Kỷ niệm 62 năm ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2016)

Bác sĩ Trần Duy Hưng: Chủ tịch Thành phố của dân, vì dân

Bác sĩ Trần Duy Hưng sinh ngày 16/01/1912 tại phố Hàng Bông Thợ Nhuộm. Ông chính tên là Phạm Thư. Quê nội ở thôn Hòe Thị (làng Canh) nay thuộc phường Phương Canh, huyện Nam Từ Liêm, Hà Nội. Ông nội của ông là một lương y nổi tiếng. Bố ông là một công chức mẫn cán.
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 Thủ tướng phê chuẩn ông Nguyễn Đức Chung làm Chủ tịch thành phố Hà Nội
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 Đẩy nhanh thi công các công trình trọng điểm đảm bảo cấp điện an toàn, ổn định
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 TPHCM: Chủ tịch thành phố thả cá, người dân nhộn nhịp câu

Hồi trẻ Trần Duy Hưng là học sinh Trường Bưởi (nay là Trường Chu Văn An). Sau ông vào học Đại học Y Hà Nội. Ông tích cực tham gia các phong trào thanh niên, sinh viên, có uy tín trong giới nhân sĩ, trí thức, là lãnh tụ phong trào Hướng đạo sinh Bắc kỳ dưới sự dẫn dắt của Huynh trưởng (anh cả) Hoàng Đạo Thúy.

Năm 1939 ông tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội với thành tích xuất sắc. Cùng thời ông có các ông Tôn Thất Tùng, Phạm Ngọc Thạch. Ở tuổi 30 tuổi, Trần Duy Hưng đã là một bác sĩ đa khoa nổi tiếng. Ông cùng gia đình mở một bệnh viện đa khoa tại số 73 phố Thợ Nhuộm. Bà Trần Thị Mỹ em gái ông làm y tá kiêm hộ sinh. Bệnh viện của ông chữa bệnh miễn phí cho người nghèo. Nơi đây cũng là địa chỉ “bí mật” che giấu cán bộ trước cách mạng ngay giữa lòng thành phố. Đỗ Nhuận, Văn Cao, Nguyễn Đình Thi v.v.. mỗi lần bị địch truy lùng lại vào bệnh viện Thợ Nhuộm làm “bệnh nhân bất đắc dĩ”.

Sau ngày Nhật đảo chính Pháp, với tiếng tăm và uy tín của ông trong giới nhân sĩ, trí thức, thanh niên, người dân Hà nội. Bảo Đại mời ông ra làm Bộ trưởng Thanh niên nhưng ông từ chối.

bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527
Bác sĩ Trần Duy Hưng cùng đoàn quân về tiếp quản Thủ đô.

Phẩm chất tốt đẹp, lòng nhân ái, tính yêu nước thương dân cao cả của Bác sĩ Trần Duy Hưng được Chủ tịch Hồ Chí Minh quý mến, tin tưởng. Một tuần sau ngày cướp chính quyền (19/8/1945) Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến thăm nhà bác sĩ Trần Duy Hưng. Trong bữa cơm thân mật tại 73 phố Thợ Nhuộm. Bác Hồ đã đề nghị bác sĩ Trần Duy Hưng đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội. Bác sĩ Trần Duy Hưng thưa với Bác: “Cảm ơn cụ. Mong cụ chọn người xứng đáng hơn vì tôi chỉ biết khám chữa bệnh không quen làm lãnh đạo". Chủ tịch Hồ Chí Minh bảo: “Bản thân tôi cũng chưa bao giờ lãnh đạo một đất nước. Chúng ta phải vừa làm vừa học thôi”. Sau những đêm ngày suy nghĩ sâu lắng lời tâm sự chân tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bác sỹ Trần Duy Hưng nhận lời. Từ ngày 30/8/1945 ở tuổi 33, ông đảm nhận chức vụ Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội.

Ngày 6/1/1946 nhân dân cả nước nô nức đi bầu cử đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội lựa chọn được 6 đại biểu. Người cao phiếu nhất là Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cao phiếu thứ hai là bác sỹ Trần Duy Hưng.

