Hoạt động giám sát không làm cản trở đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vừa ký ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 hướng dẫn hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân (HĐND), Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND.

Theo đó, nguyên tắc hoạt động giám sát của HĐND là tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm đúng nguyên tắc, thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND; không làm cản trở đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát; được tiến hành thường xuyên, bảo đảm khách quan, công khai, minh bạch, hiệu quả...

Hồ sơ trình HĐND, Thường trực HĐND xem xét, quyết định chương trình giám sát hằng năm của HĐND, Thường trực HĐND gồm: Tờ trình HĐND hoặc Thường trực HĐND về dự kiến chương trình giám sát của HĐND, Thường trực HĐND.

Tờ trình bao gồm những nội dung chính là: Tổng hợp ý kiến, đề nghị giám sát của các cơ quan, tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 58 và khoản 1 Điều 67 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND; dự kiến nội dung chương trình giám sát; sự cần thiết, đối tượng, phạm vi giám sát; dự kiến cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp chuẩn bị nội dung giám sát; biện pháp tổ chức thực hiện; các vấn đề liên quan khác (nếu có)...

Phiên họp thứ 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Kế hoạch thực hiện chương trình giám sát cần nêu rõ mục đích, yêu cầu; phân công các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện; tiến độ, công tác tổ chức, phối hợp thực hiện; trách nhiệm lồng ghép nội dung giám sát về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tội phạm. Trường hợp nội dung giám sát liên quan đến lĩnh vực phụ trách của nhiều cơ quan khác nhau thì kế hoạch nêu rõ cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp.

Căn cứ vào chương trình kỳ họp, ý kiến, kiến nghị của cử tri, vấn đề xã hội quan tâm, phiếu chất vấn của đại biểu HĐND, Thường trực HĐND dự kiến lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn theo các tiêu chí cụ thể để đề nghị HĐND xem xét, quyết định.

Đó là vấn đề bức xúc, nổi lên trong đời sống kinh tế - xã hội của địa phương, được nhiều đại biểu HĐND, cử tri quan tâm; vấn đề có dấu hiệu vi phạm các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tội phạm, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của cử tri và các quy định khác của pháp luật;

Vấn đề đã được người bị chất vấn trả lời trực tiếp tại kỳ họp HĐND hoặc trả lời bằng văn bản nhưng đại biểu HĐND không đồng ý với nội dung trả lời; vấn đề khác nhằm nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành, quản lý nhà nước hoặc qua khảo sát, giám sát phát hiện hạn chế, bất cập cần được chất vấn để làm rõ và đưa ra những yêu cầu, giải pháp để kịp thời khắc phục.

Người bị chất vấn được lựa chọn phù hợp với nhóm vấn đề chất vấn. Người bị chất vấn phải trả lời trực tiếp, đầy đủ vào vấn đề mà đại biểu HĐND đã chất vấn, không được ủy quyền cho người khác trả lời thay.

Ngoài ra, các nội dung liên quan đến việc giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND; đối tượng tham dự, trả lời chất vấn, giải trình tại các địa phương đang thực hiện và thí điểm thực hiện mô hình chính quyền đô thị; lựa chọn chuyên đề giám sát... cũng được quy định cụ thể tại Nghị quyết.

Phiên họp chất vấn tại kỳ họp HĐND cấp tỉnh được phát thanh, truyền hình trực tiếp, trừ trường hợp do HĐND quyết định. Nội dung phiên họp chất vấn tại kỳ họp HĐND cấp huyện, cấp xã được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương hoặc bằng hình thức khác phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương để cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát.

Nội dung phiên chất vấn của Thường trực HĐND được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương hoặc bằng hình thức khác phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương để cử tri và Nhân dân theo dõi, giám sát.

Nghị quyết cũng hướng dẫn đối tượng tham dự và trả lời chất vấn, giải trình tại các địa phương đang thực hiện và thí điểm thực hiện mô hình chính quyền đô thị. Cụ thể, người bị chất vấn, người được yêu cầu giải trình theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường trả lời chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân, trả lời chất vấn, giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương đối với đơn vị hành chính không tổ chức HĐND phường.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân quận trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND, trả lời chất vấn, giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND thành phố trực thuộc trung ương đối với đơn vị hành chính không tổ chức HĐND quận.

HĐND, Thường trực HĐND thành phố trực thuộc trung ương, HĐND, Thường trực HĐND quận có thể yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan ở địa phương tham dự phiên chất vấn, giải trình và trả lời về vấn đề thuộc trách nhiệm của mình.