Triển khai ngay cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội

Ngày 3/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030". Theo đó, mục tiêu đến năm 2030 là phải hoàn thành ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội và năm 2025 phải phấn đấu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội.

Đến nay, kết quả đã có nhiều chuyển biến tích cực. Theo báo cáo cập nhật nhất của Bộ Xây dựng, trong 2 năm qua, trên địa bàn cả nước đã có 686 dự án nhà ở xã hội triển khai với quy mô 627.651 căn; 117 dự án đã hoàn thành, hoàn thành một phần với quy mô 85.275 căn; 159 dự án khởi công xây dựng với quy mô 135.563 căn, 419 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 419.013 căn. Như vậy, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công, xây dựng đạt 49% chỉ tiêu đặt ra tới năm 2025 trong Đề án.

Riêng 5 tháng đầu năm 2025, cả nước khởi công, đang triển khai đầu tư xây dựng 159 dự án với 135.563 căn; trong đó khởi công 21 dự án với 20.428 căn; 22.649 căn hộ đã hoàn thành.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tuy nhiên, việc triển khai dự án nhà ở xã hội vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó tập trung chính là thể chế và thủ tục hành chính phức tạp, kéo dài.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, triển khai chính sách xã hội và chính sách an sinh xã hội theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, thời gian qua, chúng ta đang triển khai rất quyết liệt 2 chương trình: Xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc trong năm 2025 và xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng việc triển khai dự án nhà ở xã hội so với yêu cầu vẫn còn chậm. Theo Thủ tướng, nguyên nhân là có những lãnh đạo địa phương chưa quan tâm đúng mức, hiểu các chính sách chưa sâu, chưa kỹ, chưa hết nên tổ chức thưc hiện còn lúng túng, lãnh đạo chỉ đạo chưa thực sự quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, quyết tâm chưa cao, nỗ lực chưa lớn. Các quy định về điều kiện, vay vốn với người đầu tư và mua nhà còn bất cập. Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương khi có vướng mắc chưa chặt chẽ, hiệu quả, kịp thời, sự linh hoạt, sáng tạo chưa cao.

Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh, cần hiểu đúng về phạm vi rất rộng của các đối tượng được hỗ trợ trong chính sách nhà ở xã hội. Theo đó, chính sách nhà ở xã hội không chỉ dành cho công nhân khu công nghiệp mà còn dành cho cả người thu nhập thấp, người nghèo, người khó khăn, người mới ra trường, giáo viên cắm bản, lực lượng vũ trang, bộ đội biên phòng nơi biên giới, người bị tác động bởi sắp xếp địa giới hành chính các địa phương…; tức là những người thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở nói chung.

Định hướng thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ, thể chế, cơ chế, chính sách đã từng bước hoàn thiện, chúng ta phải tổ chức thực hiện hiệu quả với mục tiêu năm nay hoàn thành ít nhất 100.000 căn và tới 2030 hoàn thành ít nhất 1 triệu căn hộ.

Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Để đạt mục tiêu này, Thủ tướng nhấn mạnh 6 nhóm nhiệm vụ chung, trọng tâm với các bộ ngành, cơ quan, địa phương.

Thứ nhất, cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là người đứng đầu, các bộ, ngành, địa phương phải quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo đúng mức, đúng tầm, đúng tâm, thực sự vì Tổ quốc, vì nhân dân.

Thứ hai, các chủ thể có liên quan phải nắm chắc chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước và tổ chức thực hiện kịp thời, linh hoạt, sáng tạo trong điều kiện cụ thể tại cơ quan, đơn vị, địa phương.

Thứ ba, các cơ quan rà soát lại các chính sách liên quan tiếp cận vốn, mua, xây dựng nhà ở xã hội, cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà, bảo đảm thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan.

Thứ tư, quan tâm đặc biệt việc chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí khi chính sách thông thoáng.

Thứ năm, các địa phương lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia để thực hiện tốt chính sách nhà ở xã hội.

Thứ sáu, vướng mắc ở đâu thì tháo gỡ ở đó, ở cấp nào thì cấp đó giải quyết, vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền.

Theo Thủ tướng, Nghị quyết số 201 của Quốc hội đã tháo gỡ được các điểm nghẽn thể chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả, cụ thể hóa được các cơ chế, chính sách đặc thù này thì tiếp tục cần phải có sự thống nhất chỉ đạo, lãnh đạo, quyết liệt của cấp ủy, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương.

Để khẩn trương triển khai Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương, cơ quan tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo một số nhiệm vụ.

Để xây dựng văn bản quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết 201, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết và biện pháp thi hành, trình Chính phủ ban hành trong tháng 6/2025, bảo đảm có hiệu lực đồng bộ với Nghị quyết số 201; chủ trì với các bộ, ngành liên quan khẩn trương rà soát, cắt giảm thủ tục rườm rà; chủ trì nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, hoàn thành trong tháng 6/2025.

Toàn cảnh hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bộ Tài chính rà soát, bố trí, cân đối nguồn vốn cấp cho Quỹ nhà ở; chủ trì, đề xuất nguồn vốn để thực hiện các chính sách phát triển nhà ở xã hội. Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát chính sách về đất đai, môi trường có liên quan.

Chủ tịch UBND cấp tỉnh ban hành quy định chi tiết về các đối tượng được thụ hưởng chính sách theo các quy định của Đảng, Nhà nước, trong đó có trường hợp người có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng cách xa địa điểm làm việc được xem xét hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chỉ đạo các cơ quan liên quan triển khai các cơ chế, chính sách đặc thù về nhà ở xã hội.

Về một số nhiệm vụ trong thời gian từ nay đến cuối năm 2025 về thực hiện chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng tiếp tục tổ chức kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu được giao; hướng dẫn địa phương xử lý những vướng mắc, khó khăn đối với các dự án.

Thủ tướng yêu cầu, địa phương nào chưa thành lập Ban Chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội thì phải thành lập ngay để trực tiếp kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên địa bàn, hoàn thành trong tháng 6/2025…