Ủy quyền giải quyết thủ tục hành chính tại cấp xã: Giải pháp hiệu quả, người dân hưởng lợi

Người dân đồng tình

Tại Kỳ họp 26 Hội đồng nhân dân Thành phố khóa XVI, với đa số đại biểu tán thành, Hội đồng nhân dân Thành phố đã thông qua Nghị quyết quy định ủy quyền giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) của Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã cho công chức thuộc UBND cấp xã trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Theo Nghị quyết, phạm vi ủy quyền bao gồm chứng thực và bảo trợ xã hội. Cụ thể, Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho công chức thực hiện nhiệm vụ tư pháp - hộ tịch giải quyết các TTHC như: Chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam. Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài; cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của Việt Nam liên kết với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài cấp hoặc chứng nhận; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản, trừ việc chứng thực chữ ký người dịch. Trong lĩnh vực bảo trợ xã hội, Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho công chức thực hiện nhiệm vụ bảo trợ xã hội giải quyết TTHC như đổi, cấp lại Giấy xác nhận khuyết tật.

Người dân tới thực hiện thủ tục hành chính tại phường Nghĩa Đô

Việc ủy quyền bảo đảm nguyên tắc tuân thủ các quy định của pháp luật; bảo đảm phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định; bảo đảm rõ nhiệm vụ, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm; công chức nhận ủy quyền chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với việc thực hiện ủy quyền; công chức nhận ủy quyền không được ủy quyền lại cho cá nhân khác thực hiện nội dung đã được ủy quyền.

Ghi nhận của phóng viên, tại nhiều phường, chủ trương này nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của người dân. Bà Nguyễn Thị Cúc, công dân phường Nghĩa Đô cho biết, trước đây, nhiều lần đi chứng thực giấy tờ, bà phải chờ sang ngày hôm sau vì lãnh đạo phường bận họp. Nếu công chức chuyên môn được ký trực tiếp, không phải trình lãnh đạo ký, thủ tục chắc chắn nhanh hơn.

“Trên thực tế, do chính quyền địa phương hai cấp mới đi vào hoạt động nên các lãnh đạo xã, phường thường xuyên phải tham gia các cuộc họp, vì vậy thời gian chờ đợi của người dân cũng lâu hơn. Trong khi đó, hiện nay cán bộ công chức cấp phường đều là những người có trình độ chuyên môn, được đào tạo bài bản, tôi tin rằng ủy quyền chứng thực và bảo trợ xã hội cho cán bộ công chức sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ giải quyết thủ tục hành chính, đáp ứng tốt nhu cầu của người dân”, bà Cúc chia sẻ.

Tương tự, ông Nguyễn Ngọc Phương, xã Thạch Thất nhận xét, nhiều TTHC hiện nay không phụ thuộc địa giới hành chính, lại do cấp cơ sở giải quyết. Nếu giao thêm quyền cho công chức xã trực tiếp thụ lý giải quyết, người dân sẽ được hưởng lợi, vì không phải đi lại nhiều lần.

Giảm tải áp lực cho lãnh đạo cấp xã

Không chỉ nhận được sự đồng tình của người dân, chủ trương này cũng nhận được sự đồng tình của cán bộ, công chức tại các xã, phường. Và xem đây như một giải pháp hiệu quả giúp giảm tải khối lượng công việc cho lãnh đạo cơ sở, đồng thời, phát huy vai trò của công chức chuyên môn - những người trực tiếp tiếp nhận và xử lý hồ sơ hằng ngày.

Tại phường Xuân Đỉnh, trung bình một ngày Điểm phục vụ hành chính công phường tiếp nhận từ 100-120 lượt công dân đến làm thủ tục chứng thực, trong đó có nhiều trường hợp có số bản sao chứng thực rất lớn. Phó Chủ tịch UBND phường Xuân Đỉnh Nguyễn Hưng Quốc cho hay, trước đây, khi tổ chức mô hình chính quyền 3 cấp, Chủ tịch UBND cấp phường có thể uỷ quyền cho công chức tư pháp, hộ tịch trực tiếp ký chứng thực, giúp cho việc chứng thực rất nhanh, không để công dân phải chờ đợi. Khi tổ chức chính quyền 2 cấp, theo ông Quốc, cũng nên cho phép uỷ quyền cho công chức tư pháp, hộ tịch đủ điều kiện trực tiếp ký chứng thực.

