Phố Lê Thái Tổ

	Phố Hàng Bồ
	Phố cổ Hàng Mành

Thời Pháp thuộc một nửa đầu phố có tên Beau Champ, dân ta gọi nôm na phố Bờ Hồ. Nửa cuối phố thuộc về Hàng Trống. Đồn Công an quận Hoàn Kiếm ngày nay ở 52 Lê Thái Tổ người dân Hà Nội vẫn còn quen gọi đồn Công an Phố Hàng Trống. Giữa năm 1945 phố đổi tên Phố Vua Lê. Năm 1950 Phố chính thức mang tên Phố Lê Thái Tổ.

Lê Thái Tổ là miếu hiệu của Lê Lợi quê Lam Sơn - Thanh Hoá. Ông là vị vua anh hùng đã dựng cờ khởi nghĩa 10 năm (1418 - 1428) đánh đuổi giặc Minh giành lại đất nước. Lê Thái Tổ gắn với truyền thuyết “Trả gươm báu cho thần Rùa”. Ngày thắng lợi, nhà vua giong thuyền rồng trên hồ Lục Thuỷ, bỗng một “Cụ rùa” lớn nổi lên ngậm lấy thanh gươm báu của nhà vua, lặn xuống hồ biến mất. Giờ đây trong khuôn viên số nhà 18 có bức tượng nhà vua (dựng năm 1889) bằng đồng, đầu đội mũ bình thiên, tay cầm kiếm trỏ xuống hồ, đặt trên một trục đá vối kích thước nhỏ nhắn khiêm nhường, giữa những vòm lá xanh rợp mát.

Đến với phố Lê Thái Tổ là đến với một quần thể di tích lớn lưu giữ cho muôn đời sau một truyền thuyết về lòng quật cường dân tộc: Hồ Lục Thuỷ giờ mang tên Hồ Hoàn Kiếm. Đảo tháp Rùa là nơi Cụ Rùa hay lên nghỉ ngơi hóng mát trên thảm cò xanh, cùng với bức tượng vua Lê như hoà quyện vào thiên nhiên, cuộc sống và một con phố thật đẹp rợp mát bóng cây.

Phố Lê Thái Tổ còn là một địa chỉ đáng ghi nhớ với lịch sử hiện đại: Ngôi nhà số 8 - đây là nơi ở và làm việc bí mật của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu từ tháng 9 năm 1945 đến tháng 12 năm 1946. Ngôi nhà đã bị giặc Pháp bắn phá hư hỏng nặng. Giờ đây trong khuôn viên 1500m đã mọc lên một toà nhà đồ sộ, sáng sủa, cấu trúc hiện đại là trụ sở của tập đoàn Bảo Việt và một phần của ngân hàng ngoài quốc doanh VP Bank. Tầng cao nhất có văn phòng lưu giữ hiện vật của Bác Hồ trong những ngày Bác làm việc ở đây. Tòa nhà số 18 nguyên là trụ sở của hội Khai Trí Tiến Đức xây năm 1919, trông ra ba mặt phố với dáng vững chắc, thanh thoát. Phía trong có khán phòng hội họp, thư viện, phòng chơi bi a, phòng ca trù vv...

Sau Cách mạng tháng 8 nơi đây là trụ sở của Ban thường vụ Quốc Hội khoá I. Năm 1956 - 1975 là câu lạc bộ Thống Nhất, nơi sinh hoạt của cán bộ miền Nam tập kết. Nay là trụ sở của Cục văn hoá thông tin. Khu đất rộng rãi của số nhà 14 là toà soạn báo nhân dân, cơ quan Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam. Ngôi nhà 44 Lê Thái Tổ là tòa soạn Báo Hà Nội Mới, nguyên là trụ sở của báo Thời Mới. Năm 1955 kết hợp với báo Tia Sáng thành báo Thủ đô Hà Nội. Ngày 24/10/1957 Bác Hồ đến thăm và đặt tên Báo Hà Nội mới.

Cùng với sự phát triển của Thành phố, vì tọa lạc ở vị trí đắc địa, nên phố Lê Thái Tổ là một trong những con phố kinh doanh sầm uất bậc nhất của Thủ đô.

Lê Nhật Tăng