Hệ thống thẻ vé liên thông: Đột phá trong giao thông công cộng

Những hạn chế cần khắc phục

Từ khi chính thức đi vào vận hành thương mại, đến nay các tuyến đường sắt đô thị trên địa bàn đã thu được nhiều kết quả nổi bật. Sản lượng vận chuyển hành khách luôn đạt mức cao. Nhìn từ tuyến đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội có thể thấy, ngay khi được vận hành, tuyến đã nhanh chóng thu hút lượng lớn hành khách, qua đó khẳng định vai trò tất yếu của hệ thống tàu điện trong việc giảm ùn tắc và nâng tầm chất lượng giao thông Thủ đô.

Em Đinh Thị Hương Trà, sinh viên năm 2, Trường Đại học Thương mại, chia sẻ nhờ tuyến đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội em đã chuyển hẳn từ phương tiện cá nhân sang sử dụng tàu điện. Việc chuyển đổi này cũng giúp Hương Trà tiết kiệm tới 30 phút di chuyển mỗi ngày. “Em rất hào hứng khi có thể ngồi trên tàu, nhìn dòng người, phố phường trôi qua cửa kính, thay vì phải chen chúc giữa dòng xe cộ đông đúc”, Hương Trà bày tỏ.

Việc “số hóa” thẻ vé, hay tiến xa hơn là tích hợp liên thông thẻ vé trên tất cả các phương tiện vận tải hành khách công cộng sẽ giúp tạo thuận lợi tối đa cho khách hàng khi tham gia giao thông công cộng. Ảnh: Đinh Luyện

Không chỉ riêng tuyến Nhổn - Ga Hà Nội có sức hấp dẫn với người dân, tuyến Cát Linh - Hà Đông suốt nhiều năm nay cũng đã trở thành hình mẫu tiêu biểu cho loại hình vận tải hành khách khối lượng lớn. Với sự êm ái, an toàn và tốc độ ổn định, tuyến này đã khiến nhiều người dần thay đổi thói quen di chuyển.

Trường hợp anh Ngô Minh Hoàn, trú tại Yên Nghĩa (Hà Đông) là ví dụ. Anh Hoàn chia sẻ, bản thân là một trong những người đầu tiên mua vé tháng để phục vụ nhu cầu đi lại. Với anh Hoàn, việc đi tàu điện không chỉ rút ngắn thời gian mà còn giúp anh tránh được cảnh tắc đường, có được thảnh thơi ngắm nhìn thành phố trong một không gian yên tĩnh, sạch đẹp. “Mỗi ngày đi làm, tôi cảm nhận được sự ưu việt của phương tiện công cộng hiện đại này, đó chính là một bước tiến lớn của giao thông Hà Nội”, anh Hoàn chia sẻ.

Tuy có nhiều ưu điểm song hai tuyến tàu điện lại có hạn chế trong việc tiếp cận với hành khách. Theo tìm hiểu, trên tuyến Metro Cát Linh - Hà Đông, các ga có lượng khách ra/vào đông nhất, bao gồm ga Cát Linh, ga Văn Quán và ga Yên Nghĩa. Đây là những ga có vị trí thuận lợi, kết nối với các khu vực dân cư có mật độ cao và các điểm đến quan trọng. Tuy nhiên, một số ga như ga La Thành, ga Vành đai 3… là các ga có lượng hành khách thấp hơn, do những hạn chế trong việc tiếp cận.

Ngoài ra, có một thực tế nhãn tiền là hiện hai tuyến đường sắt đô thị đang "cô đơn", thiếu tính kết nối với nhau. Trong đó, việc thiếu kết nối được thể hiện ngay từ thẻ vé không đồng nhất đến việc các tuyến không thông với nhau, phải qua khâu trung chuyển xe buýt đã dẫn đến tình trạng vào giờ thấp điểm, lượng khách vẫn chưa đạt kỳ vọng.

Theo tìm hiểu, nguyên nhân xảy ra tình trạng trên cũng bởi xuất phát từ những lý do khách quan quan. Chẳng hạn, mỗi tuyến lại là một hệ thống hoàn chỉnh khác nhau, một tuyến là của Trung Quốc, một tuyến là của Pháp, bởi vậy cả hai tuyến tàu điện đều không sử dụng chung được hệ thống thẻ vé. Đây là hạn chế lớn, hết sức bất tiện bởi hành khách mỗi khi muốn di chuyển thì phải dùng hệ thống thẻ vé khác nhau.

