Định hướng công tác nhân sự đại biểu HĐND khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã

Kiện toàn HĐND phải bảo đảm nguyên tắc thống nhất

Tại hội nghị, Trưởng ban Pháp chế HĐND Thành phố Duy Hoàng Dương cho biết, kể từ ngày 1/7/2025 sẽ kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện, chính quyền địa phương của thành phố Hà Nội có 2 cấp, gồm: Cấp thành phố và cấp xã (xã/phường).

Căn cứ Hướng dẫn số 09-HD/TU ngày 9/5/2025 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã của thành phố Hà Nội, Đảng ủy HĐND Thành phố hướng dẫn về định hướng công tác nhân sự đại biểu HĐND khi sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã của thành phố Hà Nội.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn, Chủ tịch HĐND Thành phố phát biểu tại Hội nghị.

Hướng dẫn nêu rõ quan điểm, việc sắp xếp, kiện toàn HĐND phải bảo đảm nguyên tắc thống nhất và gắn với việc sắp xếp tổ chức Đảng, tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

Cán bộ lãnh đạo HĐND được bố trí đúng vị trí, đúng quy định, có phẩm chất, năng lực và triển vọng phát triển; hoàn thành việc sắp xếp, bố trí cán bộ trước ngày 1/7/2025, đảm bảo tính liên tục trong lãnh đạo, điều hành và kế thừa đội ngũ cán bộ có năng lực từ cấp huyện, cấp xã trước sắp xếp.

Về xác định đại biểu HĐND xã mới được thành lập, Hướng dẫn nêu rõ: Đối với các xã mới thuộc trường hợp nhiều đơn vị hành chính cấp xã nhập nguyên trạng (bao gồm cả diện tích tự nhiên và dân cư): Theo quy định của luật, đại biểu HĐND của xã mới được xác định trên cơ sở hợp thành của đại biểu HĐND các đơn vị hành chính xã cũ và tiếp tục hoạt động cho đến khi hết nhiệm kỳ.

Đối với các xã được hình thành trên cơ sở sáp nhập một phần địa giới hành chính nhưng không có bộ phận dân cư (chỉ chuyển diện tích tự nhiên, không làm biến đổi dân số) cũng áp dụng trường hợp này. Ban Thường vụ các Huyện ủy chỉ đạo rà soát, thống kê đại biểu HĐND các xã hiện nay (số lượng, danh sách đại biểu HĐND tính đến ngày 15/5/2025) để có tổng số lượng đại biểu HĐND của xã mới và hoàn thiện số liệu.

Toàn cảnh Hội nghị.

Đối với xã mới thuộc trường hợp được thành lập trên cơ sở hợp thành của nhiều đơn vị hành chính, trong đó có điều chỉnh một phần địa phận và dân cư của các đơn vị hành chính cấp xã cũ: Đại biểu HĐND cấp xã đang cư trú hoặc công tác ở địa phận đó được hợp thành HĐND của đơn vị hành chính mới và tiếp tục hoạt động ở đơn vị mới cho đến khi hết nhiệm kỳ.

Số lượng, danh sách đại biểu HĐND của xã mới được tính theo tổng số đại biểu HĐND của các xã hiện nay và một số đại biểu HĐND xã được xác định đang cư trú hoặc công tác ở xã có một phần địa phận và dân cư hợp thành xã mới.

Ví dụ: Đối với xã Đông Anh được thành lập trên cơ sở sáp nhập nguyên trạng của 3 xã: Cổ Loa, Mai Lâm, Đông Hội và một phần địa phận và dân cư của thị trấn Đông Anh, các xã: Uy Nỗ, Việt Hùng, Vĩnh Ngọc, Dục Tú, Xuân Canh, Liên Hà, Tiên Dương, Tàm Xá của huyện Đông Anh.

Do đó, Ban Thường vụ Huyện ủy Đông Anh cần xác định đối với phần địa phận và dân cư của thị trấn Đông Anh, các xã: Uy Nỗ, Việt Hùng, Vĩnh Ngọc, Dục Tú, Xuân Canh, Liên Hà, Tiên Dương, Tàm Xá, nếu có đại biểu HĐND xã, thị trấn đang cư trú, đang công tác ở địa phận được điều chỉnh thì được tính là đại biểu của HĐND xã Đông Anh mới được thành lập.

Số đại biểu HĐND xã Đông Anh mới được thành lập được tính theo tổng số đại biểu của 3 xã Cổ Loa, Mai Lâm, Đông Hội và các đại biểu HĐND xã, thị trấn đang cư trú, đang công tác ở địa phận được điều chỉnh của thị trấn Đông Anh, các xã: Uy Nỗ, Việt Hùng, Vĩnh Ngọc, Dục Tú, Xuân Canh, Liên Hà, Tiên Dương, Tàm Xá.

