Lợi dụng việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để lừa đảo: Người dân hết sức cảnh giác

Giả danh nhân viên điện lực, yêu cầu cập nhật thông tin qua đường link giả mạo. Đây là một trong những thủ đoạn phổ biến nhất đang được các báo đài và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) liên tục cảnh báo.

Theo EVN kẻ gian giả danh nhân viên ngành điện, gọi điện hoặc nhắn tin cho người dân với nội dung liên quan đến việc điện lực triển khai sáp nhập đơn vị, hoặc thay đổi địa chỉ thanh toán tiền điện do địa phương sáp nhập. Chúng yêu cầu khách hàng truy cập vào một đường link lạ do chúng cung cấp để "cập nhật thông tin thanh toán tiền điện theo địa chỉ mới".

Các đường link này thường có giao diện rất giống với ứng dụng chính thức của EVN hoặc các Tổng công ty Điện lực. Khi người dân nhấp vào link và nhập thông tin tài khoản ngân hàng, mật khẩu, mã OTP, hoặc thậm chí cài đặt các ứng dụng lạ theo hướng dẫn, toàn bộ thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng sẽ bị chiếm đoạt. Thậm chí, một số trường hợp còn được hướng dẫn gọi video-call (cuộc gọi trực tuyến có hình ảnh) để dễ bề hướng dẫn và chiếm đoạt dữ liệu.

Công an phường Láng đến từng nhà người dân tuyên truyền, phổ biến pháp luật.

Ông Trần Bá Giao (phường Hà Đông, Hà Nội) mới đây nhận được cuộc gọi từ một số điện thoại di động tự xưng là nhân viên điện lực Hà Nội. Nhân viên tự xưng này cho hay trên hệ thống báo nhà ông vẫn còn nợ 1 tháng tiền điện chưa thanh toán và đề nghị phải thanh toán gấp, nếu không sẽ bị cắt điện. Khi ông Giao thắc mắc hàng tháng đều có thanh toán tiền điện qua hình thức chuyển khoản ngân hàng nên không có chuyện nợ tiền điện. Lúc này người tự xưng nhân viên điện lực lại đề nghị ông Giao kiểm tra lại rồi dọa: "Nếu ông không thiện chí trao đổi để thanh toán tiền điện thì lát nữa, chúng tôi sẽ xuống nhà ông lập biên bản xử phạt và cắt điện…".

Do ông Giao đã theo dõi thông tin trên báo các dạng lừa đảo qua mạng nên cảnh giác và nói cứng lại với nhân viên tự xưng trên rằng đã "đóng tiền điện đầy đủ hàng tháng, không có chuyện nợ. Còn bên điện lực muốn xuống nhà kiểm tra lập biên bản, tôi sẵn sàng chờ…". Lập tức đối tượng tắt máy.

Đại diện EVN khẳng định, Tập đoàn và các đơn vị điện lực không bao giờ yêu cầu khách hàng cập nhật thông tin qua tin nhắn, đường link lạ hay ứng dụng bên ngoài. Các đơn vị điện lực khuyến cáo khách hàng tuyệt đối không cung cấp thông tin tài khoản, mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ ai không rõ danh tính. Nếu nhận được tin nhắn hoặc cuộc gọi nghi ngờ, khách hàng cần liên hệ ngay Trung tâm Chăm sóc Khách hàng của các Tổng công ty Điện lực (theo khu vực) hoặc báo cho cơ quan Công an gần nhất để xác minh thông tin.

Một chiêu lừa khác đang tái diễn mạnh mẽ là các đối tượng giả danh cán bộ cơ quan thuế, yêu cầu cập nhật thông tin địa chỉ. Chi cục Thuế các tỉnh thành đã đưa ra cảnh báo về tình trạng giả mạo cơ quan thuế. Các đối tượng gọi điện hoặc gửi tin nhắn, email yêu cầu người nộp thuế (doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân) cập nhật thông tin địa chỉ do việc sáp nhập đơn vị hành chính. Chúng có thể yêu cầu cung cấp căn cước công dân hoặc giấy phép đăng ký kinh doanh. Mục đích là thu thập thông tin cá nhân hoặc yêu cầu chuyển khoản "phí" cập nhật để chiếm đoạt...

Theo Trung tá Nguyễn Duy Định - Trưởng Công an phường Láng (Hà Nội), thời gian gần đây, khi thông tin về việc sáp nhập, điều chỉnh địa giới hành chính các đơn vị cấp huyện, cấp xã được đẩy mạnh, các đối tượng lừa đảo đã nhanh chóng lợi dụng sự kiện này để "giăng bẫy". Các chiêu trò ngày càng tinh vi, có tổ chức và nhắm vào nhiều đối tượng khác nhau.

Các đối tượng thường gọi điện giả danh cán bộ thuộc lực lượng Công an, chính quyền địa phương. Chúng viện cớ việc sáp nhập địa giới hành chính, yêu cầu người dân đi cài đặt, kích hoạt tài khoản định danh điện tử VNeID, hoặc khai báo thông tin trên Cổng Dịch vụ công,... kẻ gian có thể hướng dẫn cài đặt ứng dụng giả mạo VNeID hoặc Cổng Dịch vụ công, sau đó chiếm quyền kiểm soát điện thoại, chiếm đoạt tài sản. Hoặc yêu cầu cung cấp mã OTP, thông tin cá nhân nhạy cảm để chiếm đoạt tài khoản.

Để chủ động phòng ngừa và ngăn chặn hiệu quả các hành vi lừa đảo này, cơ quan Công an khuyến cáo, việc cập nhật thông tin về quê quán, địa chỉ cư trú trên ứng dụng VNeID là quy trình hoàn toàn tự động. Khi thông tin cư trú của công dân có sự thay đổi (bao gồm cả thay đổi do việc sáp nhập đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới hành chính, hoặc các biến động khác về thường trú, tạm trú) và đã được cơ quan Công an có thẩm quyền cập nhật vào Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, dữ liệu này sẽ tự động được đồng bộ và hiển thị chính xác trên ứng dụng VNeID của công dân.

Do vậy, công dân tuyệt đối không thực hiện bất kỳ thao tác nào theo hướng dẫn của người lạ, không truy cập vào các đường dẫn (link) lạ, hoặc cài đặt thêm bất kỳ ứng dụng bên ngoài nào để cập nhật thông tin này.

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Coong an thành phố Hà Nội khuyến nghị người dân chỉ cài đặt ứng dụng từ nguồn chính thống trên App Store (đổi với hệ điều hành ios cho điện thoại iPhone) và CH Play (đối với hệ điều hành Android). Tuyệt đối không cài đặt ứng dụng từ nguồn ngoài, từ các đường link lạ; không bật chế độ cài đặt ứng dụng từ nguồn không xác định trên điện thoại, nguy cơ mất an toàn, an ninh cho thiết bị; không cung cấp thông tin cá nhân của bản thân qua điện thoại.

Khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào, người dùng cũng nên đọc kỹ thông tin, không vội đồng ý tất cả các điều khoản khi cài đặt. Cùng với đó, người dùng nên sử dụng những phương thức bảo vệ tài khoản sinh trắc học như vân tay, nhận diện khuôn mặt,.. để đăng nhập ứng dụng ngân hàng và các ứng dụng thanh toán khác. Không lưu thông tin bảo mật dịch vụ ngân hàng trên các phần mềm ứng dụng của điện thoại.

Ngoài ra, khi phát hiện các website lừa đảo, ứng dụng giả mạo, người dân cần thông báo ngay với các cơ quan chức năng và cảnh báo mọi người xung quanh để nhận diện và phòng tránh.