Quận Hoàn Kiếm đề xuất 10 khu phát triển thương mại và văn hóa

Phát huy tiềm năng văn hóa - thương mại tại quận trung tâm

Trong khuôn khổ Hội thảo "Các giải pháp để phát triển trung tâm công nghiệp văn hóa của Thủ đô Hà Nội" do Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tổ chức ngày 18/4, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long đã trình bày tham luận với nhiều đề xuất cụ thể về việc phát triển các không gian văn hóa - thương mại trên địa bàn quận.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long phát biểu tại Hội thảo.

Theo đó, quận Hoàn Kiếm với diện tích tự nhiên 5,28 km², là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hóa của Thủ đô Hà Nội. Là nơi tập trung nhiều đầu mối giao thông quan trọng, quận cũng được biết đến là nơi thường xuyên diễn ra các sự kiện chính trị, văn hóa quan trọng của Thủ đô và đất nước.

Đặc biệt, Hoàn Kiếm còn là nơi tập trung nhiều di tích lịch sử, di sản văn hóa vật thể và phi vật thể gắn liền với Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến, nổi bật là quần thể kiến trúc di tích lịch sử quốc gia khu phố cổ Hà Nội và di tích Quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm. Với những đặc điểm này, quận Hoàn Kiếm được đánh giá là địa phương có nhiều lợi thế để hình thành các Trung tâm công nghiệp văn hóa, Khu phát triển thương mại và văn hóa.

Thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22/02/2022 của Thành ủy Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hoá trên địa bàn Thủ đô, quận Hoàn Kiếm đã chủ động xây dựng Dự thảo Đề án Trung tâm công nghiệp văn hóa ở bãi sông, bãi nổi sông Hồng. Theo đại diện quận Hoàn Kiếm, việc thành lập Trung tâm công nghiệp văn hóa tại khu vực này không chỉ là một dự án văn hóa - du lịch mà còn là một bước đi chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững của Thủ đô, hứa hẹn sẽ trở thành biểu tượng văn hóa mới, góp phần quảng bá hình ảnh Hà Nội ra thế giới.

Ngoài ra, quận Hoàn Kiếm đã chủ động rà soát các khu phố, tuyến phố nghề, khu vực có lợi thế về vị trí thương mại, không gian văn hóa và dự kiến 10 khu vực có tiềm năng để hình thành khu phát triển thương mại và văn hóa trên địa bàn.

Các khu vực này bao gồm: Khu phố ẩm thực Tống Duy Tân - ngõ Hàng Bông; Khu phố Tạ Hiền - Lương Ngọc Quyến - Đào Duy Từ; Khu phố Tạm Thương - Yên Thái; Khu vực Chợ Đồng Xuân - Bắc Qua; Khu phố Hàng Bạc; Khu phố Hàng Mã - Hàng Lược; Khu phố Nhà Thờ - Ấu Triệu - Lý Quốc Sư; Khu phố Hàng Đào - Hàng Ngang; Khu phố Nguyễn Quang Bích - Nguyễn Văn Tố và Khu phố Lãn Ông.

Khu phố ẩm thực Tống Duy Tân.

Trong tham luận, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm Phạm Tuấn Long cũng chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện. Trước hết, đây là một nội dung mới nên hành lang pháp lý còn thiếu, chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về quy trình thành lập và cơ cấu tổ chức quản lý đối với các trung tâm này. Bên cạnh đó, còn thiếu quy hoạch tổng thể và định hướng phát triển lâu dài cho các trung tâm công nghiệp văn hóa và khu phát triển thương mại - văn hóa.

Khó khăn trong việc huy động nguồn lực đầu tư, chưa có cơ chế chính sách ưu đãi và đảm bảo quyền lợi dài hạn cho nhà đầu tư cũng là một vấn đề đáng lưu ý. Một bộ phận các hộ dân trong Khu phát triển thương mại và văn hóa không đủ điều kiện về tài chính để đầu tư nâng cấp không gian kinh doanh. Thêm vào đó, một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý ngại thay đổi hoặc sợ ảnh hưởng đến thu nhập của gia đình, thiếu nhận thức về vai trò của mô hình này đối với sự phát triển về du lịch và kinh tế.

Nguồn nhân lực về công tác quản lý mô hình Trung tâm công nghiệp văn hóa, Khu phát triển thương mại và văn hóa còn hạn chế, ít được đào tạo về chuyên môn trong việc quản trị văn hóa - thương mại kết hợp.

Khó khăn cuối cùng là việc bảo tồn văn hóa đi đôi với phát triển kinh tế - nếu không có quy định cụ thể rõ ràng sẽ dẫn đến nguy cơ các không gian văn hóa bị lấn lướt bởi các hoạt động thương mại dịch vụ.

Tháo gỡ khó khăn, kiến nghị cơ chế chính sách phát triển

Để thúc đẩy việc hình thành và phát triển các Trung tâm công nghiệp văn hóa và Khu phát triển thương mại - văn hóa, đại diện quận Hoàn Kiếm đã đưa ra một số đề xuất, kiến nghị. Trước tiên, quận đề nghị HĐND Thành phố sớm ban hành Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của các trung tâm này để có căn cứ triển khai thực hiện tại các quận, huyện, thị xã.

Ngay sau khi HĐND Thành phố ban hành Nghị quyết, cần xây dựng và triển khai công tác tuyên truyền quảng bá rộng rãi đến mọi tầng lớp nhân dân Thủ đô về mục đích, ý nghĩa và sự cần thiết của việc hình thành và phát triển các không gian văn hóa - thương mại này.

Quận cũng đề xuất xây dựng quy hoạch tổng thể và định hướng phát triển lâu dài phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương, tránh trường hợp sao chép, nhân rộng các mô hình giống nhau dẫn đến sự nhàm chán không có dấu ấn đặc thù của địa phương.

Một kiến nghị quan trọng khác là xây dựng cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích đối với các nhà đầu tư Trung tâm công nghiệp văn hóa, các hộ kinh doanh và nhân dân trong Khu phát triển thương mại và văn hóa. Đồng thời, cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm, cơ chế hỗ trợ, cách thức hỗ trợ, thẩm quyền quản lý cụ thể của Nhà nước, nhà đầu tư, doanh nghiệp, các hộ kinh doanh và nhân dân khi tham gia vào hoạt động của các trung tâm này.

Đối với việc thành lập các Trung tâm công nghiệp văn hóa, quận Hoàn Kiếm đề xuất cần xác định mô hình đầu tư và cách thức đầu tư (đặc biệt đối với các dự án đầu tư có sử dụng đất); cách thức tổ chức lựa chọn nhà đầu tư, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư; tính toán về giá, thời hạn, ưu đãi giá thuê, ngành nghề ưu tiên (đối với trường hợp lựa chọn nhà đầu tư gắn với cho thuê tài sản công).

Còn đối với việc thành lập các Khu phát triển thương mại và văn hóa, cần quy định rõ về những khu vực ưu tiên phát triển, các tiêu chí lợi thế về vị trí thương mại, không gian văn hóa. Đồng thời, làm rõ cơ chế hợp tác giữa Nhà nước và cộng đồng dân cư trong việc đầu tư, quản lý vận hành các công trình hạ tầng, công trình mỹ thuật, công trình biểu tượng tại các khu này.

Theo đánh giá của quận Hoàn Kiếm, việc phát triển các Trung tâm công nghiệp văn hóa và Khu thương mại - văn hóa không chỉ góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống mà còn tạo động lực phát triển kinh tế bền vững cho Thủ đô trong thời gian tới.