Kỷ niệm 62 năm ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2016)

Bác sĩ Trần Duy Hưng: Chủ tịch Thành phố của dân, vì dân

Bác sĩ Trần Duy Hưng sinh ngày 16/01/1912 tại phố Hàng Bông Thợ Nhuộm. Ông chính tên là Phạm Thư. Quê nội ở thôn Hòe Thị (làng Canh) nay thuộc phường Phương Canh, huyện Nam Từ Liêm, Hà Nội. Ông nội của ông là một lương y nổi tiếng. Bố ông là một công chức mẫn cán.
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 Thủ tướng phê chuẩn ông Nguyễn Đức Chung làm Chủ tịch thành phố Hà Nội
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 Đẩy nhanh thi công các công trình trọng điểm đảm bảo cấp điện an toàn, ổn định
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 TPHCM: Chủ tịch thành phố thả cá, người dân nhộn nhịp câu

Hồi trẻ Trần Duy Hưng là học sinh Trường Bưởi (nay là Trường Chu Văn An). Sau ông vào học Đại học Y Hà Nội. Ông tích cực tham gia các phong trào thanh niên, sinh viên, có uy tín trong giới nhân sĩ, trí thức, là lãnh tụ phong trào Hướng đạo sinh Bắc kỳ dưới sự dẫn dắt của Huynh trưởng (anh cả) Hoàng Đạo Thúy.

Năm 1939 ông tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội với thành tích xuất sắc. Cùng thời ông có các ông Tôn Thất Tùng, Phạm Ngọc Thạch. Ở tuổi 30 tuổi, Trần Duy Hưng đã là một bác sĩ đa khoa nổi tiếng. Ông cùng gia đình mở một bệnh viện đa khoa tại số 73 phố Thợ Nhuộm. Bà Trần Thị Mỹ em gái ông làm y tá kiêm hộ sinh. Bệnh viện của ông chữa bệnh miễn phí cho người nghèo. Nơi đây cũng là địa chỉ “bí mật” che giấu cán bộ trước cách mạng ngay giữa lòng thành phố. Đỗ Nhuận, Văn Cao, Nguyễn Đình Thi v.v.. mỗi lần bị địch truy lùng lại vào bệnh viện Thợ Nhuộm làm “bệnh nhân bất đắc dĩ”.

Sau ngày Nhật đảo chính Pháp, với tiếng tăm và uy tín của ông trong giới nhân sĩ, trí thức, thanh niên, người dân Hà nội. Bảo Đại mời ông ra làm Bộ trưởng Thanh niên nhưng ông từ chối.

bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527
Bác sĩ Trần Duy Hưng cùng đoàn quân về tiếp quản Thủ đô.

Phẩm chất tốt đẹp, lòng nhân ái, tính yêu nước thương dân cao cả của Bác sĩ Trần Duy Hưng được Chủ tịch Hồ Chí Minh quý mến, tin tưởng. Một tuần sau ngày cướp chính quyền (19/8/1945) Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến thăm nhà bác sĩ Trần Duy Hưng. Trong bữa cơm thân mật tại 73 phố Thợ Nhuộm. Bác Hồ đã đề nghị bác sĩ Trần Duy Hưng đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội. Bác sĩ Trần Duy Hưng thưa với Bác: “Cảm ơn cụ. Mong cụ chọn người xứng đáng hơn vì tôi chỉ biết khám chữa bệnh không quen làm lãnh đạo". Chủ tịch Hồ Chí Minh bảo: “Bản thân tôi cũng chưa bao giờ lãnh đạo một đất nước. Chúng ta phải vừa làm vừa học thôi”. Sau những đêm ngày suy nghĩ sâu lắng lời tâm sự chân tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bác sỹ Trần Duy Hưng nhận lời. Từ ngày 30/8/1945 ở tuổi 33, ông đảm nhận chức vụ Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội.

Ngày 6/1/1946 nhân dân cả nước nô nức đi bầu cử đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội lựa chọn được 6 đại biểu. Người cao phiếu nhất là Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cao phiếu thứ hai là bác sỹ Trần Duy Hưng.

Sau khi Pháp đánh chiếm Hà Nội. Bác sỹ Trần Duy Hưng theo chính phủ lên chiến khu Việt Bắc giữ chức Thứ trưởng Bộ Nội Vụ (từ tháng 4/1947 đến năm 1954).

Tháng 6/1954 ông làm Thứ trưởng Bộ Y tế. 10/10/1954 Giải phóng Thủ đô, bác sỹ Trần Duy Hưng trở về Hà Nội, ông đảm đương nhiệm vụ Phó Chủ tịch Ủy ban quân chính Hà Nội rồi trở lại chức danh Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (4/11/1954).

