Sáng nay (30/6): Cả nước công bố Nghị quyết sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Đây là sự kiện chính trị trọng đại, có tính lịch sử của đất nước, khi giang sơn được sắp xếp lại không chỉ để gọn hơn mà còn để phát triển mạnh mẽ hơn. Đây là bước chuyển mình lịch sử của đất nước, là khởi đầu cho một vận hội phát triển mới - vì một Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc và bền vững.

Tổng Bí thư Tô Lâm dự lễ công bố tại TP. HCM; Chủ tịch nước Lương Cường dự lễ công bố tại Thủ đô Hà Nội; Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ công bố tại TP. Hải Phòng; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự lễ công bố tại TP. Cần Thơ; Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú dự lễ công bố tại TP. Đà Nẵng và các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư... dự lễ công bố tại một số địa phương.

Hôm nay (30/6) sẽ công bố các nghị quyết, quyết định về sáp nhập và chỉ định nhân sự cấp tỉnh, xã.

Các nghị quyết, quyết định sẽ được công bố tại buổi lễ, gồm: Nghị quyết của Quốc hội về việc thành lập tỉnh, thành phố; Quyết định của Bộ Chính trị về việc thành lập Đảng bộ tỉnh, thành phố; Quyết định của Bộ Chính trị về việc chỉ định Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Bí thư, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Thành uỷ nhiệm kỳ 2020 - 2025; Quyết định của Ban Bí thư chỉ định Uỷ ban Kiểm tra, Chủ nhiệm, các Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra cấp tỉnh.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; Trưởng các ban của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố; Trưởng Đoàn, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, thành phố.

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố; Quyết định của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành lập Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, thành phố.

Các nghị quyết, quyết định của Trung ương và tỉnh đối với xã, phường, đặc khu: Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập các xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố; Quyết định của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về việc kết thúc hoạt động các đảng bộ cấp huyện, cấp xã (cũ).

Quyết định của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, thành phố về thành lập Đảng bộ các xã, phường, đặc khu; Quyết định chỉ định nhân sự Ban Chấp hành, Ban Thường vụ; Quyết định chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng ban của Hội đồng nhân dân; Quyết định chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu.

Cùng với đó là Quyết định của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã.

Các quyết định nêu trên sẽ được trao và Đảng bộ tỉnh, thành phố; Đảng bộ xã, phường, đặc khu ra mắt tại Lễ công bố.

Tạo bước ngoặt đưa đất nước phát triển

Chưa bao giờ trong gần nửa thế kỷ qua, bản đồ hành chính Việt Nam có sự thay đổi lớn đến vậy. Không chỉ là thay đổi về địa giới, đây là dấu mốc mở ra một giai đoạn phát triển mới với bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và gần dân hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn.

Ngày 12/4/2025, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 60-NQ/TW, trong đó thống nhất về phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã, xây dựng mô hình tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có những kết luận quan trọng về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.

Với Nghị quyết được Quốc hội thông qua ngày 12/6/2025, từ 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cả nước nay còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh - con số ít nhất kể từ ngày đất nước thống nhất. Đây cũng là lần điều chỉnh địa giới hành chính cấp tỉnh có quy mô lớn nhất trong lịch sử hiện đại, phản ánh quyết tâm cải cách tổ chức bộ máy nhà nước một cách căn bản, mạnh mẽ và chiến lược.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thông qua 34 Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025. Với các Nghị quyết này, từ tổng số 10.035 đơn vị hành chính cấp xã của cả nước giảm còn 3.321 đơn vị, gồm 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu).

Không chỉ đơn thuần là thay đổi địa giới, lần sắp xếp này thể hiện tư duy mới về quản trị quốc gia, được Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đánh giá là "cuộc cách mạng toàn diện, triệt để". Việc hợp nhất các đơn vị hành chính không chỉ gắn với yếu tố địa lý hay dân số mà còn được cân nhắc kỹ lưỡng trên nhiều khía cạnh: Lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, triết lý phát triển, tâm lý xã hội…

Hơn thế, cuộc cải tổ này gắn với việc xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp thay cho mô hình 3 cấp như hiện hành. Đây là mô hình tổ chức chính quyền mới, được cho là phù hợp với xu thế quốc tế, mang tính hiện đại và hướng đến hiệu quả quản trị cao hơn.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính từng nhấn mạnh cuộc cách mạng này cũng là một giải pháp, cùng với các giải pháp khác như triển khai "bộ tứ trụ cột" để góp phần thúc đẩy tăng trưởng từ 8% trong năm nay và 2 con số trong những năm tới, thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra. Đây cũng là những giải pháp được bổ sung so với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Thủ tướng nêu rõ, trong cuộc cách mạng tổ chức bộ máy lần này, điều quan trọng nhất là chuyển đổi trạng thái của bộ máy chính trị (cả cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội) từ thụ động tiếp nhận, giải quyết các vấn đề của người dân, doanh nghiệp sang kiến tạo, chủ động phục vụ, giải quyết các công việc, vấn đề của người dân và doanh nghiệp.