Đại biểu phát biểu ý kiến tại Hội nghị.

Trường hợp một xã mới được hình thành trên cơ sở nguyên trạng đơn vị hành chính cấp xã của một huyện, và một phần địa phận, dân cư của các đơn vị hành chính cấp xã của một huyện khác:

Đảng ủy HĐND Thành phố đề nghị Ban Thường vụ Huyện ủy nơi xã có một phần địa phận và dân cư của các đơn vị hành chính cấp xã được sáp nhập (đơn vị phối hợp) rà soát và xác định, nếu có đại biểu HĐND cấp xã đang cư trú hoặc công tác ở phần địa phận và dân cư được điều chỉnh thì tổng hợp, chuyển thông tin, danh sách đến Ban Thường vụ Huyện ủy - đơn vị được phân công chủ trì để tổng hợp và xác định danh sách đại biểu HĐND của xã được thành lập mới.

Ví dụ, đối với xã Nam Phù và xã Ngọc Hồi: Ban Thường vụ Huyện ủy Thường Tín rà soát nếu có các đại biểu HĐND đang cư trú hoặc công tác ở nơi có một phần địa phận và dân cư của các xã: Ninh Sở, Khánh Hà, Duyên Thái để chuyển Ban Thường vụ Huyện ủy Thanh Trì tổng hợp vào số lượng, danh sách đại biểu của các xã Nam Phù và Ngọc Hồi.

Đối với xã thuộc trường hợp thành lập mới trên cơ sở nguyên trạng của một đơn vị hành chính cấp xã đã có với một phần diện tích tự nhiên của các xã khác, nhưng không làm thay đổi số lượng dân cư của xã đã có.

Theo quy định của luật, thì đại biểu HĐND ở đơn vị hành chính cũ chuyển thành đại biểu HĐND ở đơn vị hành chính mới. Do đó số lượng, danh sách đại biểu HĐND của xã mới được tính theo đại biểu HĐND của xã trước đây.

Qua rà soát 75 xã dự kiến được thành lập, có xã Minh Châu (huyện Ba Vì) thuộc trường hợp này.

Trường hợp cụ thể khác, Đảng ủy HĐND Thành phố lưu ý: Đối với trường hợp các xã, thị trấn sắp xếp, sáp nhập với phường để trở thành phường tại thành phố Hà Nội, theo dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) thì kết thúc hoạt động của HĐND tại các xã, thị trấn kể từ ngày Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đối với các xã, thị trấn này có hiệu lực thi hành. Tuy nhiên chưa có quy định và hướng dẫn cụ thể đối với đại biểu HĐND cấp xã đang cư trú hoặc công tác ở phần địa phận và dân cư chưa bị sáp nhập vào phường mới. Ví dụ, các phường dự kiến thành lập mới: Phường Thanh Liệt, phường Phú Lương, phường Chương Mỹ, phường Sơn Tây, phường Tùng Thiện…

Đại biểu phát biểu tại điểm cầu quận Cầu Giấy.

Ban Thường vụ các Huyện ủy, Thị ủy cần rà soát, xác định số lượng, danh sách đại biểu HĐND các xã; số lượng, danh sách đại biểu HĐND xã đang cư trú hoặc công tác ở phần địa phận và dân cư chưa bị sáp nhập vào phường mới vào Phụ lục tổng hợp và đề xuất phương án xử lý để Đảng ủy HĐND Thành phố tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét chỉ đạo.

Xác định khóa của HĐND ở đơn vị hành chính mới

Căn cứ quy định tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khóa của HĐND ở đơn vị hành chính mới sau sắp xếp được xác định như sau:

Trường hợp đơn vị hành chính mới sau sắp xếp giữ nguyên tên gọi của một trong các đơn vị hành chính trước sắp xếp: Khóa của HĐND ở đơn vị hành chính sau sắp xếp tiếp tục tính theo khóa của HĐND ở đơn vị hành chính được giữ nguyên tên gọi.

Ví dụ, các xã: Đông Phương Yên, Đông Sơn, Phú Nghĩa, Thanh Bình, Trung Hòa, Trường Yên (huyện Chương Mỹ) sáp nhập thành một đơn vị hành chính xã mới lấy tên là xã Phú Nghĩa thì khóa của HĐND xã Phú Nghĩa mới được tiếp tục tính theo khóa của HĐND xã Phú Nghĩa trước đây là khóa XX.

Trường hợp đơn vị hành chính mới sau sắp xếp thay đổi tên gọi hoặc thay đổi loại đơn vị hành chính: Khóa của HĐND ở đơn vị hành chính sau sắp xếp được tính lại từ đầu (khóa I) kể từ thời điểm thành lập.

