Tiếng lòng người làm báo

Phóng viên: Thưa anh, được biết anh vừa trở về từ chuyến công tác đến quần đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1, và từ chuyến đi ấy đã ra đời ca khúc "Tổ quốc giữa đại dương". So với chuyến đi năm 2017 khi anh sáng tác "Trường Sa yêu thương", lần này anh có cảm nhận gì khác biệt?

Nhà báo, nhạc sĩ Tào Khánh Hưng: Cả hai chuyến đi đều để lại trong tôi những cảm xúc sâu sắc không thể quên. Nhưng nếu "Trường Sa yêu thương" năm 2017 được sinh ra từ những giọt nước mắt khi chứng kiến lễ tưởng niệm 64 chiến sĩ hy sinh tại Gạc Ma, thì "Tổ quốc giữa đại dương" lần này mang đậm hơn cái nhìn toàn diện về biển đảo như phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc.

Nhà báo, nhạc sĩ Tào Khánh Hưng trong một chuyến công tác trên quần đảo Trường Sa.

Ca khúc mới này được cấu trúc theo một logic cảm xúc rõ ràng từ mở đầu đến cao trào. Đoạn mở đầu "Giữa biển xanh trời cao bát ngát/ Cờ Tổ quốc rạng rỡ trùng khơi" - tôi muốn tạo ra không gian rộng lớn, hùng vĩ của biển đảo với lá cờ đỏ sao vàng như biểu tượng chủ quyền thiêng liêng.

Mỗi hình ảnh trong ca khúc đều là những gì tôi đã tận mắt chứng kiến. Cây bàng vuông trên bờ cát trắng - đó là hình ảnh thực tế trên các đảo Song Tử Tây, Sơn ca … khi tôi trao quà cho các chiến sĩ. Ánh trăng trên màu áo lính - đó là những đêm trắng nơi Nhà giàn DK1, khi các anh vẫn đứng gác kiên cường giữa sóng gió đại dương. Điệp khúc là cao trào cảm xúc "Trường Sa ơi! Nơi tim ta thổn thức" - lời gọi từ đáy lòng, khẳng định tinh thần "thành đồng bất khuất" của người lính biển. Đoạn kết "Mai con cháu ra khơi vững bước" mở ra tương lai, sự nối tiếp qua các thế hệ.

Tôi muốn người nghe, đặc biệt là giới trẻ, hiểu rằng mỗi tấc đất biển đảo đều được gìn giữ bằng máu xương và tình yêu cháy bỏng của những người lính. Cờ Tổ quốc tung bay trên sóng biếc không chỉ là hình ảnh thơ mà là hiện thực thiêng liêng.

“Trường Sa quần đảo yêu thương/Em biết không có máu xương bao người”

Phóng viên: Anh đã có hành trình rất đặc biệt, từ thợ trên công trường thủy điện Hòa Bình năm 1983, đến nhà báo, rồi thành nhạc sĩ được Hội Âm nhạc Hà Nội kết nạp năm 2023. Điều gì tạo nên "sợi chỉ đỏ" xuyên suốt các tác phẩm của anh?

Chân dung nhà báo, nhạc sĩ Tào Khánh Hưng.

Nhà báo, nhạc sĩ Tào Khánh Hưng: Tôi gọi đó là "mối duyên thầm". Từ năm 18 tuổi xung phong lên công trường Hòa Bình, tôi đã không thể không ghi chép lại những gì diễn ra trước mắt. Tiếp xúc với các phóng viên tác nghiệp, tôi mạnh dạn gửi tin, bài về các tòa soạn. Thật bất ngờ từng mẩu tin, tấm ảnh hầu hết đều được sử dụng.

Với âm nhạc cũng vậy. Tôi đam mê từ nhỏ nhưng do hoàn cảnh gia đình không thể theo đuổi. Cho đến những năm gần đây, từ ca khúc đầu tay "Nhớ Mẹ" (2018), tôi mới thực sự bắt đầu sáng tác có ý thức. Điều gắn kết tất cả là tình yêu quê hương, đất nước. Từ "Yêu lắm Việt Nam", "Gửi Huế thương", "Trường Sa yêu thương" đến "Tổ quốc giữa đại dương" - tất cả đều xuất phát từ trái tim yêu nước chân thành.