Bản đồ hành chính nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Sẵn sàng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Nhằm bảo đảm cho bước chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1/7/2025, Quốc hội đã thông qua hàng loạt luật và nghị quyết quan trọng tại Kỳ họp thứ 9. Đây là kỳ họp có khối lượng lập pháp nhiều nhất trong nhiều năm qua với 34 luật, 14 nghị quyết được thông qua.

Đặc biệt, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cùng với nhiều luật, nghị quyết đồng bộ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp.

Cùng với đó, trong thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt, sát sao và kịp thời, tổ chức nhiều hội nghị, cuộc họp quan trọng nhằm quán triệt, triển khai nghiêm túc các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm về các nhiệm vụ trọng tâm phục vụ việc triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 1/7/2025.

Nhiều công điện của Thủ tướng Chính phủ đã được ban hành liên tiếp để đôn đốc các bộ, ngành, địa phương chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết, bảo đảm việc vận hành mô hình mới được thống nhất, thông suốt và hiệu quả trên phạm vi toàn quốc.

Trong phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 9, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình khẳng định, Chính phủ đã chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế, phân cấp, phân quyền, nhân lực, hạ tầng, công nghệ và các cơ chế hỗ trợ cần thiết để bảo đảm mô hình mới được vận hành thông suốt, không bị gián đoạn.

Đồng thuận xã hội, sức mạnh của đại đoàn kết - nền tảng thành công

Một trong những yếu tố tạo nên sức mạnh cho cuộc cải cách hành chính lần này chính là sự đồng thuận sâu rộng trong toàn xã hội. Từ Trung ương đến địa phương, từ hệ thống chính trị đến người dân đều thể hiện tinh thần trách nhiệm, chủ động, đồng hành.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh: "Chúng ta đang đi với tốc độ khẩn trương nhưng chắc chắn. Mỗi bước đi là một bước chuyển mình trong không gian phát triển mới".

Sự đồng thuận này không chỉ thể hiện qua tỷ lệ biểu quyết cao tại Quốc hội hay kết quả lấy ý kiến người dân về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã mà còn được minh chứng qua sự sẵn sàng của các địa phương. Nhiều cán bộ đã làm việc xuyên đêm để hoàn tất công tác chuẩn bị, như hình ảnh "sáng đèn trụ sở" nhiều địa phương. Những trụ sở mới, hồ sơ được sắp xếp lại, biển hiệu được thay thế - tất cả đều cho thấy tâm thế sẵn sàng đón nhận một bộ máy mới, hiệu quả hơn.

Ngay trước thời khắc chuyển đổi, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết quan trọng với tựa đề "Sức mạnh của đoàn kết". Trong bài viết, Tổng Bí thư dẫn lại câu nói bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - Thành công, thành công, đại thành công".

Theo Tổng Bí thư, câu nói bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh từ giữa thế kỷ XX đến nay vẫn vẹn nguyên giá trị thời sự. Sức mạnh của tinh thần đoàn kết không chỉ là bài học được đúc kết từ thực tiễn cuộc sống ngàn đời của nhân loại, mà còn là cội nguồn làm nên những thành tựu vĩ đại của xã hội loài người. Điều này đặc biệt đúng trong lịch sử cách mạng Việt Nam gần một thế kỷ qua.

Trong giai đoạn hiện nay, khi cả nước đã và đang thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy tổ chức của hệ thống chính trị; sáp nhập các đơn vị hành chính, "sắp xếp lại giang sơn", tổ chức không gian phát triển bền vững cho đất nước, tinh thần đoàn kết càng phải được phát huy mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Với tầm nhìn chiến lược và bản lĩnh lãnh đạo của Đảng, chúng ta kiên quyết giữ vững và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, coi đó là "mạch nguồn", là "sợi chỉ đỏ" xuyên suốt, bảo đảm mọi đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước được thực hiện triệt để, nhất quán, hiệu quả, đáp ứng tốt nhất mọi nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.

H.Phong (t/h)