Là một Chủ tịch Thủ đô của cả nước, ông luôn nhớ lời khuyên của Bác “Chúng ta phải vừa học, vừa làm thôi”.

Những năm 60 thế kỷ 20, trong phong trào diệt giặc dốt, ông thường cùng cụ Hồ Đắc Điềm (phụ trách bình dân học vụ), đạp xe đạp đến từng lớp học bình dân ngồi lặng lẽ xem mọi người dạy và học.

Để nâng cao đời sống người dân, ông sát sao khuyến khích dẫn dắt nền nông nghiệp thành phố đạt năng suất lúa Hà Nội cao nhất miền Bắc (trước cả Thái Bình). Ngành Chăn nuôi, trồng rau, hoạt động thương nghiệp cũng đứng đầu cả nước. Những năm tháng chiến tranh, Hà nội là nơi có thanh niên lên đường nhập ngũ nhiều nhất. Ông có 2 con trai Trần Quốc Ân, Trần Chiến Thắng đều xung phong nhập ngũ vào chiến trường đánh giặc.

Ông thường tự lái xe đi khắp nơi giải quyết công việc kiểm tra chống lụt, bảo vệ đê điều. Biết nhà máy dệt 8/3 thiếu điện, nhà máy cơ khí thiếu nguyên liệu, ông lái xe đến tận nơi tìm cách tháo gỡ. Năm tháng Hà Nội bị máy bay Mỹ ném bom, ông tự lái xe đến nơi có nhà đổ, người chết, bị thương cùng y tá, bác sĩ băng bó chăm sóc người bị nạn.

Điều đáng nói suốt những tháng năm làm Chủ tịch UBNDTP. Hà Nội ông chưa từng có thư ký giúp việc, nên ông tự soạn thảo công văn, thư từ, bài phát biểu.

Suốt 15 năm ông không hề biết lương hàng tháng bao nhiêu, khi cán bộ dưới quyền phát hiện lương ông chỉ bằng lương Thứ trưởng (đáng ra phải là lương Bộ trưởng) khi tăng lương ông cũng không quan tâm.

Ông tập hợp những trí thức tư sản yêu nước: Trần Văn Lai, Khuất Duy Tiến, Nghiêm Tử Trinh, Trinh Văn Bôn cùng nhau đóng góp công sức, tài năng trí tuệ cho sự nghiệp phát triển thành phố lớn mạnh. Với tâm hồn, tình yêu mãnh liệt, ông khát khao thành phố quay mặt ra sông Hồng hòa mình để con sông thành thực thể của Thủ đô thân yêu.

Vị Chủ tịch thành phố là người luôn vì dân, quý trọng yêu mến nhân dân. Có một hôm khi đi qua Hồ Gươm thấy một anh công an trẻ quát tháo bà hàng rong rồi cầm chiếc mẹt đựng bánh, kẹo, khoai lạc của bà hất xuống đất. Chủ tịch Trần Duy Hưng đến trước mặt anh công an và nói “Nếu bà cụ bán hàng là mẹ đẻ của anh thì anh có dám làm như thế không”. Anh công an phải cúi xuống nhặt bánh kẹo, khoai, lạc, xếp lại tử tế bưng lên đưa trả lại bà bán hàng.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói về bác sỹ Trần Duy Hưng: “Ông là người của nhân dân, vì nhân dân, một trí thức để lại tấm gương sáng cho thế hệ trí thức hôm nay và mai sau noi theo”.

Năm 1999 để tưởng nhớ công lao của vị Chủ tịch Ủy ban hành chính Hà Nội, bác sỹ Trần Duy Hưng người đã 25 năm giữ cương vị trọng trách lãnh đạo thành phố trải qua cuộc chiến tranh khốc liệt và những tháng năm nỗ lực xây dựng Thủ đô Hà Nội vững mạnh. Thành phố quyết định đặt tên đường Trần Duy Hưng. Đường Trần Duy Hưng dài 1,6km tiếp nối đường Nguyễn Chí Thanh (trong cuộc bình chọn do Bộ Giao thông Vận tải tổ chức, đây là con đường đẹp nhất Việt Nam năm 2001 và 2003) trục đường Đông Tây của thành phố từ Hồ Tây đến đại lộ Thăng Long, đường Trần Duy Hưng nằm trên một chuỗi dài những con phố xanh mát, thông thoáng, hiện đại, nhộn nhịp, tấp nập suốt ngày đêm.

