời gian cho gia đình. Một số khác thì do gia đình ở xa, không có điều kiện làm ở các KCN nên xin nghỉ để chuyển về quê”.

Xét về bản chất của hiện tượng, PGS.TS Vũ Quang Thọ cho rằng, nguyên nhân mấu chốt là do thay đổi công nghệ và kỹ thuật sản xuất. Một vài năm tới, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 sẽ tràn ngập ở Việt Nam, khi đó, số lượng công nhân bị sa thải sẽ còn rất nhiều.

Vì công nhân lao động tại các KCN chỉ được đào tạo để thích ứng ngay với công nghệ, kỹ thuật sản xuất của DN, họ chỉ biết làm một khâu trong toàn bộ dây chuyền sản xuất. Do vậy, nếu thay đổi một chi tiết hoặc một phần của công nghệ sản xuất thì sẽ phải thay đổi bằng một thế hệ lao động mới.

Trong khi đó, hệ thống đào tạo nguồn nhân lực của chúng ta chưa theo kịp yêu cầu của cuộc cách mạng 4.0, người lao động cũng không biết về cuộc cách mạng này, không biết về tính quy luật của đào thải lao động để chuẩn bị ứng phó. Dự báo, trong những năm tới, việc chấm dứt quan hệ việc làm ở độ tuổi trên 30 hay nói mạnh hơn là sự tan vỡ từng mảng của thị trường lao động Việt Nam có thể sẽ diễn ra dồn dập với quy mô lớn hơn.

Đâu là giải pháp?

Theo tài liệu của Tổ chức Plan International Việt Nam, kết quả từ một cuộc điều tra của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cho thấy, sau khi công nhân lao động tại các KCN - CX nghỉ việc ở độ tuổi ngoài 30, có khoảng 43,1% làm công việc tự do, 17,2% làm công việc buôn bán, 15,3% về nhà làm công việc nội trợ, 13,3% làm ruộng và hơn 11% bán hàng rong.

Đối với nữ công nhân, tập trung phần lớn (82,6%) là bán hàng rong và bán nước, 12,1% làm công việc tự do.Từ kết quả này có thể thấy, nước ta đang bị lãng phí nguồn nhân lực trầm trọng.

Để giải quyết tình trạng trên, TS Nguyễn Hữu Dũng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu An sinh xã hội và phát triển hòa nhập cho rằng, bên cạnh việc tiếp tục đẩy mạnh hoạt động hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển đổi nghề nghiệp và hỗ trợ kết nối công nhân lao động sau khi nghỉ việc tại các KCN - CX với những thị trường lao động mới thì cần có giải pháp tác động để DN phải có trách nhiệm đến cùng đối với người lao động.

Nhà nước nên có chính sách khuyến khích về hỗ trợ vốn, có thể sử dụng một phần từ quỹ bảo hiểm thất nghiệp để hỗ trợ DN đầu tư phát triển sản xuất dịch vụ hỗ trợ nhằm giải quyết việc làm cho công nhân ngoài 30 tuổi. Như thế, sẽ đem lại hiệu quả tích cực cho xã hội hơn là đẩy người lao động ra thị trường.

Đồng thời, có chính sách khuyến khích phát triển các làng nghề, mô hình kinh tế trang trại để thu hút người lao động; Đưa công nhân tại các KCN nghỉ việc ở độ tuổi ngoài 30 trở thành đối tượng hướng đến của các chương trình quốc gia về việc làm, xây dựng nông thôn mới, chương trình đào tạo nguồn lao động để đưa đi xuất khẩu.

Tuy nhiên, đó chỉ là những giải pháp trước mắt, về lâu dài, trong quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, Nhà nước cần phải quy hoạch đề án phát triển tổng thể, đào tạo lao động trước một thế hệ để có thể thích ứng ngay với những thay đổi về mặt công nghệ, kĩ thuật trong sản xuất công nghiệp – ông Dũng nhấn mạnh.