Phó Chủ tịch UBND phường Xuân Đỉnh Nguyễn Hưng Quốc chia sẻ với người dân khi tới phường thực hiện thủ tục hành chính.

Chị Kim Thị Oanh, công chức Điểm phục vụ hành chính công phường Xuân Đỉnh cho rằng, khi được uỷ quyền công chức sẽ chủ động, không phải trình qua lãnh đạo, giảm tải công việc cho lãnh đạo UBND phường. “Việc công chức tư pháp, hộ tịch được uỷ quyền trực tiếp ký chứng thực, nhận hồ sơ kiểm tra thấy đủ điều kiện rồi ký luôn thì sẽ thuận tiện, dễ dàng hơn, công dân nhận được kết quả sớm hơn”, chị Oanh nói.

Tương tự, Phó Chủ tịch UBND phường Tây Tựu Nguyễn Sỹ Thắng cũng cho rằng, trung bình phường Tây Tựu tiếp nhận, giải quyết 200 hồ sơ chứng thực/ngày, trong đó có những trường hợp một người dân yêu cầu làm hàng nghìn bản sao chứng thực, đồng nghĩa với việc lãnh đạo UBND phường phải ký vài nghìn chữ ký chứng thực/ngày.

Dành nhiều thời gian ký chứng thực cũng ảnh hưởng đến thời gian dành cho điều hành, quản lý các công việc khác. Vì vậy, ông Nguyễn Sỹ Thắng cho rằng, cho phép ủy quyền, mở rộng người thực hiện chứng thực là hết sức cần thiết, nhằm vừa giảm tải công việc cho lãnh đạo UBND phường, vừa giải quyết nhanh hơn thủ tục hành chính cho công dân.

Báo cáo tại Kỳ họp 26 Hội đồng nhân dân Thành phố, Giám đốc Sở Nội vụ Trần Đình Cảnh cho biết, trong thời gian qua, việc thực hiện Nghị quyết số 31/2024/NQ-HĐND ngày 19/11/2024 của Hội đồng nhân dân Thành phố quy định về ủy quyền giải quyết TTHC của Chủ tịch UBND cấp xã cho công chức thuộc UBND cấp xã đã tạo ra những chuyển biến tích cực trong giải quyết TTHC tại cấp xã, giảm bớt khâu trung gian, rút ngắn thời gian giải quyết TTHC, phục vụ kịp thời, tốt hơn nhu cầu giải quyết TTHC của người dân, tổ chức.

Bên cạnh đó, việc ủy quyền giúp tăng cường trách nhiệm của công chức được ủy quyền, thúc đẩy công chức không ngừng nỗ lực, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để thực hiện được các nội dung ủy quyền. Ngoài ra, việc ủy quyền giúp giảm tải công việc của lãnh đạo UBND cấp xã, tăng thời gian điều hành hoạt động của UBND, phù hợp với chỉ đạo chung của Trung ương và đáp ứng yêu cầu chính quyền phục vụ.

Thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, số lượng hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính hiện nay ở cấp xã tại thành phố Hà Nội rất lớn (đặc biệt lĩnh vực chứng thực và hộ tịch). Qua khảo sát, từ ngày 1/7/2025 - 30/7/2025, trung bình một ngày, một xã sẽ tiếp nhận và giải quyết từ 80-100 hồ sơ liên quan đến chứng thực, 20 hồ sơ liên quan đến hộ tịch. Nếu chỉ tập trung vào lãnh đạo ký, chắc chắn sẽ gây quá tải, ảnh hưởng tiến độ giải quyết.

Việc tiếp tục ban hành Nghị quyết mới nhằm kế thừa, phát huy hiệu quả cơ chế ủy quyền trước đây, đồng thời phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp. Đây được coi là bước đi cần thiết để phân định rõ thẩm quyền, phát huy tính chủ động, sáng tạo, trách nhiệm của cán bộ cơ sở, qua đó góp phần cải cách hành chính, giải phóng nguồn lực, phục vụ nhân dân tốt hơn.