Sau khi Pháp đánh chiếm Hà Nội. Bác sỹ Trần Duy Hưng theo chính phủ lên chiến khu Việt Bắc giữ chức Thứ trưởng Bộ Nội Vụ (từ tháng 4/1947 đến năm 1954).

Tháng 6/1954 ông làm Thứ trưởng Bộ Y tế. 10/10/1954 Giải phóng Thủ đô, bác sỹ Trần Duy Hưng trở về Hà Nội, ông đảm đương nhiệm vụ Phó Chủ tịch Ủy ban quân chính Hà Nội rồi trở lại chức danh Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (4/11/1954).

Là một Chủ tịch Thủ đô của cả nước, ông luôn nhớ lời khuyên của Bác “Chúng ta phải vừa học, vừa làm thôi”.

Những năm 60 thế kỷ 20, trong phong trào diệt giặc dốt, ông thường cùng cụ Hồ Đắc Điềm (phụ trách bình dân học vụ), đạp xe đạp đến từng lớp học bình dân ngồi lặng lẽ xem mọi người dạy và học.

Để nâng cao đời sống người dân, ông sát sao khuyến khích dẫn dắt nền nông nghiệp thành phố đạt năng suất lúa Hà Nội cao nhất miền Bắc (trước cả Thái Bình). Ngành Chăn nuôi, trồng rau, hoạt động thương nghiệp cũng đứng đầu cả nước. Những năm tháng chiến tranh, Hà nội là nơi có thanh niên lên đường nhập ngũ nhiều nhất. Ông có 2 con trai Trần Quốc Ân, Trần Chiến Thắng đều xung phong nhập ngũ vào chiến trường đánh giặc.

Ông thường tự lái xe đi khắp nơi giải quyết công việc kiểm tra chống lụt, bảo vệ đê điều. Biết nhà máy dệt 8/3 thiếu điện, nhà máy cơ khí thiếu nguyên liệu, ông lái xe đến tận nơi tìm cách tháo gỡ. Năm tháng Hà Nội bị máy bay Mỹ ném bom, ông tự lái xe đến nơi có nhà đổ, người chết, bị thương cùng y tá, bác sĩ băng bó chăm sóc người bị nạn.

Điều đáng nói suốt những tháng năm làm Chủ tịch UBNDTP. Hà Nội ông chưa từng có thư ký giúp việc, nên ông tự soạn thảo công văn, thư từ, bài phát biểu.

Suốt 15 năm ông không hề biết lương hàng tháng bao nhiêu, khi cán bộ dưới quyền phát hiện lương ông chỉ bằng lương Thứ trưởng (đáng ra phải là lương Bộ trưởng) khi tăng lương ông cũng không quan tâm.

Ông tập hợp những trí thức tư sản yêu nước: Trần Văn Lai, Khuất Duy Tiến, Nghiêm Tử Trinh, Trinh Văn Bôn cùng nhau đóng góp công sức, tài năng trí tuệ cho sự nghiệp phát triển thành phố lớn mạnh. Với tâm hồn, tình yêu mãnh liệt, ông khát khao thành phố quay mặt ra sông Hồng hòa mình để con sông thành thực thể của Thủ đô thân yêu.

Vị Chủ tịch thành phố là người luôn vì dân, quý trọng yêu mến nhân dân. Có một hôm khi đi qua Hồ Gươm thấy một anh công an trẻ quát tháo bà hàng rong rồi cầm chiếc mẹt đựng bánh, kẹo, khoai lạc của bà hất xuống đất. Chủ tịch Trần Duy Hưng đến trước mặt anh công an và nói “Nếu bà cụ bán hàng là mẹ đẻ của anh thì anh có dám làm như thế không”. Anh công an phải cúi xuống nhặt bánh kẹo, khoai, lạc, xếp lại tử tế bưng lên đưa trả lại bà bán hàng.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói về bác sỹ Trần Duy Hưng: “Ông là người của nhân dân, vì nhân dân, một trí thức để lại tấm gương sáng cho thế hệ trí thức hôm nay và mai sau noi theo”.