Lê Nhật Tăng

Bài viết cùng chủ đề

70 năm ngày Giải phóng Thủ đô

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Đức Thọ (Hà Tĩnh): "Cú hích" hạ tầng và tâm điểm dòng vốn mới tại Bắc Trung Bộ

Đức Thọ (Hà Tĩnh): "Cú hích" hạ tầng và tâm điểm dòng vốn mới tại Bắc Trung Bộ

Từ một vùng đất giàu truyền thống văn hóa, Đức Thọ đang vươn mình trở thành "thủ phủ" công nghiệp - giao thương - logistics mới của khu vực. Sự xuất hiện của những dự án bất động sản được quy hoạch bài bản sẽ trở thành mắt xích quan trọng, đón đầu chu kỳ tăng trưởng bất động sản tại vùng đất đầy tiềm năng này.
Hà Nội ứng dụng AI giám sát xuyên đêm, bảo đảm an toàn giao thông đêm Giao thừa 2026

Hà Nội ứng dụng AI giám sát xuyên đêm, bảo đảm an toàn giao thông đêm Giao thừa 2026

Ngày làm việc cuối cùng của năm 2025, các lực lượng chức năng của Thành phố đã chủ động các phương án giữ vững an toàn giao thông và trật tự xã hội. Đây là kết quả của việc triển khai quân số từ sớm, kết hợp giữa tuần tra trực tiếp và ứng dụng công nghệ giám sát thông minh trên toàn địa bàn Thủ đô.
MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội Thủ đô: Đột phá từ cơ sở, chuyển mình mạnh mẽ vì Nhân dân

MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội Thủ đô: Đột phá từ cơ sở, chuyển mình mạnh mẽ vì Nhân dân

Năm 2025 ghi dấu mốc đặc biệt trong hành trình đổi mới của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam thành phố Hà Nội và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp. Với quyết tâm cải cách mạnh mẽ, hệ thống Mặt trận đã sắp xếp, tinh gọn bộ máy; đẩy mạnh chuyển đổi số; nâng cao chất lượng giám sát, phản biện xã hội; phát huy vai trò kết nối giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân… Những kết quả nổi bật ấy tạo nền tảng vững chắc để bước sang năm 2026 với kỳ vọng đột phá từ cơ sở, vì Nhân dân, để tiếng nói của Nhân dân được lắng nghe, tôn trọng và phản ánh trung thực vào chính sách.
Đồng chí Nguyễn Văn Thắng tái cử chức Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội

Đồng chí Nguyễn Văn Thắng tái cử chức Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Hà Nội

Với tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển”, Đại hội Công đoàn thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030 đã bầu 50 Ủy viên Ban Chấp hành LĐLĐ Thành phố khóa XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030. Đồng chí Nguyễn Văn Thắng Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội khóa XVII tiếp tục được tín nhiệm bầu là Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội khóa XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030.
Cầu Trần Hưng Đạo qua sông Hồng: Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, tạo đồng thuận để về đích đúng tiến độ

Cầu Trần Hưng Đạo qua sông Hồng: Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, tạo đồng thuận để về đích đúng tiến độ

Dự án cầu Trần Hưng Đạo - công trình giao thông trọng điểm kết nối khu vực nội đô lịch sử với phía Bắc sông Hồng đang được thành phố Hà Nội tập trung triển khai xây dựng với quyết tâm cao. Công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) được xác định là khâu then chốt và được Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố chỉ đạo sát sao, được sự đồng thuận cao từ người dân.
Minh Châu có thiết chế văn hóa - thể thao đầu tiên phục vụ cộng đồng

Minh Châu có thiết chế văn hóa - thể thao đầu tiên phục vụ cộng đồng

Chiều 31/12, xã đảo Minh Châu (Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ khánh thành công trình “Trụ sở Trung tâm Dịch vụ Tổng hợp và Khu Văn hóa - Thể thao xã Minh Châu”, đánh dấu bước hoàn thiện quan trọng về hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao phục vụ cộng đồng. Đây được xem là dấu mốc văn hóa thể thao đầu tiên, mang ý nghĩa đặc biệt đối với xã đảo duy nhất của Thủ đô.
Ngành Tư pháp sẵn sàng đưa Hệ thống thông tin giải quyết TTHC dùng chung vào vận hành chính thức

Ngành Tư pháp sẵn sàng đưa Hệ thống thông tin giải quyết TTHC dùng chung vào vận hành chính thức

Ngày 31/12, Bộ Tư pháp có Báo cáo số 859/BC-BTP về tình hình xây dựng và triển khai Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) dùng chung ngành Tư pháp, gửi Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ban Chỉ đạo 57).

