“Bỏ quên” lao động di cư không chính thức?
![]() | Người lao động di cư khó tiếp cận bảo hiểm tự nguyện |
![]() | Việt Nam - Malaysia tăng cường bảo vệ lao động di cư |
Muôn nẻo khó khăn
“Làm nghề nào cũng có cái khổ, nhưng không nghề nào khổ như những người không có nghề như bọn chị, đến cái sạp hàng nhỏ để bán cũng không có. Nay đầu chợ này, mai cuối chợ khác, rất vất vả”. Đó là tâm sự của chị Xuân, quê Hà Tĩnh lên Hà Nội bán hàng rong đã được 7 năm. Khác chị Xuân, chị Nụ làm giúp việc cho một gia đình ở Thanh Xuân, dù không phải “buôn ngược – bán xuôi” nhưng cũng “đầu tắt mặt tối” không kém. Chị Nụ không được khám sức khỏe định kỳ, nhiều khi ốm chủ cũng không ngó ngàng, phải tự đi mua thuốc uống.
![]() |
Lao động di cư không chính thức là lực lượng có nhiều đóng góp cho phát triển kinh tế, xã hội. Ảnh minh họa. |
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lan Hương, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội, lao động di cư không chính thức phải đối mặt với những nguy cơ như tai nạn lao động, rủi ro công việc, ốm đau bệnh tật... không kể những lao động làm giúp việc còn bị nhà chủ cưỡng hiếp, đánh đập. Hầu hết trong số họ đều không được ký kết hợp đồng lao động nên đương nhiên không được tiếp cận BHXH, BHYT, không có chế độ thai sản, hưu trí... Khi xảy ra tai nạn lao động cũng không được bảo vệ và thường rơi vào thế yếu khi xảy ra tranh chấp...
Từ đó cho thấy, đời sống người lao động di cư không chính thức gặp rất nhiều khó khăn và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh dịch.
Cần có chính sách mở cho lao động di cư
Luật pháp công nhận quyền di chuyển và cư trú, tuy nhiên lại chưa có chính sách đặc thù với đối tượng di cư trong nước. Cho đến nay, chưa có quy định rõ ràng cho nhóm lao động yếu thế trong luật Lao động (những người lao động không có hợp đồng lao động và những người di cư không chính thức). Hệ thống chính sách do các bộ, ngành liên quan cũng ít có những trọng tâm cụ thể vào vấn đề di cư từ nông thôn ra thành thị.
Theo thống kê của Viện Khoa học Lao động và Xã hội, hiện có 37 triệu người làm việc ở khu vực phi chính thức (chiếm 71% lực lượng lao động) bao gồm nông nghiệp, lao động thời vụ, cơ sở sản xuất nhỏ, người giúp việc, bán hàng rong... Năm 2011 có khoảng 31,9 triệu người Việt Nam chưa tham gia BHYT trong số đó, có 15,7 triệu người là lao động không chính thức chưa tham gia BHYT (chiếm 26%).
Còn theo BS Nguyễn Thu Giang, Phó Viện trưởng Viện Light, lao động di cư sống trong điều kiện thiếu thốn về vật chất, lại phải làm việc với cường độ vất vả nên đây cũng là đối tượng có nguy cơ mắc các bệnh do tác động ô nhiễm môi trường, do làm việc quá sức, bệnh dịch, các bệnh về đường tình dục… Bởi vậy, dịch vụ tư vấn khám, chữa bệnh hay chăm sóc sức khỏe là nhu cầu rất cần thiết đối với họ. Tuy nhiên do hạn chế về nhận thức trong chăm sóc sức khỏe cùng với điều kiện kinh tế khó khăn nhiều lao động di cư không có khả năng khám, chữa bệnh ngay cả khi biết mình mắc bệnh.
Theo thống kê của Viện Khoa học Lao động và Xã hội, hiện có 37 triệu người làm việc ở khu vực phi chính thức (chiếm 71% lực lượng lao động) bao gồm nông nghiệp, lao động thời vụ, cơ sở sản xuất nhỏ, người giúp việc, bán hàng rong... Năm 2011 có khoảng 31,9 triệu người Việt Nam chưa tham gia BHYT trong số đó, có 15,7 triệu người là lao động không chính thức chưa tham gia BHYT (chiếm 26%). |
"Có tới 55,7% người được hỏi trả lời, họ không biết bất kỳ thông tin nào liên quan đến các quy định pháp luật có liên quan đến họ; 40% lao động di cư bán hàng rong và đồng nát biết rất ít (biết từ 1-2 quy định, thông tin pháp luật) và chỉ có 4,3% đã từng nghe nói đến tất cả các quy định này. Đây thực sự là hạn chế trong thực trạng tiếp cận thông tin (một trong 5 dịch vụ xã hội cơ bản) của người lao động di cư (bán hàng rong) và cũng là nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến nhu cầu, mức độ tiếp cận ASXH nói chung của lao động di cư”, bà Giang trăn trở.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, lao động phi chính thức đã đóng góp 20% tổng GDP và thu hút 1/4 lực lượng lao động chính. Họ là những lực lượng rất quan trọng góp phần ổn định cán cân cung – cầu trong thị trường lao động. Thế nhưng, các chính sách an sinh xã hội dường như vẫn đang “bỏ quên” đối tượng này.