Năm 1999 để tưởng nhớ công lao của vị Chủ tịch Ủy ban hành chính Hà Nội, bác sỹ Trần Duy Hưng người đã 25 năm giữ cương vị trọng trách lãnh đạo thành phố trải qua cuộc chiến tranh khốc liệt và những tháng năm nỗ lực xây dựng Thủ đô Hà Nội vững mạnh. Thành phố quyết định đặt tên đường Trần Duy Hưng. Đường Trần Duy Hưng dài 1,6km tiếp nối đường Nguyễn Chí Thanh (trong cuộc bình chọn do Bộ Giao thông Vận tải tổ chức, đây là con đường đẹp nhất Việt Nam năm 2001 và 2003) trục đường Đông Tây của thành phố từ Hồ Tây đến đại lộ Thăng Long, đường Trần Duy Hưng nằm trên một chuỗi dài những con phố xanh mát, thông thoáng, hiện đại, nhộn nhịp, tấp nập suốt ngày đêm.

Lê Nhật Tăng

Bài viết cùng chủ đề

70 năm ngày Giải phóng Thủ đô

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Đảm bảo cung cầu hàng hóa, ổn định thị trường dịp cuối năm

Đảm bảo cung cầu hàng hóa, ổn định thị trường dịp cuối năm

Chiều 5/12, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội tổ chức Hội nghị thông tin chuyên đề và giao ban triển khai nhiệm vụ trọng tâm công tác báo chí thành phố tháng 12/2025. Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội Vũ Minh Tuấn chủ trì hội nghị.
Hyundai Thành Công giới thiệu Santa Fe Hybrid tại Việt Nam

Hyundai Thành Công giới thiệu Santa Fe Hybrid tại Việt Nam

Công ty Cổ phần Liên doanh Ô tô Hyundai Thành Công Việt Nam (HTV) vừa chính thức giới thiệu mẫu Hyundai Santa Fe Hybrid tới thị trường Việt Nam.
Mở rộng thêm phạm vi thành lập văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực

Mở rộng thêm phạm vi thành lập văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực

Chiều 5/12, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thannh Mẫn, điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), với 439/443 tổng số đại biểu có mặt tham gia biểu quyết tán thành, đạt 99%.
Thông tin lý lịch tư pháp trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp

Thông tin lý lịch tư pháp trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp được Quốc hội khoá XV thông qua chiều 5/12, thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị pháp lý như phiếu lý lịch tư pháp.
Hà Nội đơn giản hóa 3 thủ tục hành chính lĩnh vực lao động, tiền lương

Hà Nội đơn giản hóa 3 thủ tục hành chính lĩnh vực lao động, tiền lương

Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 6010/QĐ-UBND ngày 3/12 thông qua phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính lĩnh vực lao động, tiền lương thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Sở Nội vụ.
Hướng tới xây dựng cộng đồng số không ai bị bỏ lại phía sau

Hướng tới xây dựng cộng đồng số không ai bị bỏ lại phía sau

Triển khai mô hình “Bình dân học vụ số lưu động” gắn với hoạt động của các Tổ Chuyển đổi số cộng đồng, nhiều phường, xã trên địa bàn thành phố Hà Nội đang tạo chuyển biến rõ rệt trong việc phổ cập kỹ năng số đến người dân, nhất là người cao tuổi. Những điểm hỗ trợ lưu động, những buổi “cầm tay chỉ việc” tại từng tổ dân phố đã góp phần đưa công nghệ đến gần hơn với đời sống, giúp người dân chủ động thực hiện các dịch vụ công trực tuyến, thanh toán số, từng bước xây dựng công dân số tại cơ sở.
Thành ủy Hà Nội giám sát kết quả thực hiện các chuyên đề trọng tâm tại phường Sơn Tây

Thành ủy Hà Nội giám sát kết quả thực hiện các chuyên đề trọng tâm tại phường Sơn Tây

Sáng 5/12, Đoàn Giám sát số 10 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội do Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội Trần Thế Cương làm Trưởng đoàn đã làm việc với phường Sơn Tây nhằm giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện một số chuyên đề trọng tâm, cấp bách gắn với kiểm điểm cuối năm 2025.

