Con gà trong tục ngữ, thành ngữ

Hình tượng con gà rất gần gũi với đời sống nên được sử dụng nhiều  trong các câu tục ngữ, thành ngữ của kho tàng văn học dân gian Việt Nam, để phản ánh những hiện tượng và nhân sinh quan trong đời sống xã hội. Nhân năm Đinh Dậu, xin chép lại và giải nghĩa một số tục ngữ, thành ngữ có liên quan đến gà, góp cùng bạn đọc vui Xuân.
con ga trong tuc ngu thanh ngu “Dậu Dome” chào đón Tết con gà

Bán gà ngày gió, bán chó ngày mưa: Mùa gió gà hay toi, trời mưa chó xấu mã. Bán như thế thì bất lợi.

Chó già, gà non: Thịt chó già không tanh, thịt gà non mới mềm, ăn mới ngon. Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưa: Kinh nghiệm về thời tiết. Vắng chủ nhà gà vọc niêu tôm: Khi không có người chỉ huy, kẻ xấu làm bậy. Con gà tốt mã vì lông: Người ta dễ bị thu hút bởi cái vẻ bên ngoài. Con gà tức nhau tiếng gáy: Tính ganh đua, không chịu kém người khác. Cơm chín tới, cải ngồng non, gái một con, gà mái ghẹ: Những thứ người ta ưa chuộng vì ngon vì đẹp.

con ga trong tuc ngu thanh ngu

Cơm gà, cá gỏi: Khen bữa ăn ngon và sang trọng. Đá gà, đá vịt: Làm ăn qua loa. Đầu gà, má lợn: Miếng ăn ngon.

Đầu gà còn hơn đuôi phượng: Đứng đầu một nơi còn hơn làm tớ kẻ khác. Chó cậy gần nhà, gà cậy gần chuồng: Cậy thế bắt nạt người khác. Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau: Khuyên đoàn kết, gắn bó với nhau. Gà mái gáy gở (không biết gáy): Chê phụ nữ can thiệp vào việc đàn ông Gà nhà lại bới bếp nhà: Chê cùng phe cánh lại phá hoại lẫn nhau. Gà què ăn quẩn cối xay: Chê những người không có ý chí.

Hạc lập kê quần (con hạc giữa bầy gà): Người tài giỏi ở chung với kẻ dốt. Hóc xương gà, sa cành khế: Chỉ những điều nguy hiểm cần tránh Học như gà đá vách: Chê những người học kém. Khách đến nhà, chẳng gà thì vịt: Thể hiện sự hiếu khách của chủ nhà. Lép bép như gà mổ tép: Chê người ngồi lê mách lẻo.

Lờ đờ như gà ban hôm: Quáng gà, chê người chậm chạp, không hoạt bát. Lúng túng như gà mắc tóc: Chê người thiếu bình tĩnh, bối rối. Mẹ gà, con vịt: Cảnh của những trẻ em sớm mồ côi mẹ, phải sống với dì ghẻ. Mèo mả, gà đồng: Chỉ những kẻ vô lại, sống lang thang, làm bậy. Một tiền gà, ba tiền thóc: ý nói món lợi thu về không bằng công sức bỏ ra. Mỡ gà thì gió, mỡ chó thì mưa (mỡ gà vàng, mỡ chó trắng): Kinh nghiệm dân gian dựa vào màu mây đoán mưa gió.

Ráng mỡ gà, có nhà thì chống: Kinh nghiệm chỉ hiện tượng có bão. Ngẩn ngơ như chú bán gà, tiền rưỡi chẳng bán, bán ba mươi đồng: Chê người đần độn, không biết tính toán.

Ngủ gà, ngủ vịt: Ngủ lơ mơ, không thành giấc. Ngun ngủn như gà cụt đuôi: Nói một cái gì đó ngắn ngủi đến khó coi. Nháo nhác như gà lạc mẹ: Tả vẻ xao xác, đi tìm một cách lo lắng. Nhìn gà hoá cuốc: Chê người không nhìn rõ sự thật, lẫn lộn phải trái. Phù thuỷ đền gà: Làm không nên việc, phải đền lại phí tổn cho người ta. Quạ theo gà con: Nói kẻ xấu rình cơ hội để hại người.

Thóc đâu mà đãi gà rừng: Chỉ hành vi lãng phí hoặc quá tiết kiệm. Tiếc con gà quạ tha: Chê người tiếc cái không đáng tiếc. Tiền trao ra, gà bắt lấy: Chỉ sự sòng phẳng.Trấu trong nhà để gà ai bới: Việc trong nhà lại để cho người can thiệp.

Trói gà không chặt: Chê kẻ hèn yếu, không làm được việc gì nên thân. Vạ vịt chưa qua, vạ gà đã đến: Than phiền hết tai hoạ nọ đến tai hoạ kia. Vịt già, gà to: ý nói vịt già còn ăn được, chứ thịt gà già vừa dai vừa dở.

