Tự hào quá khứ, viết tiếp trang sử mới

Tự hào lịch sử

Công đoàn Việt Nam, tiền thân là tổ chức Công hội đỏ Bắc kỳ, được thành lập ngày 28/7/1929 tại số nhà 15, Phố Hàng Nón, Hà Nội. Kể từ khi ra đời đến nay, Công đoàn Việt Nam tuyệt đối trung thành với Đảng Cộng sản Việt Nam, với mục tiêu độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội, đại diện bảo vệ lợi ích của giai cấp công nhân, phát huy tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường; tổ chức, vận động đoàn viên, người lao động đi đầu trong sự nghiệp đấu tranh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.

Trong suốt 96 năm hình thành và phát triển, ở mỗi giai đoạn lịch sử, mỗi thời kỳ cách mạng của dân tộc, Công đoàn Việt Nam đều có những đóng góp tích cực. Trong những năm đầu đất nước giành độc lập, thực hiện nhiệm vụ vừa kháng chiến, vừa kiến quốc, Công đoàn đã tổ chức vận động công nhân, người lao động tập trung xây dựng nhà máy, công xưởng, sản xuất vũ khí, khí tài quân sự; khắc phục khó khăn, hăng hái thi đua lao động phục vụ kháng chiến, góp phần cùng quân và dân cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc vẻ vang 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Tổng Bí thư Tô Lâm trao Quyết định số 304- QĐTW về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam - Ảnh: VGP Toàn Thắng

Xác định vị trí quan trọng của tổ chức Công đoàn trong hệ thống chính trị, năm 1957, Luật Công đoàn được ban hành, xác lập cơ sở pháp lý, “để định rõ vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức Công đoàn trong chế độ dân chủ nhân dân do giai cấp công nhân lãnh đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho giai cấp công nhân phát triển và củng cố tổ chức, phát huy tác dụng tích cực của Công đoàn trong công cuộc xây dựng chính quyền, kiến thiết kinh tế, phát triển văn hoá...”. Năm 1959, Công đoàn là tổ chức quần chúng đầu tiên được hiến định trong Hiến pháp nước ta, là chỗ dựa vững chắc cho Nhà nước xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước, mặc dù gặp vô vàn khó khăn, gian khổ, nhưng với trách nhiệm chủ nhân của đất nước, đội ngũ CNVCLĐ đã đẩy mạnh sản xuất, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đóng góp quan trọng vào thắng lợi của công cuộc khôi phục kinh tế, cải tạo xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc; đồng thời, đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà, góp phần làm nên Đại thắng mùa Xuân lịch sử năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Khi cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội, Công đoàn được thống nhất trên phạm vi cả nước, đã tập trung tuyên truyền, vận động CNVCLĐ hăng hái thi đua lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, đi đầu trong thực hiện ba chương trình kinh tế lớn của Đảng và tham gia bảo vệ Tổ quốc. Vị trí, vai trò tổ chức Công đoàn trong hệ thống chính trị được xác lập rõ trong Hiến pháp năm 1980, khi lần đầu tiên có 1 điều riêng hiến định về tổ chức Công đoàn.

Trong thời kỳ thực hiện đường lối đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chủ động hội nhập vào nền kinh tế thế giới, Công đoàn đã chú trọng đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động; hướng mạnh về cơ sở, tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ cốt lõi là đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng chăm lo thiết thực lợi ích của đoàn viên, người lao động; tham gia quản lý kinh tế, quản lý xã hội; tổ chức các phong trào hành động cách mạng, thi đua yêu nước, với trọng tâm phong trào thi đua “lao động giỏi, lao động sáng tạo”, “giỏi việc nước, đảm việc nhà” phong trào “xanh - sạch - đẹp, an toàn vệ sinh lao động”, “xây dựng đời sống văn hoá cơ sở”, “xây dựng người cán bộ trung thành, sáng tạo, tận tụy, gương mẫu” và nhiều phong trào thi đua khác, thu hút, tạo động lực mạnh mẽ khơi dậy tiềm năng trí tuệ của đông đảo đoàn viên, người lao động, qua đó đã khẳng định được vai trò tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, tổ chức công đoàn Việt Nam góp phần tích cực vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng an ninh của đất nước.

Như vậy, có thể khẳng định rằng, trong suốt chiều dài lịch sử, đồng hành với sự phát triển của đất nước, Công đoàn Việt Nam đã chứng tỏ là tổ chức duy nhất, có đủ bản lĩnh và năng lực đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và người lao động. Nhiều thế hệ cán bộ, đoàn viên, người lao động đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, góp phần viết nên trang sử hào hùng dựng nước, giữ nước của dân tộc, của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn, xứng đáng với lòng tin yêu của Đảng và Nhân dân.

