Thận trọng, đánh giá kỹ lưỡng phương án tính thuế tiêu thụ đặc biệt
Cách tính thuế trước bạ mới nhất để biết giá lăn bánh của xe ôtô Các khoản thu nhập không tính thuế thu nhập cá nhân Ngăn chặn các hành vi làm xói mòn cơ sở tính thuế |
Cách tính thuế nào phù hợp cho Việt Nam?
Chính phủ đang trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Đây là dự án luật rất quan trọng với mục tiêu là nhằm điều chỉnh hành vi của người tiêu dùng khi số liệu thống kê cho thấy những năm qua, tình hình sử dụng thuốc lá, rượu bia ở Việt Nam vẫn ở mức cao và có xu hướng gia tăng.
Theo thông lệ quốc tế, thuế tiêu thụ đặc biệt có thể được tính bằng 3 phương pháp.
Phương pháp 1: Tính thuế theo tỷ lệ phần trăm với căn cứ là giá của hàng hoá, dịch vụ chịu thuế và một mức thuế suất nhất định.
Mức thuế suất này khác nhau cho các mặt hàng hóa, dịch vụ. Phương pháp này còn được gọi là tính thuế tương đối (Ad valorem tax).
Phương pháp 2: Tính mức thuế tuyệt đối trên một lượng hàng hóa, dịch vụ chịu thuế.
Mức thuế tuyệt đối này cũng khác nhau cho từng nhóm dịch vụ, hàng hóa. Phương pháp này còn gọi là tính thuế tuyệt đối (Specifix tax).
Phương pháp 3: Kết hợp cả cách tính thuế theo tỷ lệ phần trăm và mức thuế tuyệt đối, gọi là phương pháp hỗn hợp (Hybrid tax).
Với nhiều phương pháp đối với thuế tiêu thụ đặc biệt và không có một cách tính thuế nào là hoàn hảo để áp dụng chung cho các quốc gia khác nhau, hẳn nhiên sẽ có những tiêu chí hoặc yếu tố nhất định để nhà làm chính sách cân nhắc lựa chọn phương pháp tính thuế cho phù hợp.
Qua khảo cứu kinh nghiệm quốc tế, có thể thấy phương pháp tính thuế tương đối được đánh giá là khá đơn giản trong quản quản lý, giám sát thuế; thông thường được sử dụng cho các nhóm hàng hóa, dịch vụ có nhiều phân khúc khách hàng khác nhau, có sự phân hóa về giá cao (mức chênh lệch giá giữa các phân khúc khá lớn).
Phương pháp này tính trên giá bán nên giá bán sản phẩm, doanh thu thuế hàm chứa cả biến động về giá cả trong nền kinh tế. Do đó, cân đối ngân sách cũng đảm bảo hơn trong các thời kỳ đối với nguồn thu này.
![]() |
Ngành bia sẽ tác động mạnh khi thay đổi chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt. |
Ngược lại, phương pháp tính thuế tuyệt đối thường áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ với sự khác biệt về giá giữa các nhà cung cấp không quá lớn.
Phương pháp này không phụ thuộc vào giá bán mà dựa vào đơn vị tiêu thụ và cho phép Chính phủ dự đoán tốt hơn doanh thu từ thuế.
Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp tính thuế tuyệt đối là không bắt kịp được sự biến động của giá cả trong nền kinh tế.
Do đó nó thường được áp dụng tại các quốc gia có mức độ lạm phát thấp, ít biến động hoặc với biên độ hẹp.
Đối với phương pháp tính thuế hỗn hợp (cả tương đối và tuyệt đối), chính sách này có khá nhiều ưu điểm khi phối kết hợp 2 cách tính lại với nhau nhưng điểm quan trọng là chính sách thuế lúc này khá phức tạp, tạo ra nhiều gánh nặng quản lý hơn; tác động phức tạp hơn cả phía cung và cầu tiêu dùng.
Do đó, khi triển khai phương pháp này, cần đánh giá thật kỹ lưỡng.
