“Phao cứu sinh” cho người lao động thất nghiệp

Hỗ trợ kịp thời

Đang làm công nhân tại một doanh nghiệp ở Khu công nghiệp Thăng Long, Hà Nội, chị Nguyễn Thị Huyền (41 tuổi, huyện Đông Anh, Hà Nội) buộc phải nghỉ việc vì gia đình có người ốm cần chăm sóc thường xuyên. Điều này đồng nghĩa với việc chị không có lương, trong khi chi phí thuốc men cho người nhà rất tốn kém. Giữa lúc khó khăn ấy, khoản tiền BHTN thật sự là nguồn tài chính quý giá của gia đình chị. "Tôi tham gia bảo hiểm xã hội được hơn 19 năm, thời điểm nghỉ việc có mức lương hơn 7 triệu đồng. Sau khi hoàn thiện thủ tục, hồ sơ, tôi được hưởng 10 tháng trợ cấp thất nghiệp với tổng số tiền hơn 40 triệu đồng. Nhờ khoản tiền này mà tôi có tiền để thuốc thang cho người thân và trang trải cuộc sống trước mắt” - chị Huyền bộc bạch.

Người lao động làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội.

Tương tự, chị Nguyễn Thị Ngọc Minh - phường Quỳnh Mai, quận Hai Bà Trưng cũng cho biết, khoản tiền trợ cấp thất nghiệp rất có ý nghĩa khi kịp thời hỗ trợ cho chị vào lúc khó khăn. Theo chị Minh, vì cần thời gian để giải quyết một số công việc cá nhân nên chị đã phải xin nghỉ việc tại công ty. Mới đây, chị đã đến cơ quan Bảo hiểm xã hội nhận thẻ ATM và được hưởng trợ cấp thất nghiệp tháng đầu tiên với số tiền hơn 5 triệu đồng.“Khoản tiền này tuy không lớn nhưng cũng đủ giúp tôi trang trải trong thời gian vẫn chưa thể tìm việc để đi làm”- chị Minh nói.

Trên đây chỉ là một vài ví dụ về những quyền lợi BHTN mà người lao động được hưởng. Theo quy định của pháp luật, BHTN là chế độ bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì và tìm kiếm việc làm trên cơ sở đóng vào và được xem là phao cứu sinh giải quyết khó khăn cho người lao động.

Cụ thể, theo Điều 42 Luật Việc làm năm 2013, chính sách BHTN bao gồm: Trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề; hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động. Trong đó, về tiền trợ cấp thất nghiệp, theo Điều 50 Luật Việc làm 2013, tiền trợ cấp thất nghiệp được chi trả hằng tháng cho người lao động.

Mỗi tháng, người lao động thất nghiệp phải thông báo tình hình tìm kiếm việc làm mới được nhận tiền trợ cấp. Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp. Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, hoặc không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động, đối với người lao động đóng BHTN theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động, hoặc hợp đồng làm việc.Thời gian người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp được xác định theo số tháng đóng BHTN: Đóng BHTN đủ 12 - 36 tháng được hưởng 3 tháng trợ cấp. Sau đó, cứ đóng BHTN đủ thêm 12 tháng được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp.Thời gian hưởng tối đa bằng 12 tháng.

Chính sách ngày càng hoàn thiện

Đánh giá về việc thực hiện chính sách BHTN, đại diện phòng BHTN, Cục Việc làm (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cho rằng, sau hơn 14 năm triển khai, chính sách BHTN đã khẳng định vai trò là chính sách an sinh xã hội, bệ đỡ cho người lao động bị giảm thu nhập, mất việc.Theo đó, kể từ khi chính sách được thực hiện vào năm 2009, ban đầu dự kiến có khoảng 4,5 triệu người tham gia, nhưng ngay năm đầu tiên đã có 5,9 triệu người tham gia.

Hiện nay, cùng với lộ trình mở rộng đối tượng, công tác tuyên truyền, thì số người tham gia BHTN hàng năm đều tăng, do đó, ngày càng nhiều người được hưởng BHTN. Cao điểm nhất năm 2020 có hơn 1 triệu người được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Hiện nay có hơn 8 triệu lượt người được hưởng trợ cấp thất nghiệp, hơn 270.000 người được hưởng hỗ trợ học nghề từ chính sách này, trên 13 triệu lượt người được tư vấn giới thiệu việc làm. Chính sách càng phát huy hiệu quả trong thời điểm dịch Covid-19 năm 2020, 2021, thông qua một số chính sách từ Nghị quyết 42, Nghị quyết 68, Nghị quyết 03, Nghị quyết 24 về việc hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động từ Quỹ BHTN trên cơ sở sử dụng kết dư Quỹ này. Riêng trong hai năm 2021, 2022, Quỹ BHTN đã hỗ trợ cho trên 13 triệu người lao động, với số tiền trên 31.000 tỷ đồng, giảm đóng cho trên 446.000 đơn vị sử dụng lao động, với số tiền trên 9.100 tỷ đồng. Tổng số hỗ trợ qua gói từ Quỹ BHTN là hơn 41 nghìn tỷ đồng. Những con số đó đã khẳng định vai trò của chính sách BHTN trong bối cảnh bình thường, và trong bối cảnh bất thường như dịch Covid-19.

Đại diện Cục Việc làm cũng cho biết, hiện nay chính sách này càng ngày càng được hoàn thiện hơn, đặc biệt sắp tới khi sửa đổi Luật Việc làm. Cụ thể, tới đây, Luật Việc làm sẽ sửa đổi 4 nhóm chính sách lớn nhằm đẩy mạnh hỗ trợ người lao động và thúc đẩy việc làm bền vững.Trong đó, với nhóm chính sách thứ hai là hoàn thiện chính sách BHTNlàm công cụ quản trị thị trường lao động, Luật sửa đổi, bổ sung sẽ mở rộng diện bao phủ đối tượng tham gia BHTN, hỗ trợ doanh nghiệp, bảo đảm việc làm cho người lao động, phát huy đầy đủ các chức năng của BHTN, bảo đảm BHTN là công cụ quản trị thị trường lao động.