Đại biểu đề nghị bổ sung nghĩa vụ của chủ đầu tư dự án hóa chất đối với người lao động

Phạt nặng nếu vi phạm gây mất an toàn

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, ngày 8/5, Quốc hội đã nghe báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) và thảo luận về dự án Luật này.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) cho rằng cần tiếp tục rà soát, xem xét các loại hóa chất đặc biệt, hóa chất cấm, hóa chất nguy hại, nguy hiểm trong quá trình nghiên cứu, thử nghiệm, sản xuất, bổ sung áp dụng hình phạt nặng trong trường hợp vi phạm gây mất an toàn.

Đồng thời áp dụng mức phạt cao hơn đối với các vi phạm nghiêm trọng gây hậu quả xấu đến sức khỏe con người và môi trường hoặc gây nguy hiểm cho cộng đồng; bổ sung các biện pháp truy xuất nguồn gốc, quản lý sản xuất, vận chuyển qua hóa đơn điện tử và dấu vết của sản phẩm.

Nữ đại biểu cho rằng, các quy định của dự thảo Luật liên quan đến các loại hóa chất này vẫn chưa cụ thể, chưa thể hiện được tính nghiêm khắc với các vi phạm.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình). Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Trần Khánh Thu cũng dẫn chứng: Luật Hóa chất hiện hành và Nghị định 113 mặc dù đã có những quy định về việc mua bán xyanua phải có phiếu kiểm soát, nhưng pháp luật lại không quy định cụ thể về việc cá nhân, tổ chức phải đáp ứng các điều kiện nào thì mới được mua, sử dụng chất xyanua.

“Các quy định hiện hành cũng không có quy định về việc người bán phải kiểm tra điều kiện của người mua mới được bán, điều này dẫn đến tình trạng mua bán chất xyanua diễn ra phổ biến, tràn lan trên thị trường. Trên thực tế, trong thời gian qua đã có khá nhiều các vụ án thương tâm liên quan đến đầu độc bằng hóa chất”, đại biểu nói.

Phải có người chịu trách nhiệm chuyên môn về an toàn hóa chất

Đại biểu Võ Mạnh Sơn (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa) đề nghị bổ sung hóa chất nguy hiểm là hóa chất có thể gây hại cho con người, động vật, thực vật, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường vào nội hàm của định nghĩa hóa chất nguy hiểm.

Đồng thời bổ sung bên cạnh trách nhiệm quản lý nhà nước về hóa chất, cần có nội dung trách nhiệm của đoàn thể trong phát hiện, phối hợp xử lý vi phạm về an toàn hóa chất, quy chế hoạt động của các cấp, các ngành trong xử lý tình huống nguy hiểm, nguy cấp về hóa chất.

Đại biểu Võ Mạnh Sơn (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá). Ảnh: Quốc hội

Nghiên cứu bổ sung quy định các cơ sở sản xuất, kinh doanh hóa chất cần phải có hệ thống xử lý chất thải hóa chất, đảm bảo an toàn hệ sinh thái khi đầu tư hoạt động liên quan đến hóa chất; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi xảy ra sự cố hóa chất, quy định cụ thể lực lượng ứng phó với sự cố tại cơ sở sản xuất.

“Dự thảo Luật cần xem xét, nghiên cứu bổ sung nghĩa vụ của chủ đầu tư dự án hóa chất đối với người lao động và đảm bảo an toàn trong sản xuất, vận chuyển, sử dụng hóa chất”, đại biểu nói.

Bên cạnh đó, quy định chi tiết hơn nội dung hóa chất có khả năng gây hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe con người, sinh vật, tài sản và môi trường; bổ sung nội dung hóa chất là tiền chất công nghiệp, hóa chất gây hại đến sức khỏe, đối với số lượng cực nhỏ, hóa chất là khí độc có khả năng phát tán lớn.

Cũng theo đại biểu Võ Mạnh Sơn, việc lựa chọn địa điểm xây dựng dự án hóa chất, đặc biệt là hóa chất nguy hiểm cần phải cân nhắc đến địa hình, địa chất, tránh rủi ro khi xây dựng ở những nơi có nền địa chất thiếu tính ổn định dẫn đến nguy cơ mất an toàn về hóa chất. Do đó, cần nghiên cứu quy định trách nhiệm của chủ đầu tư dự án hóa chất về nội dung này.

Cho biết thực tế hiện nay, nhiều cơ sở hoạt động hóa chất, người chịu trách nhiệm về an toàn hóa chất thường không có đủ quyền hạn khi xử lý, xử phạt, yêu cầu sửa đổi, thậm chí là dừng sản xuất khi phát hiện vi phạm, đại biểu đoàn Thanh Hóa đề nghị tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất cần phải có người chịu trách nhiệm chuyên môn về an toàn hóa chất và có quyền hạn, trình độ phù hợp.

Cấm lợi dụng nền tảng số để rao bán, kinh doanh hóa chất

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh) cho biết, dự thảo Luật đã cấm các hành vi sản xuất kinh doanh trái phép hóa chất, sửa chữa, làm giả giấy phép, cung cấp thông tin sai lệch, sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh). Ảnh: Quốc hội

Tuy nhiên, hiện nay tình trạng lợi dụng nền tảng mạng xã hội, thương mại điện tử, sàn giao dịch trực tuyến để rao bán, quảng bá hóa chất nguy hiểm, nhất là tiền chất ma túy, hóa chất dễ cháy, nổ diễn ra rất phổ biến.

Các hành vi này ẩn danh khó truy xuất có nguy cơ xâm hại an ninh hóa chất và an toàn cộng đồng, nhưng lại chưa được quy định rõ ràng trong hành vi nghiêm cấm. Vì vậy, đại biểu đề xuất bổ sung nghiêm cấm lợi dụng nền tảng số, mạng xã hội, website, sàn giao dịch thương mại điện tử để quảng cáo, rao bán kinh doanh, cung cấp hóa chất nguy hiểm trái pháp luật. Đồng thời giao trách nhiệm cho Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp Bộ Công Thương, Bộ Công an trong kiểm tra, xử lý vi phạm trên môi trường mạng.

Cho rằng dự án Luật mới chỉ đề cập chung chung về phù hợp khoảng cách an toàn và an toàn môi trường, nhưng chưa có tiêu chí cụ thể để đánh giá rủi ro môi trường xã hội, đại biểu kiến nghị với các dự án hóa chất có quy mô lớn hoặc đặt tại khu vực đô thị dân cư đông đúc, khu vực nhạy cảm về môi trường, chủ đầu tư phải lập báo cáo đánh giá rủi ro môi trường xã hội, phân tích tác động lan truyền trong tình huống rò rỉ, cháy nổ hóa chất để cơ quan phê duyệt đầu tư xem xét, quyết định...