Tu bổ di tích để bảo tồn giá trị văn hóa

Nhiều di tích được tu bổ, trùng tu

Trên địa bàn huyện Thanh Trì hiện có 154 di tích lịch sử văn hóa và 45 lễ hội truyền thống gồm 90 di tích đã được công nhận xếp hạng (trong đó 65 di tích xếp hạng cấp Quốc gia và 25 di tích xếp hạng cấp Thành phố). Có 6 địa điểm gắn biển lưu niệm sự kiện cách mạng kháng chiến. Hệ thống sắc phong tại đình Yên Phú, xã Liên Ninh; đình Triều Khúc, đình Yên Xá xã Tân Triều được công nhận là tài liệu lưu trữ quý, hiếm.

Xã Yên Mỹ với nhiều di tích và lễ hội đặc sắc được Thành phố Hà Nội công nhận là Điểm đến du lịch.

Cùng với hệ thống các di sản vật thể được hiện hữu và bảo tồn, Thanh Trì còn bảo lưu được hệ thống các di sản văn hóa phi vật thể với nhiều loại hình phong phú, đa dạng như nghệ thuật trình diễn dân gian, tập quán xã hội, tri thức dân gian, đặc biệt là các lễ hội truyền thống được tồn tại và lưu truyền qua hàng nhiều đời tại các địa phương. Tiêu biểu như Lễ hội Triều Khúc, xã Tân Triều được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Bà Nguyễn Thị Thanh Bình - Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Thanh Trì cho biết, xác định công tác quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị các di sản, di tích lịch sử, văn hóa là một nhiệm vụ chính trị quan trọng, cần có sự vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền, cả hệ thống chính trị và nhân dân. Năm 2021, Ủy ban nhân dân huyện Thanh Trì xây dựng Đề án “Tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hóa, các lễ hội truyền thống trên địa bàn huyện Thanh Trì giai đoạn 2021 - 2026”, sau gần 3 năm tổ chức thực hiện, các nội dung, phần việc của Đề án được triển khai tích cực.

Theo đó, 8/8 chỉ tiêu Đề án đã được tập trung triển khai thực hiện, trong đó 2/8 chỉ tiêu đã hoàn thành; 29/29 di tích đã được nghiên cứu, thực hiện các bước đầu tư tu bổ, tôn tạo với tổng nhu cầu vốn đầu tư khoảng 519 tỷ đồng. Đến nay 8/29 di tích đã khánh thành và đưa vào sử dụng. 21 di tích đang được triển khai tu bổ, tôn tạo đảm bảo đúng tiến độ, phấn đấu hoàn thành năm 2026.

Huyện cũng lập hồ sơ đề nghị xếp hạng 15 di tích; nâng cấp xếp hạng di tích từ cấp Quốc gia lên cấp Quốc gia đặc biệt đối với di tích đình thờ Chu Văn An; từ cấp Thành phố lên cấp Quốc gia đối với di tích Chiến thắng Ngọc Hồi mùa xuân Kỷ Dậu 1789. Tổ chức đo đạc, lập bản đồ khoanh vùng bảo vệ và cắm mốc giới 20 di tích chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Lập hồ sơ khoa học di sản văn hoá phi vật thể đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia đối với Lễ hội tổng Nam Phù. Thí điểm, xây dựng điểm du lịch làng nghề truyền thống, gắn với du lịch tâm linh từ 1-2 điểm. Xây dựng văn bia giới thiệu về di tích, thần tích vị thần thờ. Kiểm kê, lập hồ sơ khoa học cho các hiện vật, cổ vật; phiên âm, dịch nghĩa tư liệu Hán Nôm tại 154 di tích, số hoá dữ liệu về các di tích lịch sử, văn hoá, các lễ hội truyền thống trên địa bàn huyện.

Ngoài các chỉ tiêu xếp hạng di tích theo Đề án, huyện còn lập hồ sơ đề xuất, đã được Thành phố xếp hạng 2 di tích là Đền Nhà Bà và Nhà thờ họ Đặng, xã Yên Mỹ. Gắn biển 2 địa điểm lưu niệm sự kiện cách mạng kháng chiến tại Chùa Quang Phúc, xã Thanh Liệt và thôn Huỳnh Cung, xã Tam Hiệp.

Năm 2023, huyện Thanh Trì đã được Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội công nhận 8 điểm đến du lịch trên địa bàn các xã Yên Mỹ, Đại Áng, Thanh Liệt, Tam Hiệp, Duyên Hà, Vạn Phúc, Đông Mỹ, Tân Triều. Trong đó có điểm đến du lịch xã Tam Hiệp gắn với di sản làng nghề Rượu Ngâu được Sở Du lịch đưa vào tuyến Trung tâm Hà Nội - Thanh Trì - Thường Tín - Phú Xuyên - Trung tâm Hà Nội để các đơn vị lữ hành về khảo sát đưa vào các tour.

Tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc để triển khai

Tuy nhiên, hiện nay tại một số dự án việc lập hồ sơ, thực hiện dự án tu bổ, tôn tạo di tích thời gian kéo dài, khó khăn cho công tác triển khai dự án, nhất là ở những nơi di tích xuống cấp nghiêm trọng. Công tác phát huy giá trị di sản, lễ hội truyền thống gắn với phát triển công nghiệp văn hóa chưa tương xứng với tiềm năng cần đưa ra giải pháp tháo gỡ trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Văn Hưng - Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân huyện Thanh Trì cho biết, trong thời gian tới huyện tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định về di sản văn hóa, đưa di sản đến gần hơn với du khách trong và ngoài nước. Nâng cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị trong công tác quản lý, gìn giữ và phát huy giá trị di sản, lễ hội. Tăng cường các giải pháp huy động mọi nguồn lực, sự tham gia đóng góp của toàn xã hội trong bảo tồn, phát huy giá trị di tích, lễ hội; đầu tư tu bổ di tích và xếp hạng các di tích trên địa bàn.

Đồng thời, tập trung thực hiện việc xây dựng văn bia giới thiệu về di tích, thần tích, vị thần được thờ tại di tích. Tập trung công tác kiểm kê, lập hồ sơ khoa học cho các hiện vật, cổ vật, thực hiện phiên âm, dịch nghĩa tư liệu Hán Nôm, lập bản đồ hệ thống di tích, số hóa dữ liệu về các di tích. Tổ chức tập huấn nghiệp vụ quản lý di tích, hướng dẫn viên cho cán bộ văn hóa, cán bộ quản lý, người trụ trì trông nom di tích, thành viên các Ban quản lý, Tiểu ban quản lý di tích.

Bảo Thoa