Trang Thu
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
![Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/quocdai/072024/16/22/e1baa2nh20ok20240716223710.3944710.jpg?rt=20240716224008?240716105626)
Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương
![Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/5cm20240716215919.jpg?240716102900)
Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6
![Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/mt20240716215318.jpg?240716102538)
Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt
![Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/hoi-khoe-cong-nhan-vien-chuc-lao-dong-luc-luong-vu-trang-va-sinh-vien-quan-cau-giay-nam-2024-20240716211137.jpg?rt=20240716211357?240716102145)
Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024
![Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5639922738668-2618c2b32a78b248c7dc775c1236245d20240716215901.jpg?240716101301)
Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”
![Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5638333070054-93b94a00a122665363386de8fde0b94620240716214236.jpg?240716100503)
Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô
![LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/19/croped/z5639511432491-c76444364dfddbb5044cb1ca7b6fb20620240716195201.jpg?240716093350)
LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam
Tin khác
![Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/quocdai/072024/16/22/e1baa2nh20ok20240716223710.3944710.jpg?rt=20240716224008?240716105626)
Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương
Tin mới 16/07/2024 22:56
![Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/5cm20240716215919.jpg?240716102900)
Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6
Tin mới 16/07/2024 22:28
![Ra mắt cuốn sách về Quốc hội của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/14/160720240948-header-172079502871320240716144121.jpg?rt=20240716144124?240716041736)
Ra mắt cuốn sách về Quốc hội của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Tin mới 16/07/2024 16:17
!["Chỉ bàn làm, không bàn lùi" để thúc đẩy giải ngân trên 95% vốn đầu tư công](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/13/croped/img7020-1721093004535162397065520240716133141.jpg?240716015947)
"Chỉ bàn làm, không bàn lùi" để thúc đẩy giải ngân trên 95% vốn đầu tư công
Tin mới 16/07/2024 13:59
![TP.HCM: Giải ngân hơn 711 tỷ đồng vốn ODA](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/06/20/metro-so-1-120240706204641.jpg?rt=20240716095049?240716015442)
TP.HCM: Giải ngân hơn 711 tỷ đồng vốn ODA
Tin mới 16/07/2024 13:54
![Bồi dưỡng kiến thức về công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế cho cán bộ Bảo hiểm xã hội](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/11/croped/ptgd-dao-viet-anh-phat-bieu-tai-hoi-nghi20240716112750.jpg?240716123405)
Bồi dưỡng kiến thức về công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế cho cán bộ Bảo hiểm xã hội
Tin mới 16/07/2024 12:34
![Thành phố Hà Nội kiến nghị bỏ yêu cầu Phiếu Lý lịch tư pháp trong một số thủ tục hành chính](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/10/croped/z5601725264766-f5e56fb18dccab55cfea26bee4e2258f20240716105306.jpg?240716113626)
Thành phố Hà Nội kiến nghị bỏ yêu cầu Phiếu Lý lịch tư pháp trong một số thủ tục hành chính
Tin mới 16/07/2024 11:36
![Hà Nội phải phấn đấu là địa phương đi đầu trong phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/28/14/croped/z5581840751355-944a1e7d7925dd39754ba9a3863b09f420240628141031.jpg?240716063240)
Hà Nội phải phấn đấu là địa phương đi đầu trong phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số
Tin mới 16/07/2024 06:32
![Thí điểm thành lập Ban Công tác Mặt trận ở các tòa chung cư lớn để lắng nghe nguyện vọng nhân dân](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/15/21/croped/mt420240715211450.jpg?240715094029)
Thí điểm thành lập Ban Công tác Mặt trận ở các tòa chung cư lớn để lắng nghe nguyện vọng nhân dân
Tin mới 15/07/2024 21:40
![Đẩy mạnh cải cách hành chính, huy động mọi nguồn lực cho phát triển](http://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/15/13/croped/img6985-172100902372380661392220240715135417.jpg?240715034907)
Đẩy mạnh cải cách hành chính, huy động mọi nguồn lực cho phát triển
Tin mới 15/07/2024 15:49