Ví dụ, các xã: Nam Hà, Vân Phúc, Xuân Đình, Sen Phương, Võng Xuyên (huyện Phúc Thọ) sáp nhập thành một đơn vị hành chính xã mới lấy tên là xã Phúc Lộc thì khóa của HĐND xã Phúc Lộc được tính lại từ đầu là khóa I kể từ thời điểm thành lập.

Về các chức danh của bộ máy HĐND xã, Đảng ủy HĐND thành phố đề nghị Ban Thường vụ các Huyện ủy, Thị ủy căn cứ định hướng tổ chức bộ máy cấp xã và các tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo cấp xã theo các quy định của Trung ương, Thành ủy, Hướng dẫn số 09-HD/TU để xây dựng đề án nhân sự và báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy.

Đại biểu ở điểm cầu huyện Mê Linh phát biểu ý kiến.

Đảng ủy HĐND Thành phố cũng lưu ý: Theo quy định tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, thì Thường trực HĐND cấp tỉnh chỉ định Ủy viên UBND của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hình thành sau sắp xếp và chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, trưởng các ban của HĐND; Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND của đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp.

Thường trực HĐND cấp xã chỉ định Ủy viên UBND của đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp; trường hợp đặc biệt, cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu HĐND giữ các chức danh lãnh đạo HĐND cấp xã hình thành sau sắp xếp.

Do đó, Ban Thường vụ các Huyện ủy, Thị ủy lưu ý đến nội dung đề xuất trường hợp nhân sự đặc biệt dự kiến giữ chức danh lãnh đạo HĐND xã (Chủ tịch HĐND, Phó Chủ tịch HĐND) mà hiện nay không phải là đại biểu HĐND.

Nội dung này hiện nay đang được xin ý kiến, sau khi có quy định chính thức, Đảng ủy HĐND Thành phố sẽ chỉ đạo có hướng dẫn cụ thể sau.

Đối với đại biểu HĐND các quận, huyện, thị xã, nội dung này hiện nay đang chờ các quy định của Trung ương. Tuy nhiên, hiện nay theo dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 và dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) có một số quy định dự kiến như sau:

“Khi chính quyền địa phương cấp huyện kết thúc hoạt động theo quy định của Luật thì Thường trực HĐND cấp tỉnh có thẩm quyền chỉ định các đại biểu HĐND cấp huyện nhiệm kỳ 2021-2026 được bầu hoặc đang thực hiện nhiệm vụ đại biểu ở phần địa giới hành chính thuộc đơn vị hành chính xã, phường, đặc khu hoặc được cơ quan có thẩm quyền điều động, bố trí công tác tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị của chính quyền địa phương ở xã, phường, đặc khu trực thuộc (trước khi đơn vị hành chính cấp huyện bị giải thể) làm đại biểu của HĐND nhiệm kỳ 2021-2026 của xã, phường, đặc khu đó...”.

Từ dự kiến quy định nêu trên, đối với đại biểu HĐND huyện, thị xã hiện nay, Đảng ủy HĐND Thành phố đề nghị Ban Thường vụ các Huyện ủy, Thị ủy tiến hành rà soát số lượng, danh sách dự kiến đại biểu HĐND cấp huyện được bầu hoặc đang thực hiện nhiệm vụ đại biểu ở phần địa giới hành chính thuộc đơn vị hành chính xã, hoặc được cơ quan có thẩm quyền điều động, bố trí công tác tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị của chính quyền địa phương ở xã (trước khi đơn vị hành chính cấp huyện bị giải thể) để phân bổ làm đại biểu của HĐND nhiệm kỳ 2021-2026 của xã thành lập mới.

Đối với đại biểu HĐND quận, thị xã và dự kiến các chức danh của bộ máy HĐND phường thành lập mới: Trên sơ sở phương án các phường mới được thành lập, Đảng ủy HĐND Thành phố đề nghị Ban Thường vụ các Quận ủy, Thị ủy thực hiện rà soát, phân loại, về số lượng, danh sách các đại biểu HĐND quận, thị xã hiện đang cư trú, công tác tại địa phận đơn vị hành chính phường dự kiến thành lập mới hoặc được dự kiến bố trí công tác tại đơn vị hành chính phường mới và đề xuất phương án phân bổ đại biểu HĐND quận, thị xã về HĐND phường và các chức danh của bộ máy HĐND phường thành lập mới (Chủ tịch HĐND, Phó Chủ tịch HĐND, trưởng ban, phó trưởng ban của HĐND phường) để Đảng ủy HĐND Thành phố tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét chỉ đạo và quyết định.