Giáo dục nông thôn khởi sắc từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới

Cải thiện cơ sở vật chất trường học, nâng cao chất lượng giáo dục

Theo báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới ngành Giáo dục giai đoạn 2021-2025, một trong những điểm nhấn rõ rệt là sự thay đổi về hạ tầng giáo dục. Nếu như năm 2020, tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia mới ở mức 10,9% thì đến năm 2024, con số này đã tăng lên 62,8%. Trong đó, bậc mầm non có 59,5% trường đạt chuẩn quốc gia, tiểu học có 43,4% trường đạt chuẩn mức 1 và 18,2% đạt chuẩn mức 2, trung học cơ sở đạt lần lượt 52,4% và 13,9%.

Quang cảnh hội nghị.

Trên phạm vi cả nước, 87,5% xã đạt tiêu chí về trường học, riêng vùng Đồng bằng sông Hồng đạt 100%, Đông Nam Bộ đạt 98%. Tuy nhiên, tại miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, do hạn chế về điều kiện kinh tế và địa hình, tỷ lệ này vẫn thấp hơn so với mặt bằng chung.

Đi đôi với nâng cấp cơ sở vật chất, chất lượng giáo dục cũng có bước tiến đáng kể. Công tác phổ cập được duy trì và nâng chất trên toàn quốc. Đến nay, 100% tỉnh, thành phố đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở, trong đó có 64% địa phương đạt chuẩn tiểu học mức độ 3.

Công tác xóa mù chữ tiếp tục đem lại chuyển biến rõ rệt. Tỷ lệ người biết chữ trong nhóm tuổi 15 - 60 đã tăng từ 97,85% năm 2021 lên 99,1% vào năm 2025. Đến nay, 84% xã đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2.

Song song với phổ cập, đào tạo nghề cho lao động nông thôn là một điểm sáng. Giai đoạn 2021 - 2025, gần 300.000 lao động nông thôn đã được hỗ trợ học nghề từ nguồn kinh phí của chương trình và các nguồn lồng ghép. Hơn 1.200 chương trình, giáo trình đào tạo sơ cấp và dưới ba tháng được biên soạn, 76 bộ chuẩn về giáo dục nghề nghiệp được ban hành, cùng hàng nghìn lượt cán bộ quản lý, giáo viên được bồi dưỡng, tập huấn.

Các ngành nghề đào tạo ngày càng bám sát thực tiễn sản xuất, ưu tiên cho nông nghiệp hữu cơ, bảo quản nông sản, vận hành máy nông nghiệp, thương mại điện tử và ứng dụng công nghệ số. Nhiều lớp học được tổ chức ngay tại mô hình sản xuất của doanh nghiệp, hợp tác xã, tạo điều kiện cho học viên thực hành, nâng cao kỹ năng và sẵn sàng tham gia thị trường lao động tại chỗ. Nhờ đó, thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2024 đã đạt khoảng 54 triệu đồng/người/năm, tăng 1,3 lần so với năm 2020.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Lê Tấn Dũng phát biểu tại hội nghị.

Công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của giáo dục trong xây dựng nông thôn mới cũng được đẩy mạnh. Các hội nghị, tập huấn, hội thảo chuyên đề, cùng hệ thống truyền thông của ngành giáo dục đã tạo hiệu ứng tích cực, khuyến khích người dân, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội tham gia đóng góp nguồn lực.

Nâng cao chất lượng giáo dục gắn với xây dựng nông thôn mới

Tại Hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, đề xuất giải pháp, định hướng triển khai giai đoạn 2026 - 2030, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, hoàn thiện cơ sở vật chất trường học, duy trì và nâng cao kết quả phổ cập giáo dục, xóa mù chữ, đào tạo nghề cho lao động nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới hiện đại, bền vững.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Lê Tấn Dũng nhấn mạnh, Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 là chương trình trọng điểm của Chính phủ, trong đó giáo dục giữ vai trò then chốt để nâng cao chất lượng nhân lực và hoàn thành các tiêu chí về trường học, phổ cập, xóa mù chữ.

Thứ trưởng Lê Tấn Dũng trao bằng khen cho các tập thể có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua.

Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, tập trung vào các giải pháp trong thời gian tới: Hoàn thiện cơ chế, chính sách về phổ cập, giáo dục bắt buộc, đào tạo nghề, xóa mù chữ; tăng đầu tư cơ sở vật chất, nhân lực, chế độ giáo viên, nhất là vùng khó khăn; đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng hệ thống dữ liệu; huy động nguồn lực xã hội hóa, hợp tác công - tư, quốc tế; phát triển văn hóa học tập suốt đời, xây dựng mô hình trường học gắn nông thôn mới; tăng cường giám sát, đánh giá, nhân rộng điển hình tiên tiến.

Ngành giáo dục sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, địa phương và toàn thể xã hội để triển khai các giải pháp hiệu quả, nhằm hoàn thành các mục tiêu đề ra trong giai đoạn 2026 - 2030, góp phần “Xây dựng nông thôn mới hiện đại, toàn diện, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu”, với tầm nhìn “Nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”.

Tại Hội nghị, Bộ GD&ĐT cũng tổ chức tổng kết thực hiện Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và tổ chức khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, tiêu biểu tiêu biểu, cách làm đột phá trong lĩnh vực giáo dục nông thôn.