Tin khác

Mở rộng thêm phạm vi thành lập văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực

Mở rộng thêm phạm vi thành lập văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực

Chiều 5/12, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thannh Mẫn, điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), với 439/443 tổng số đại biểu có mặt tham gia biểu quyết tán thành, đạt 99%.
Thông tin lý lịch tư pháp trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp

Thông tin lý lịch tư pháp trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp được Quốc hội khoá XV thông qua chiều 5/12, thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị pháp lý như phiếu lý lịch tư pháp.
Đảm bảo ngân sách Trung ương giữ vai trò chủ đạo, dẫn dắt

Đảm bảo ngân sách Trung ương giữ vai trò chủ đạo, dẫn dắt

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, ngày 5/12, các đại biểu đã thảo luận về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.
Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ 500.000 USD giúp nhân dân Việt Nam khắc phục hậu quả mưa lũ

Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ 500.000 USD giúp nhân dân Việt Nam khắc phục hậu quả mưa lũ

Chiều 4/12, tại Hà Nội, bà Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam đã thân mật tiếp ông Hà Vĩ, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam; đồng thời thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam tiếp nhận số tiền 500.000 USD từ Chính phủ Trung Quốc thông qua Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam để hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai, lũ lụt tại Việt Nam.
Tạo lập một thiết chế tư pháp hiện đại, minh bạch

Tạo lập một thiết chế tư pháp hiện đại, minh bạch

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, ngày 4/12, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng đã trình dự án Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế. Đây là một đạo luật có tính chất đặc thù, mang ý nghĩa chiến lược trong việc tạo lập một thiết chế tư pháp hiện đại, minh bạch, có khả năng cạnh tranh trong môi trường tài chính quốc tế.
Giải quyết điểm nghẽn phát triển dự án năng lượng quốc gia

Giải quyết điểm nghẽn phát triển dự án năng lượng quốc gia

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, ngày 4/12, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026 - 2030.
Bổ sung chính sách hỗ trợ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo cho cơ quan báo chí

Bổ sung chính sách hỗ trợ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo cho cơ quan báo chí

Ngày 4/12, tại Phiên họp thứ 52, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).
Hà Nội xác định đổi mới sáng tạo là động lực phát triển trong năm 2026

Hà Nội xác định đổi mới sáng tạo là động lực phát triển trong năm 2026

Hà Nội xác định đổi mới sáng tạo là động lực then chốt cho bước phát triển bứt phá từ năm 2026. Thành phố mạnh tay tăng đầu tư cho khoa học công nghệ, xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo, thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm và triển khai các chương trình đào tạo nhân lực số. Những bước đi quyết liệt này hướng tới mục tiêu hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đồng bộ, gắn kết Nhà nước - doanh nghiệp - nhà trường.
Đại biểu kiến nghị Chính phủ đặt văn hoá - lối sống lên hàng đầu, coi đây là “đột phá của đột phá”

Đại biểu kiến nghị Chính phủ đặt văn hoá - lối sống lên hàng đầu, coi đây là “đột phá của đột phá”

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, chúng ta phát triển rất nhanh hạ tầng vật chất, nhưng “hạ tầng tinh thần” - tức đời sống văn hoá, hệ giá trị, lối sống lại phát triển có phần chậm hơn. Vì vậy, bà kiến nghị nhiệm kỳ tới, Chính phủ cần đặt văn hoá - lối sống lên hàng đầu với một tinh thần mới, coi đây là “đột phá của đột phá”.
Đề nghị cải tiến thi cử, giảm áp lực thi vào lớp 10, tạo cơ hội cho học sinh

Đề nghị cải tiến thi cử, giảm áp lực thi vào lớp 10, tạo cơ hội cho học sinh

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga đề nghị Chính phủ ngay trong năm học 2026 - 2027 đầu tư bài bản cho trung học nghề, tôn trọng quyền lựa chọn của người học; cải tiến thi cử, điều chỉnh phương thức tuyển sinh lớp 10 theo hướng giảm áp lực, tạo cơ hội cho học sinh.
Xem thêm
Phiên bản di động