Tin khác

Ngành Tư pháp sẵn sàng đưa Hệ thống thông tin giải quyết TTHC dùng chung vào vận hành chính thức

Ngành Tư pháp sẵn sàng đưa Hệ thống thông tin giải quyết TTHC dùng chung vào vận hành chính thức

Ngày 31/12, Bộ Tư pháp có Báo cáo số 859/BC-BTP về tình hình xây dựng và triển khai Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) dùng chung ngành Tư pháp, gửi Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Ban Chỉ đạo 57).
Nâng cao hiệu quả thông tin đối ngoại trong tình hình mới

Nâng cao hiệu quả thông tin đối ngoại trong tình hình mới

Khẳng định, trong tổng thể những thành tựu đã đạt được của đất nước có vai trò và đóng góp quan trọng của đội ngũ báo chí và các cơ quan làm công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung mong muốn các cơ quan báo chí và các ban, bộ, ngành tiếp tục đồng hành cùng Bộ Ngoại giao đổi mới, nâng cao hiệu quả thông tin đối ngoại, đáp ứng tốt nhiệm vụ trong tình hình mới.
Luật Trí tuệ nhân tạo: Cam kết của Việt Nam làm chủ công nghệ, kiến tạo tương lai số

Luật Trí tuệ nhân tạo: Cam kết của Việt Nam làm chủ công nghệ, kiến tạo tương lai số

Việc Việt Nam ban hành Luật Trí tuệ nhân tạo được xem là bước đi tất yếu và có ý nghĩa lịch sử. Trao đổi tại Họp báo thường kỳ Bộ Khoa học và Công nghệ chiều 31/12, ông Trần Văn Sơn - Phó Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia, cho biết, Luật Trí tuệ nhân tạo vừa tạo không gian thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa bảo đảm quản lý rủi ro, phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) an toàn, minh bạch, lấy con người làm trung tâm.
Bộ Khoa học và Công nghệ đặt mục tiêu bứt phá chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo trong năm 2026

Bộ Khoa học và Công nghệ đặt mục tiêu bứt phá chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo trong năm 2026

Ngày 31/12/2025, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ cung cấp thông tin tới các cơ quan báo chí về kết quả hoạt động năm 2025 của ngành khoa học và công nghệ, một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương chủ trì Hội nghị.
Hưng Yên tự tin bước vào năm mới, nhiệm kỳ mới

Hưng Yên tự tin bước vào năm mới, nhiệm kỳ mới

Khép lại năm 2025 cũng là khép lại nhiệm kỳ 2021-2025, với những gì đã đạt được trong năm qua và trong cả nhiệm kỳ, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Hưng Yên tự tin bước vào năm 2026 với tâm thế mới; Quyết tâm đưa GRDP tăng trưởng 2 con số, trở thành một trong những địa phương có kết cấu hạ tầng hiện đại, thu ngân sách tiếp tục tốp đầu cả nước...
10 dấu ấn nổi bật của Thủ đô Hà Nội năm 2025

10 dấu ấn nổi bật của Thủ đô Hà Nội năm 2025

Vững vàng vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, trong năm 2025, Thủ đô Hà Nội đã nỗ lực thực hiện tốt các nhiệm vụ và đạt được thành tựu quan trọng trên mọi lĩnh vực. Báo Lao động Thủ đô xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc 10 dấu ấn nổi bật của Thủ đô Hà Nội năm 2025 do Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội vừa công bố.
Hiện đại hóa hệ thống giáo dục đại học, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao

Hiện đại hóa hệ thống giáo dục đại học, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn vừa ký ban hành Nghị quyết số 249/2025/QH15 về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035, đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10 vừa qua.
Phát huy trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam vững bước tiến mạnh trong kỷ nguyên phát triển mới

Phát huy trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam vững bước tiến mạnh trong kỷ nguyên phát triển mới

Trước thềm năm mới 2026 - năm khởi đầu nhiệm kỳ Đại hội XIV của Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dành thời gian trả lời phỏng vấn của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN). Báo Lao động Thủ đô trân trọng giới thiệu nội dung cuộc phỏng vấn.
Ra mắt Trung tâm Phục vụ hành chính công TP.HCM

Ra mắt Trung tâm Phục vụ hành chính công TP.HCM

Ngày 31/12/2025, Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) tổ chức lễ ra mắt Trung tâm Phục vụ hành chính công TP.HCM.
Sáng tạo Việt Nam, làm tại Việt Nam - Để dẫn dắt

Sáng tạo Việt Nam, làm tại Việt Nam - Để dẫn dắt

Chiều 30/12, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Diễn đàn Quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ Việt Nam (Make in Vietnam) năm 2025 với chủ đề "Sáng tạo Việt Nam, làm tại Việt Nam - Để dẫn dắt”.
Xem thêm
Phiên bản di động