Khi phân tích, đánh giá không kỹ, chính sách thuế đưa ra hoàn toàn có thể mang lại các phản ứng phụ tiêu cực, không mong muốn như việc người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm thay thế rẻ hơn, ít hoặc không bị đánh thuế (thậm chí là hàng lậu, trốn thuế và chất lượng thấp) khiến mục tiêu của Chính phủ trong việc tăng nguồn thu và khuyến khích những cộng đồng mạnh khỏe không đạt được.
Thận trọng, kỹ lưỡng khi điều chỉnh chính sách
Kinh nghiệm cải cách hệ thống thuế trên thế giới cũng chỉ ra rằng, Chính phủ cần phải rất thận trọng trong quá trình xây dựng, ban hành chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt; tuyệt đối không được vội vàng thay đổi đột ngột.
![]() |
Nếu áp thuế tuyệt đối với sản phẩm bia, thì những thương hiệu bình dân sẽ chịu thiệt thòi. |
Chính sách đưa ra phải đảm bảo công bằng trong cạnh tranh giữa các doanh nghiệp hiện hữu. Mọi sự thay đổi cần được đánh giá tác động kỹ càng, chi tiết một cách khoa học, trong đó, việc nghiên cứu kỹ độ co giãn của cầu là hết sức cấp thiết.
Việc không nghiên cứu kỹ độ co giãn của cầu có thể làm chệch mục tiêu của chính sách (giảm tỷ lệ tiêu dùng và tăng thu) vì tăng thuế quá mức có thể dẫn đến giảm doanh thu (kéo theo giảm thu ngân sách) và người tiêu dùng tìm kiếm các giải pháp thay thế (ví dụ như mua bán từ kênh buôn lậu, không chính ngạch).
Quan trọng hơn, lộ trình cải cách cần được công bố, quy định trước để các doanh nghiệp điều chỉnh, thích ứng với chính sách mới.
Để các doanh nghiệp có đủ thời gian, tránh bị động, Nhà nước cần nghiên cứu, xây dựng và công bố công khai, rõ ràng lộ trình cải cách chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có cồn để các doanh nghiệp cung ứng hàng hóa, dịch vụ có thể xây dựng định hướng đầu tư, sản xuất kinh doanh phù hợp.
Việc làm này cũng sẽ giúp các bên liên quan (Chính phủ, doanh nghiệp cung ứng, người tiêu dùng và người nông dân/nhà cung cấp nguyên liệu) đỡ bị tác động tiêu cực, đột ngột.
Trong ngắn và trung hạn (3 năm), Nhà nước nên giữ nguyên phương pháp tính thuế hiện tại và thực hiện điều chỉnh tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt để đạt được mục tiêu tăng giá bán rượu bia thêm ít nhất 10% như khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Sau thời gian này, khi thị trường ngành bia Việt Nam phát triển và đạt được các điều kiện phù hợp thì Nhà nước có thể tiến hành chuyển sang áp dụng tính thuế hỗn hợp với cơ cấu hợp lý (ban đầu áp dụng mức thấp và điều chỉnh tăng dần) hoặc xây dựng lộ trình chuyển hẳn sang tính thuế tuyệt đối đa bậc và có lộ trình thu hẹp dần các bậc thuế cho các phân khúc khác nhau.
Các ý kiến đều cho rằng, mọi sự điều chỉnh chính sách (đặc biệt là việc thay đổi phương pháp tính thuế) cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá tác động một cách chi tiết, khoa học và rõ ràng đến các bên liên quan; khi chưa làm được điều đó, hãy khoan bàn đến việc điều chỉnh phương pháp tính thuế.