Nguyễn Xuân Thái

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

Hà Nội: 2 trường THPT tuyển sinh lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài

(LĐTĐ) Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024-2025 đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phê duyệt, để được trúng tuyển vào lớp 10 chương trình đào tạo song bằng tú tài học chương trình THPT quốc gia Việt Nam và tú tài Anh quốc (chứng chỉ A-level), thí sinh sẽ phải trải qua 2 vòng thi tuyển.
Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

Mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường công lập

(LĐTĐ) Trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) công lập không chuyên năm học 2024 - 2025 tại Hà Nội, mỗi học sinh được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào tối đa 3 trường THPT công lập.
Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

Khen thưởng nữ điều dưỡng ép tim cứu du khách nước ngoài

(LĐTĐ) Chiều 28/3, điều dưỡng Đặng Thị Hạ, 29 tuổi, người ép tim cứu sống du khách nước ngoài bị ngừng tim trong nhà hàng, được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai khen thưởng.
Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Tuyển sinh vào lớp 10 tại Hà Nội: Thí sinh thi các môn chuyên vào ngày 10/6

Theo Kế hoạch tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông (THPT) năm học 2024 - 2025 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ngay sau khi kết thúc hai ngày thi vào các trường THPT công lập không chuyên (ngày 8 - 9/6), các thí sinh đăng ký dự tuyển vào lớp 10 chuyên thuộc các trường THPT chuyên và có lớp chuyên sẽ làm bài thi các môn chuyên vào ngày 10/6.
Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Yêu cầu thực hiện nghiêm quy định hóa đơn điện tử với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa ký ban hành Công điện hỏa tốc số 2036/CĐ-BCT gửi Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) và Cục QLTT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

Liên đoàn Lao động huyện Mỹ Đức trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 28/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Mỹ Đức đã tổ chức Hội nghị công bố quyết định giải thể Công đoàn cơ quan Dân Đảng, Công đoàn UBND huyện; trao quyết định thành lập 22 Công đoàn cơ sở (CĐCS).
TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

TP.HCM: 90% chó mèo đã được tiêm phòng bệnh dại

(LĐTĐ) TP.HCM là địa phương duy nhất đạt chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh động vật đối với bệnh dại ở cấp tỉnh (toàn bộ thành phố, với tỷ lệ tiêm phòng bệnh dại đạt trên 90% tổng đàn chó mèo).

Tin khác

Tình hình tai nạn lao động vẫn còn đáng lo ngại

Tình hình tai nạn lao động vẫn còn đáng lo ngại

(LĐTĐ) Năm 2023, công tác an toàn, vệ sinh lao động trên toàn quốc đạt được một số kết quả nhất định nhưng vẫn còn một số tồn tại, như số vụ tai nạn lao động, số người mắc bệnh nghề nghiệp, sự cố nghiêm trọng vẫn còn ở mức cao và đáng lo ngại.
Nâng tầm Cuộc thi "Những cống hiến thầm lặng" thành Chương trình truyền thông

Nâng tầm Cuộc thi "Những cống hiến thầm lặng" thành Chương trình truyền thông

(LĐTĐ) Qua 3 năm diễn ra thành công, năm 2024, Cuộc thi “Những cống hiến thầm lặng” do báo Kinh tế & Đô thị, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (ActionAid) và Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) phối hợp tổ chức đã được nâng tầm thành Chương trình truyền thông “Những cống hiến thầm lặng” để tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa thông điệp vì cộng đồng.
Hoa đồng tiền rực rỡ trên vùng quê Đan Phượng

Hoa đồng tiền rực rỡ trên vùng quê Đan Phượng

(LĐTĐ) Đồng Tháp là một xã thuộc huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội. Nơi đây được coi là “thủ phủ” của hoa đồng tiền. Với trên 25ha chuyển đổi cơ cấu cây trồng, Hợp tác xã (HTX) Hoa Đồng Tháp đã mang lại thu nhập cao cho nhiều hộ dân ở nơi đây.
Video hàng nghìn công nhân chào cờ, hát Quốc ca nhận mưa lời khen