Phóng viên: Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, anh có thể chia sẻ về ca khúc "Nhà báo chúng tôi" và thông điệp anh muốn gửi gắm về nghề báo tới các đồng nghiệp?

Nhà báo, nhạc sĩ Tào Khánh Hưng: Sau 30 năm gắn bó với nghề báo, tôi hiểu rõ nghề này vừa gian nan, vất vả nhưng lại đầy vinh quang và đáng tự hào. Ca khúc "Nhà báo chúng tôi" là để tri ân các nhà báo đã anh dũng hy sinh trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước: "Vinh quang Nhà báo chúng tôi/Đối mặt bão giông giữa những dòng đời lũ siết/Trang báo - Cuộc đời/Ôi! Hạnh phúc, tự hào nghề báo tôi yêu". Qua hình ảnh nhà báo Đinh Hữu Dư bị lũ cuốn trôi khi tác nghiệp, tôi muốn nói nghề báo là một nghề nguy hiểm, nhiều cạm bẫy. Nhà báo không vững lập trường dễ bị chi phối bởi đồng tiền. Cho nên đạo đức của người làm báo phải là giữ được "Bút sắc, lòng trong, tâm luôn sáng ngời".

Tôi rất vui khi ca khúc được Truyền hình Nhân dân giới thiệu với sự thể hiện của ca sĩ Hoài Phương và Trường Lâm và đã lan tỏa tại nhiều đài báo địa phương trong các chương trình kỷ niệm 21/6. Tới đây, ca khúc của tôi sẽ được biểu diễn tại Lễ trao giải "Cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật về Nghề báo - Người làm báo Thủ đô và cả nước 2025" do Tạp chí Người Hà Nội tổ chức. Và đây là một trong tác phẩm đã lọt vào tốp 10 ca khúc đoạt giải. Tôi rất vui và xúc động khi đứa con tinh thần của mình được Hội đồng Giám khảo đánh giá cao và “Nhà báo chúng tôi” chính là món kính tặng các thế hệ làm báo nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.

Phóng viên: Là người vừa làm báo vừa sáng tác nhạc, kinh nghiệm báo chí đã giúp anh như thế nào trong việc chuyển tải cảm xúc thành ngôn ngữ âm nhạc?

Nhà báo, nhạc sĩ Tào Khánh Hưng: Kinh nghiệm 30 năm làm báo đã giúp tôi rất nhiều trong sáng tác âm nhạc. Làm báo đòi hỏi phải có thực tế, có tính sáng tạo, giàu cảm xúc, nhìn nhận vấn đề khách quan và trung thực - những yếu tố này hoàn toàn cần thiết cho việc sáng tác ca khúc. Đặc biệt, qua kinh nghiệm báo chí, tôi đã mang tính thời sự, tính Đảng vào những bài hát của tôi. Khi viết về Trường Sa, về các chiến sĩ Công an, về quê hương các địa phương, tôi luôn gắn với chủ trương, đường lối của Đảng, với những sự kiện thời sự nóng hổi. Điều này làm cho ca khúc không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn có ý nghĩa giáo dục, tuyên truyền sâu sắc.

Nhưng niềm vui lớn nhất của tôi không phải là giải thưởng, mà là được thấy các ca khúc lan tỏa rộng rãi, được công chúng đón nhận. Như "Nhà báo chúng tôi" được Truyền hình Nhân dân giới thiệu và phóng viên, biên tập viên Đài Hoà Bình biểu diễn; hay "Trường Sa yêu thương" phát sóng trực tiếp trên Đài Truyền hình Quốc hội; "Đà Nẵng ơi... Biển hát" được chọn biểu diễn chương trình Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng phát sóng trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam - VTV1; “Về Hà Nam anh nhé” phát sóng trên Đài tiếng nói Việt Nam - VOV trong một chương trình ca nhạc đặc biệt chào mừng khai mạc Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII... Đó chính là thước đo thành công của một tác phẩm âm nhạc.

Âm nhạc đối với tôi là người bạn chia sẻ nhiều cảm xúc, có điều không nói với ai nhưng nhờ âm nhạc tôi nói được. Âm nhạc đã mang đến cho tôi niềm vui, thêm yêu cuộc sống và yêu đất nước con người hơn.

Phóng viên: Xin cảm ơn anh về cuộc trao đổi!