Theo Khánh My/Tuoitrethudo
https://tuoitrethudo.com.vn/than-trong-danh-gia-ky-luong-phuong-an-tinh-thue-tieu-thu-dac-biet-238531.html
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
![Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/quocdai/072024/16/22/e1baa2nh20ok20240716223710.3944710.jpg?rt=20240716224008?240716105626)
Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương
![Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/5cm20240716215919.jpg?240716102900)
Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6
![Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/mt20240716215318.jpg?240716102538)
Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt
![Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/hoi-khoe-cong-nhan-vien-chuc-lao-dong-luc-luong-vu-trang-va-sinh-vien-quan-cau-giay-nam-2024-20240716211137.jpg?rt=20240716211357?240716102145)
Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024
![Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5639922738668-2618c2b32a78b248c7dc775c1236245d20240716215901.jpg?240716101301)
Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”
![Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5638333070054-93b94a00a122665363386de8fde0b94620240716214236.jpg?240716100503)
Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô
![LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/19/croped/z5639511432491-c76444364dfddbb5044cb1ca7b6fb20620240716195201.jpg?240716093350)
LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam
Tin khác
![Giá vàng hôm nay: Xu hướng tiếp tục tăng](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/08/gia-vang-620240716082917.png?240716085653)
Giá vàng hôm nay: Xu hướng tiếp tục tăng
Thị trường 16/07/2024 08:56
![Xúc tiến thương mại: “Đòn bẩy” cho doanh nghiệp Thủ đô phát triển](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/29/22/khai-mac-hoi-cho-hang-viet-nam-duoc-nguoi-tieu-dung-yeu-thich-thanh-pho-ha-noi-nam-2024-20240529220227.jpg?rt=20240715163748?240715074725)
Xúc tiến thương mại: “Đòn bẩy” cho doanh nghiệp Thủ đô phát triển
Thị trường 15/07/2024 19:47
![Sơn Tây: Giá trị sản xuất ngành thương mại - dịch vụ 6 tháng đầu năm ước đạt 3.324 tỷ đồng](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/06/11/z5605914320656-c409dce28de88e17d7134a046180d45920240706115319.jpg?rt=20240712155657?240712052619)
Sơn Tây: Giá trị sản xuất ngành thương mại - dịch vụ 6 tháng đầu năm ước đạt 3.324 tỷ đồng
Thị trường 12/07/2024 17:26
![Giá vàng thị trường quốc tế vượt qua ngưỡng 2.400 USD/ounce](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/12/08/gia-vang-hom-nay20240712085922.jpg?240712091528)
Giá vàng thị trường quốc tế vượt qua ngưỡng 2.400 USD/ounce
Thị trường 12/07/2024 09:15
![6 tháng đầu năm kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội đạt 28,6 tỷ USD](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/052024/13/18/cong-doan-nganh-cong-thuong-ha-noi-vinh-danh-26-thi-sinh-xuat-sac-qua-hoi-thi-tho-gioi-nam-2024-20240513183807.jpg?rt=20240710102330?240710113319)
6 tháng đầu năm kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội đạt 28,6 tỷ USD
Thị trường 10/07/2024 11:33
![Hà Nội: Sản xuất công nghiệp quý II/2024 tăng 5,7% so với cùng kỳ 2023](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/08/14/doanh-nghiep-nguoi-dan-chung-tay-cung-nganh-dien-thu-do-tiet-kiem-dien-cao-diem-he-2024-20240608140255.jpg?rt=20240709094336?240709123813)
Hà Nội: Sản xuất công nghiệp quý II/2024 tăng 5,7% so với cùng kỳ 2023
Thị trường 09/07/2024 12:38
![Sức bật từ phục hồi sản xuất - kinh doanh](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/08/15/nc044522023070916354620240708151909.jpg?rt=20240708151918?240709084925)
Sức bật từ phục hồi sản xuất - kinh doanh
Thị trường 09/07/2024 08:49
![Giá vàng nhẫn tăng liên tục](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/07/08/gia-vang-28-7-020240707085720.jpg?240707091929)
Giá vàng nhẫn tăng liên tục
Thị trường 07/07/2024 09:19
![Tăng lương cơ sở, công tác điều hành giá được thực hiện như thế nào?](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/07/07/img-102620240707074645.jpg?rt=20240707074657?240707080653)
Tăng lương cơ sở, công tác điều hành giá được thực hiện như thế nào?
Thị trường 07/07/2024 08:06
![Giá vàng nhẫn tiếp đà tăng](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/27/08/nha-n-tro-n20240627080826.jpg?rt=20240704083144?240704100023)
Giá vàng nhẫn tiếp đà tăng
Thị trường 04/07/2024 10:00