Bước chuyển mình mới

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, việc triển khai thẻ vé thông minh không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, mà còn là chiến lược quốc gia. Việc tích hợp trong thanh toán vé giúp giảm thiểu thủ tục, đồng thời nâng cao tính an toàn và tiện lợi, hướng tới một hệ thống giao thông công cộng văn minh, hiện đại.

Hiện nay việc liên thông thẻ vé mới được triển khai trên xe buýt. Ảnh: Đinh Luyện

Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu hiện thực hóa hệ thống thẻ vé điện tử liên thông. Theo Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội, hiện Hà Nội đã triển khai hệ thống vé điện tử liên thông đa phương thức, giúp người dân sử dụng xe buýt nhanh chóng, thuận tiện hơn. Khi sử dụng vé điện tử, người dân không cần đến điểm đăng ký mà có thể thực hiện mua vé, gia hạn hoàn toàn trực tuyến.

Ngoài ra, gần một năm nay, Trung tâm đã phát triển thêm thẻ vé ảo, cho phép hành khách thực hiện mọi thao tác ngay trên ứng dụng “Thẻ vé giao thông Hà Nội” trên điện thoại thông minh. Đặc biệt, trong quá trình sử dụng, hệ thống đã được nâng cấp để thẻ ảo hoạt động mà không cần kết nối internet, tạo sự thuận tiện tối đa cho hành khách tham gia giao thông công cộng.

Việc sớm sử dụng chung vé cho tất cả các loại hình vận tải hành khách công cộng bao gồm cả xe buýt, buýt nhanh BRT, đường sắt đô thị… là hết sức cần thiết. Ảnh: Đinh Luyện

Đánh giá tích cực việc ứng dụng thẻ vé ảo, em Nguyễn Văn Hưng - sinh viên Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội chia sẻ, với sinh viên, việc tải ứng dụng và sử dụng dịch vụ khá dễ dàng, thuận lợi, dễ sử dụng. Với Hưng hài lòng nhất là ở nhà vào bất cứ thời gian nào cũng có thể đăng ký làm thẻ để sử dụng mà không phải ra điểm giao dịch. Khi đi xe buýt, không cần phải mang theo thẻ giấy mà chỉ cần quét mã QR, không còn nỗi lo quên hoặc mất thẻ.

Tương tự, chị Nguyễn Thu Hồng, nhân viên văn phòng quận Đống Đa cho biết, việc Hà Nội đưa thẻ vé ảo vào sử dụng rất tiện lợi. Tiện lợi lớn nhất là người có nhu cầu sử dụng xe buýt thường xuyên sẽ không mất nhiều thời gian làm thẻ.

Thay vì đến các điểm đăng ký, khách hàng có nhu cầu chỉ cần ở nhà thao tác ngay trên điện thoại là có thể tạo tài khoản hoặc gia hạn thêm thời gian của vé tháng. Đây là điều hết sức tiện lợi, giúp hành khách tối ưu hóa thời gian.

Ở câu chuyện xây dựng hệ thống thẻ vé liên thông, chia sẻ tại Tọa đàm "Giải pháp thanh toán thông minh phục vụ giao thông hiện đại", ông Đỗ Việt Hải, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, hiện nay Hà Nội về cơ bản đã xây dựng xong các chính sách để phát triển hệ thống thẻ vé thông minh. Một trong những lý do đầu tiên và quan trọng nhất đặt ra vấn đề xây dựng hệ thống thẻ vé liên thông là nhu cầu thực tế.

Để xây dựng được hệ thống thẻ vé liên thông này, ông Đỗ Việt Hải cho rằng, ngoài các khung kỹ thuật, các đề án về phát triển giao thông đô thị thông minh, cần xây dựng một chính sách vé cụ thể cho từng loại hình vé, từng loại hình dịch vụ và bảo đảm tính mở, tính kết nối không chỉ với các loại hình dịch vụ vận tải hành khách mà còn với các loại hình dịch vụ khác.

Hệ thống này không chỉ liên thông với vận tải hành khách công cộng mà còn liên thông với thu phí tự động, các bến bãi đỗ xe và sử dụng dịch vụ không chỉ trên địa bàn Thủ đô. Dự kiến, hệ thống vé liên thông sẽ chính thức khai trương vào ngày 2/9/2025, không chỉ áp dụng cho các tuyến vận tải hành khách công cộng tại Hà Nội mà còn có khả năng mở rộng liên kết trên phạm vi toàn quốc.