Video hàng nghìn công nhân chào cờ, hát Quốc ca nhận mưa lời khen

(LĐTĐ) Hai ngày qua, đoạn video quay lại cảnh hơn 1.000 công nhân lao động Công ty TNHH Wooin Vina (đóng tại huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An) mặc áo cờ đỏ sao vàng đứng chào cờ, hát Quốc ca trong ngày đầu tiên đi làm trở lại sau Tết (19/2) đã làm cho nhiều người thích thú, khen ngợi.
Gần 2.000 lượt ứng trực đảm bảo hệ thống thoát nước vận hành xuyên Tết

Gần 2.000 lượt ứng trực đảm bảo hệ thống thoát nước vận hành xuyên Tết

(LĐTĐ) Trong suốt các ngày nghỉ Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã huy động 1.959 lượt cán bộ, nhân viên ứng trực đảm bảo hệ thống thoát nước Thủ đô luộn thông thoáng, đảm bảo vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị.
Tết vẫn miệt mài làm việc nơi phố thị

Tết vẫn miệt mài làm việc nơi phố thị

(LĐTĐ) Tết Giáp Thìn 2024, trong khi nhiều người vẫn đang sum họp với gia đình hay đi du Xuân, lễ hội thì nhiều lao động với những ngành nghề đặc thù khác nhau ở Thủ đô Hà Nội vẫn miệt mài làm việc trên các tuyến phố…
Thưởng Tết Nguyên đán 2024 bình quân của người lao động là 6,83 triệu đồng

Thưởng Tết Nguyên đán 2024 bình quân của người lao động là 6,83 triệu đồng

(LĐTĐ) Tiền thưởng Tết Âm lịch Giáp Thìn 2024 bình quân của người lao động là 6,83 triệu đồng, xấp xỉ mức thưởng dịp Tết Âm lịch năm 2023 (6,86 triệu đồng/người).
Dầm mưa, xuyên đêm ngày cận Tết trên công trường ga ngầm Dự án Nhổn - Ga Hà Nội

Dầm mưa, xuyên đêm ngày cận Tết trên công trường ga ngầm Dự án Nhổn - Ga Hà Nội

(LĐTĐ) Ngày cận Tết Nguyên đán Giáp Thìn, trên công trình xây dựng dự án ga ngầm S12, thuộc dự án đường sắt đô thị (Metro) Nhổn - ga Hà Nội, dẫu trong giá rét, không khí lao động vẫn nhộn nhịp, khoảng 40 cán bộ và công nhân vẫn nỗ lực, khẩn trương thi công các hạng mục đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng đề ra.
Cuối năm về với chợ quê

Cuối năm về với chợ quê

(LĐTĐ) Do tập trung công việc đồng áng để kịp thời vụ, người dân ở các vùng quê thường đi sắm Tết rất muộn. Cùng với đó, những người con đi công tác, làm ăn xa nhà, gần ngày Tết trở về sum vầy cũng rất háo hức, mong được đi chợ quê để tìm lại tuổi thơ theo bà, theo mẹ đi chợ. Chính vì vậy càng ngày giáp Tết, chợ quê càng đông vui tấp nập kẻ bán, người mua.
Công nhân môi trường bận rộn hơn trong những ngày giáp Tết

Công nhân môi trường bận rộn hơn trong những ngày giáp Tết

(LĐTĐ) Khác với những công việc khác, công nhân môi trường đô thị bận rộn hơn trong những ngày giáp Tết vì khối lượng công việc phát sinh rất nhiều. Vất vả và khó khăn, song họ vẫn cố gắng khắc phục để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao.
Xem thêm
Phiên bản di động