Quyết liệt bảo vệ người tiêu dùng

Gần 90% hàng giả mua bán trên mạng

Theo Tổng cục Quản lý thị trường, hàng giả bán trên Internet đang là một mặt trận mới, nóng bỏng vì có đến 80 - 90% hàng giả được mua bán trên mạng. Đây là một mặt trận vô cùng khó khăn, bởi xử lý ở ngoài thực tế đã khó, phát hiện và xử lý vi phạm trên không gian mạng còn khó hơn rất nhiều.

Hình thức làm hàng giả, hàng nhái rất tinh vi, đa dạng, từ mặt hàng có giá trị thấp đến mặt hàng có giá trị cao, từ mặt hàng đơn giản đến mặt hàng có công nghệ cao, từ hàng hóa phục vụ sản xuất đến hàng tiêu dùng, giải trí…

Tổ chức, cá nhân bán hàng online xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng sẽ bị bêu tên trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Sản phẩm nhái, giả ngày càng tinh vi, khó phân biệt nếu không có hàng thật đối chứng. Nhiều sản phẩm của các thương hiệu nước ngoài bị nhập lậu, trốn thuế và bán với giá chỉ bằng 1/2 giá hàng nhập khẩu chính thức.

Tình trạng này đang gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến uy tín, thương hiệu, doanh thu của các doanh nghiệp làm ăn chân chính và xâm phạm quyền lợi chính đáng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khoẻ của người tiêu dùng.

Đề cập vấn đề xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng trên sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, tại diễn đàn “Chống buôn lậu, gian lận thương mại, uy tín doanh nghiệp và quyền lợi người tiêu dùng”, ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ quản lý thị trường, Tổng cục Quản lý thị trường cho biết, công tác đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái thời gian tới còn vô cùng khó khăn, thách thức.Đặc biệt, trên môi trường thương mại điện tử, các đối tượng ngày càng am hiểu và có trình độ về công nghệ thông tin, sử dụng cùng một lúc nhiều tài khoản trên mạng xã hội, các sàn thương mại điện tử để ngay lập tức có thể xóa thông tin, gây khó khăn trong việc truy vết và xử lý của cơ quan chức năng.

Đồng tình với quan điểm của ông Nguyễn Đức Lê, tại diễn đàn các chuyên gia cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến hàng giả, hàng nhái có “đất sống” trên môi trường điện tử. Thứ nhất, vi phạm trên môi trường mạng xã hội dễ thực hiện và khó phát hiện xử lý hơn (đối tượng không có kho hàng/cửa hàng, hàng hóa phân tán nhiều nơi, chỉ tiếp nhận đặt hàng online).

Các gian hàng, các trang mạng xã hội dễ dàng được tạo lập và đóng lại trong thời gian ngắn. Thông tin sản phẩm đăng tải trên mạng là hàng thật, nhưng khi khách hàng nhận được sản phẩm có thể là hàng giả. Trong khi đó, một bộ phận người tiêu dùng vẫn ưu tiên mua hàng rẻ trên mạng.

Bên cạnh đó, lợi nhuận từ hàng nhái, hàng giả rất lớn. Vì vậy, người làm hàng giả bất chấp đạo đức nghề nghiệp, sản xuất hàng giả để thu lợi bất chính. Các đối tượng này thường tổ chức sản xuất hàng giả ở nhiều nơi, mỗi nơi một khâu, sau đó chuyển đến nơi tập kết để lắp ráp hoàn chỉnh rồi đưa đến nơi tiêu thụ nên khi bị phát hiện ở một khâu, một công đoạn nào đó thì các đối tượng có thể nhanh chóng tẩu tán tang vật ở những khâu khác nhằm tiêu hủy chứng cứ.

Sẽ “bêu tên” tổ chức, cá nhân trên phương tiện truyền thông

Trước việc bùng nổ vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng trên không gian mạng, mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trong đó, quy định rõ việc công khai, gỡ bỏ thông tin cảnh báo người tiêu dùng trong giao dịch trên không gian mạng và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân bán hàng đa cấp.

Nghị định nêu rõ, danh sách tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng, niêm yết tại trụ sở, đăng tải trên cổng thông tin điện tử của bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh.

Nội dung công bố công khai gồm: Tên, địa chỉ tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; hành vi, địa bàn vi phạm; cơ quan ban hành, số, ngày, tháng, năm quyết định xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thời hạn công bố tổ chức, cá nhân kinh doanh vi phạm là 30 ngày kể từ ngày công bố. Hết thời hạn nêu trên, cơ quan đăng tải thông tin sẽ dừng hoặc gỡ bỏ thông tin về tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Về trách nhiệm của tổ chức bán hàng đa cấp, Nghị định 55/2024/NĐ-CP quy định, tổ chức bán hàng đa cấp có trách nhiệm tuân thủ quy định ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp bằng văn bản và giao hợp đồng cho người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định tại quy tắc hoạt động. Đồng thời, tuân thủ quy định về đào tạo cơ bản cho người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định tại quy tắc hoạt động trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp.

Tuân thủ trách nhiệm duy trì tỉ lệ doanh thu từ việc bán hàng hóa cho người tiêu dùng không phải là người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của quy tắc hoạt động, kế hoạch trả thưởng và quy định của pháp luật. Thực hiện trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp và pháp luật khác có liên quan.

Cá nhân bán hàng đa cấp có trách nhiệm lưu giữ hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp theo quy định tại quy tắc hoạt động; tham gia chương trình đào tạo cơ bản theo quy định tại quy tắc hoạt động trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp; thực hiện trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp và pháp luật khác có liên quan.