Buôn người, tội ác tột cùng: Những trận chiến cam go (Kỳ 2)

Buôn người, tội ác tột cùng: Những cạm bẫy (Kỳ 1)

Theo Cục Phòng chống ma túy và Tội phạm Bộ đội biên phòng, thời gian qua, hoạt động của tội phạm mua bán người trên các tuyến biên giới, bờ biển diễn biến hết sức phức tạp, một số địa bàn trọng điểm tội phạm hoạt động có xu hướng ngày càng gia tăng. Đặc biệt là tuyến biên giới Việt - Trung, đây là địa bàn trung chuyển nạn nhân từ khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước sang Trung Quốc.

Bên cạnh đó, các vụ việc mua bán người xảy ra đều không xác định được người bị hại ở đâu, chỉ khi người bị hại gửi thư tố cáo hoặc trốn được về Việt Nam làm đơn tố cáo thì vụ việc mới được phát hiện, điều tra. Mặt khác, đối tượng phạm tội hoặc vụ việc xảy ra liên quan đến nhiều địa bàn, liên tỉnh, liên quốc gia nên rất khó khăn trong quá trình điều tra, xử lý.

Công tác phòng, chống tội phạm mua bán người còn hạn chế. Ảnh minh họa: Dantri

Đa số các vụ án mua bán người xuyên quốc gia, vì vậy, có vụ án đã giải cứu được nạn nhân, xác định đúng đối tượng gây án, nhưng đối tượng lấy vợ, lấy chồng hoặc đang sinh sống ở nước ngoài dẫn đến việc đấu tranh không triệt để. Ngược lại, có những vụ án được phát hiện thì nạn nhân đã bị bán và đang ở nước ngoài, vì thế, đối tượng phạm tội vẫn nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật, không đủ chứng cứ để bắt và xử lý. Đặc biệt, có vụ án thủ phạm cũng đồng thời là nạn nhân của vụ án mua bán người khác, sau khi bị lừa bán sang nước ngoài bỏ trốn về Việt Nam, họ lại lừa chính bạn bè, người thân của mình đem bán…

Một trong những nguyên nhân khiến tội phạm buôn người vẫn diễn biến phức tạp là do công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến và chấp hành pháp luật trong nhân dân còn hạn chế, chưa sâu rộng, phần lớn nạn nhân chưa có thông tin khi tìm việc làm hoặc lấy chồng nước ngoài nên dễ bị lừa gạt, không có kỹ năng tự bảo vệ mình. Bên cạnh đó, công tác quản lý xuất, nhập cảnh, quản lý nhà nước tại các khu vực biên giới, nhất là các tuyến đường bộ còn sơ hở, thiếu sót, lực lượng mỏng không kiểm soát được các đường tiểu ngạch, lối mòn ở khu vực biên giới nên bọn tội phạm lợi dụng đưa người, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em qua biên giới bán, tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép.

Công tác nắm tình hình tuy đã có những tiến bộ nhất định song số tội phạm ẩn còn nhiều. Hàng năm lực lượng chức năng mới chỉ phát hiện được những vụ việc liên quan đến mua bán người (chủ yếu là mua bán người qua biên giới) còn số vụ án mua bán người để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động trong nội địa chưa phát hiện được nhiều. Phần lớn các vụ án mua bán người, mua bán trẻ em được phát hiện, điều tra khám phá thông qua đơn thư tố cáo của nạn nhân, gia đình nạn nhân hoặc các cơ quan thông tin đại chúng...

Theo Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an: Lực lượng công an cấp cơ sở và chính quyền địa phương nhiều nơi chưa thực sự quan tâm đúng mức đến công tác phòng, chống tội phạm mua bán người. Hiện vẫn chưa có lực lượng chuyên trách làm công tác phòng, chống tội phạm mua bán người ở địa phương. Bên cạnh đó, kinh phí phục vụ công tác phòng, chống tội phạm mua bán người còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ công tác.

Các đối tượng chính thực hiện hành vi phạm tội chủ yếu quen biết qua mạng xã hội, hoạt động lưu động, không có địa chỉ rõ ràng, chính xác hoặc lẩn trốn ở nước ngoài. Nhiều đối tượng phạm tội lần đầu nên công tác điều tra thu thập chứng cứ, truy bắt tội phạm, giải cứu nạn nhân còn gặp nhiều khó khăn.

Trao đổi với phóng viên, Thượng tá Đinh Văn Trình – Cục Cảnh sát hình sự, chia sẻ: Một trong những khó khăn trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm mua bán người xuất phát từ phía nạn nhân. Hầu hết nạn nhân sau khi bị lừa bán từ nước ngoài trở về Việt Nam không đến cơ quan công an trình báo, tố giác tội phạm hoặc không hợp tác với cơ quan công an trong công tác điều tra, xử lý tội phạm.

Lý do là họ mặc cảm, sợ ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, sợ bị trả thù… Chính vì vậy, công tác xác minh điều tra, thu thập chứng cứ, xử lý đối tượng phạm tội gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, đa số các vụ mua bán người, nạn nhân bị đưa sâu vào trong nội địa Trung Quốc do đó không xác định được địa chỉ cụ thể, gây khó khăn cho công tác giải cứu và điều tra vụ án. Trong một số vụ án, nạn nhân là người dân tộc thiểu số khiến giữa cán bộ điều tra bất đồng ngôn ngữ với nạn nhân, gia đình của họ; nạn nhân không có giấy khai sinh hoặc hộ khẩu…

H.Duy

(Còn nữa)