Trang sử mới từ 1/7/2025

Để bộ máy của hệ thống chính trị hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trên tinh thần tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị. Triển khai Nghị quyết số 18 của Trung ương và các văn bản, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua việc sửa đổi một số điều của Hiến pháp 2013. Ngày 16/6/2025, Chủ tịch Quốc hội đã ký ban hành Nghị quyết số 203/2025/QH15 về Sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trong đó, Điều 9, mục 2 quy định: “Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên, hội viên tổ chức mình; được tổ chức và hoạt động thống nhất trong MTTQ Việt Nam; cùng với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động do MTTQ Việt Nam chủ trì”.

Công đoàn Thủ đô tự hào quá khứ, viết tiếp trang sử mới

Đồng thời, sửa đổi, bổ sung Điều 10 như sau: “Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động; đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động; là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động; tuyên truyền, vận động người lao động học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Như vậy có thể thấy, dù thay đổi nội hàm là cơ quan trực thuộc của MTTQ Việt Nam, song Công đoàn vẫn tổ chức độc lập đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, của Đảng ủy MTTQ… chuyên đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động; là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn…Trước đó, ngày 10/6, Bộ Chính trị đã ban hành Quyết định số 304-QĐ/TW của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các đoàn thể Trung ương. Theo đó, tổ chức Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) là cơ quan trực thuộc MTTQ Việt Nam. Kể từ ngày 1/7, tổ chức Công đoàn chính thức bước sang trang sử mới.

Tại buổi làm việc của Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương với Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương về kết quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng thời gian qua, nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới diễn ra ngày 23/6, Tổng Bí thư chỉ đạo: Ngay sau khi đi vào hoạt động theo mô hình tổ chức mới, Ủy ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng cần bám sát chức năng nhiệm vụ để triển khai đồng bộ các hoạt động; trong đó chú ý làm tốt hơn chức năng giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, làm cầu nối vững chắc trong mối quan hệ máu thịt "Đảng vì dân, dân tin Đảng". Phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa; tích cực tham gia công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; vì sự thịnh vượng, phồn vinh của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân. Mọi công tác của Mặt trận và các đoàn thể phải hướng đến mục tiêu cao nhất, giữ vững, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, sự đồng thuận trong toàn xã hội, sự tin tưởng, sự ủng hộ của nhân dân đối với các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; tạo được sự gắn kết cộng đồng, quy tụ và huy động được sức mạnh của dân để thực hiện có hiệu quả.

Tiếp nối truyền thống vẻ vang trong kỷ nguyên mới

Bàn về sứ mệnh mới của tổ chức Công đoàn, nhiều chuyên gia cho rằng, việc 5 tổ chức chính trị -xã hội, trong đó có Công đoàn về “mái nhà” chung MTTQ càng làm tăng thêm hiệu quả hoạt động của tổ chức mà thôi. Thứ nhất, Công đoàn vẫn là tổ chức được hiến định bởi Điều 10 của Hiến pháp; Thứ hai, là tổ chức của MTTQ không chỉ giúp tiếng nói của Công đoàn mạnh hơn trong việc bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng và hợp pháp của người lao động; đồng thời nâng cao “quyền lực” và chất lượng thực thi nghĩa vụ giám sát - một chức năng quan trọng, nhưng vẫn là “điểm yếu” trong hoạt động của tổ chức Công đoàn thời gian qua.

Thời kỳ mới, tình hình mới, để nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng thực tiễn sinh động của cuộc sống, tổ chức Công đoàn Việt Nam sẽ tập trung vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động, đại diện và bảo vệ quyền lợi của người lao động, đồng thời đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động để phù hợp với tình hình mới. Công đoàn sẽ tiếp tục tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng mềm để đáp ứng yêu cầu công việc trong bối cảnh mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn, đảm bảo tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong công tác.

Công đoàn sẽ tiếp tục tập trung vào các hoạt động đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức pháp luật cho người lao động, sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành, trao đổi thông tin, kết nối với người lao động, tăng cường phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan để giải quyết các vấn đề của người lao động, tạo sự đồng thuận và thống nhất trong hành động. Cùng đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ nghiên cứu, xây dựng mô hình tổ chức Công đoàn phù hợp với tình hình thực tế, đảm bảo tinh gọn, hiệu quả, hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.