Xu hướng “khởi nghiệp, tự tạo việc làm” gia tăng: Đáng mừng hay đáng lo?

Chuyên gia dự báo nhân lực Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Giáo dục Nghề nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đánh giá, vẫn còn nhiều vấn đề đáng lo ngại khi xu hướng “khởi nghiệp, tự tạo việc làm” gia tăng.

Thành công nhất thời, hay thành công lâu dài?

Theo chuyên gia Trần Anh Tuấn, ngày càng đông các bạn trẻ có ý chí khởi nghiệp, dùng ý chí sáng tạo để kinh doanh nghề nghiệp, trở thành chủ doanh nghiệp là một tín hiệu đáng mừng.

Nhưng để có thể đáp ứng được xu hướng lao động “khởi nghiệp, tự tạo việc làm” gia tăng, đạt được thành công lâu dài, người khởi nghiệp phải thực sự am hiểu thị trường, chấp nhận áp lực và nỗ lực rất nhiều.

Chuyên gia dự báo nguồn nhân lực Trần Anh Tuấn tại "Ngày hội hướng nghiệp - tuyển sinh lần thứ 12 năm 2024". (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

Theo Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), Việt Nam có khoảng 3.800 công ty khởi nghiệp và 11 công ty khởi nghiệp được định giá trên 100 triệu USD.

Hiện nay, có hơn 200 quỹ đầu tư đang hoạt động ở Việt Nam và hơn 100 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, cơ sở ươm tạo đưa Việt Nam trở thành thung lũng khởi nghiệp hấp dẫn bậc nhất trong khu vực ASEAN.

Chuyên gia Trần Anh Tuấn cho rằng, với nguồn lực đầu tư vốn dồi dào sẽ góp phần thúc đẩy, hỗ trợ một bộ phận các bạn trẻ hiện có nhiều ý tưởng sáng tạo, quyết tâm cao và khao khát khởi nghiệp sẽ thành công, trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao, gặt hái thành công ở nhiều vị trí.

Bên cạnh đó, vẫn tồn tại nhiều vấn đề đáng lo ngại mà xã hội cần phải quan tâm về việc “khởi nghiệp, tự tạo việc làm”.

“Thế hệ trẻ cho rằng, bản thân phải làm chủ, việc nhẹ, lương cao mới là thành công mà không biết đó chỉ là thành công nhất thời. Khi uy tín xã hội, kỷ cương trong các lĩnh vực không được đảm bảo và duy trì thì không thể phát triển và thành công lâu dài. Có nhiều bạn trẻ rất thờ ơ, tự do, thoải mái và không có kỷ luật; làm việc như những cỗ máy, công cụ… thì chắc chắn sẽ thất bại”, chuyên gia Trần Anh Tuấn nhận định.

Yếu tố quyết định thành công lâu dài

Chuyên gia Trần Anh Tuấn cho biết, có rất nhiều lĩnh vực mà các bạn trẻ có thể khởi nghiệp như hoạt động ứng dụng, sáng kiến trong ngành công nghiệp; ngành kinh doanh dịch vụ cung ứng như thực phẩm, thức ăn, linh kiện điện tử, sản phẩm dinh dưỡng - làm đẹp, du lịch; ngành công nghệ nông nghiệp - thủy - hải sản như bảo vệ thực vật, bảo quản thực phẩm, thú y. Phương thức kinh doanh cũng rất đa dạng như tổ chức sản xuất, bán hàng giao tận nơi, online, mở cửa hàng...

Ngành kinh doanh thực phẩm là ngành có thể thành công lâu dài. (Ảnh: Lâm Ngọc)

Theo chuyên gia Trần Anh Tuấn, để có thể thành công, thành công lâu dài khi khởi nghiệp, quan trọng nhất phải là giỏi nghề, không phân biệt cấp bậc học và nghề nghiệp, nhưng bắt buộc người muốn khởi nghiệp phải am hiểu, đam mê về hoạt động kinh doanh ở nghề mà bản thân mình giỏi.

“Phải nắm rõ được sở trường của bản thân, am hiểu công nghệ, nền tảng số sẽ giúp các bạn khởi nghiệp ít vốn làm chủ công nghệ, xây dựng chuỗi quản trị hàng hóa; giúp người dân tham gia bán hàng cho doanh nghiệp. Công nghệ đa nền tảng với nhiều tính năng, thuật toán giúp cho các hoạt động kinh doanh cho các doanh nghiệp đạt hiệu quả nhất”, chuyên gia Trần Anh Tuấn khẳng định.

Bên cạnh đó, mỗi bạn khi khởi nghiệp phải am hiểu pháp luật kinh doanh và pháp luật liên quan; hình thành và xây dựng tốt các mối quan hệ hợp tác, xây dựng đội ngũ, tìm kiếm cộng sự và các kỹ năng kinh doanh như tác phong, lề lối làm việc nghiêm túc, giao tiếp tốt, ứng xử, quan hệ; xây dựng thương hiệu khi khởi nghiệp, văn hóa doanh nghiệp và đạo đức kinh doanh.

Sau khi tốt nghiệp đại học, chị My (29 tuổi, ngụ tại tỉnh Lâm Đồng) quyết định về quê mở cửa hàng quần áo để kinh doanh bằng chính những sản phẩm mà chị tự may sau khi tham gia khóa học may online. (Ảnh: Lâm Ngọc)

Chuyên gia Trần Anh Tuấn lưu ý, khởi nghiệp, khó tránh khỏi những rủi ro, vì vậy, việc biết chấp nhận rủi ro, dám đối đầu với những khó khăn, nắm rõ mục tiêu mà mình đang vươn tới sẽ giúp bản thân dễ dàng vượt qua những khó khăn, kìm hãm được những ham muốn tầm thường để đạt được thành công lâu dài.

“Trong kinh doanh không có gì tuyệt đối đúng, không có gì tuyệt đối sai, chỉ là có phù hợp hay không? Muốn khởi nghiệp thành công, đạt hiệu quả và lâu dài, người khởi nghiệp cần phải tích cực phát huy sáng tạo, tạo ra sản phẩm mới, khác biệt, có tính ứng dụng cao; có thể chọn những ngành nghề truyền thống kết hợp với công nghệ”, chuyên gia Trần Anh Tuấn nhấn mạnh.