Khôi Việt

Có thể bạn quan tâm

Ý kiến bạn đọc

Nên xem

Nguyễn Thùy Linh lần thứ hai liên tiếp lỡ hẹn chức Vô địch Đức mở rộng

Nguyễn Thùy Linh lần thứ hai liên tiếp lỡ hẹn chức Vô địch Đức mở rộng

Dù thi đấu đầy nỗ lực, Nguyễn Thùy Linh không thể tạo nên bất ngờ trước hạt giống số 1 Yeo Jia Min (Singapore, hạng 13 thế giới) và đành chấp nhận vị trí Á quân tại chung kết giải cầu lông Đức mở rộng 2025.
Cầu Giấy: Biểu dương hơn 300 nữ CNVCLĐ “Giỏi việc nước - đảm việc nhà” năm 2024

Cầu Giấy: Biểu dương hơn 300 nữ CNVCLĐ “Giỏi việc nước - đảm việc nhà” năm 2024

Phong trào thi đua “Giỏi việc nước - đảm việc nhà” đã giúp cho nữ công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) quận Cầu Giấy có động lực phấn đấu vừa hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chuyên môn vừa làm tròn thiên chức của người phụ nữ trong xây dựng gia đình no ấm - bình đẳng - tiến bộ - hạnh phúc.
Tòa án nhân dân Tối cao yêu cầu thực hiện quy định về nộp lại quà tặng, ngăn "tham nhũng vặt"

Tòa án nhân dân Tối cao yêu cầu thực hiện quy định về nộp lại quà tặng, ngăn "tham nhũng vặt"

Tòa án nhân dân (TAND) Tối cao vừa ban hành Kế hoạch số 66/KH-TANDTC về thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực năm 2025.
Hơn 1.000 học sinh tham gia Ngày hội hướng nghiệp và tư vấn tuyển sinh đại học

Hơn 1.000 học sinh tham gia Ngày hội hướng nghiệp và tư vấn tuyển sinh đại học

Nhằm giúp học sinh được tiếp cận thông tin đầy đủ và chính xác về công tác tuyển sinh đại học, ngày 2/3, Trường Trung học phổ thông (THPT) Nguyễn Gia Thiều (quận Long Biên) đã tổ chức Ngày hội hướng nghiệp và tư vấn tuyển sinh đại học năm 2025 với sự tham gia của hơn 1.000 học sinh.
Đảm bảo an ninh hàng không trong tập luyện Lễ kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Đảm bảo an ninh hàng không trong tập luyện Lễ kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa có chỉ đạo tới Bộ Quốc phòng phối hợp với Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Hàng không Việt Nam, Cảng Hàng không Việt Nam bảo đảm an toàn, an ninh hàng không trong quá tập luyện chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Bộ Công an và Bộ Xây dựng trước tháng 5/2025 có trách nhiệm xây dựng phương án diễn tập tình huống thiết bị bay không người lái xâm nhập trái phép, bị tấn công mạng chiếm quyền điều hành bay…
Hà Nội: Ban hành Quy chế quản lý, vận hành Ứng dụng Công dân Thủ đô số iHaNoi

Hà Nội: Ban hành Quy chế quản lý, vận hành Ứng dụng Công dân Thủ đô số iHaNoi

Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Trọng Đông vừa ký Quyết định số 1207/QĐ-UBND ngày 28/2/2025 về việc ban hành Quy chế quản lý, vận hành và sử dụng Ứng dụng Công dân số Thủ đô iHanoi.
Sôi nổi Ngày hội Biên phòng năm 2025 tại Đồn Biên phòng Ba Sơn

Sôi nổi Ngày hội Biên phòng năm 2025 tại Đồn Biên phòng Ba Sơn

Ngày 2/3, Đồn Biên phòng Ba Sơn phối hợp với cấp ủy, chính quyền ba xã Mẫu Sơn, Cao Lâu, Xuất Lễ (huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn) tổ chức “Ngày hội Biên phòng toàn dân năm 2025” nhân dịp kỷ niệm 66 năm Ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng (3/3/1959 - 3/3/2025).

Tin khác

Sôi nổi Ngày hội Biên phòng năm 2025 tại Đồn Biên phòng Ba Sơn

Sôi nổi Ngày hội Biên phòng năm 2025 tại Đồn Biên phòng Ba Sơn

Ngày 2/3, Đồn Biên phòng Ba Sơn phối hợp với cấp ủy, chính quyền ba xã Mẫu Sơn, Cao Lâu, Xuất Lễ (huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn) tổ chức “Ngày hội Biên phòng toàn dân năm 2025” nhân dịp kỷ niệm 66 năm Ngày truyền thống Bộ đội Biên phòng (3/3/1959 - 3/3/2025).
Du xuân hữu nghị 2025: Quảng bá hình ảnh Thủ đô đến bạn bè năm châu

Du xuân hữu nghị 2025: Quảng bá hình ảnh Thủ đô đến bạn bè năm châu

Ngày 1/3, tại Di tích Quốc gia đặc biệt Đền Hai Bà Trưng, huyện Mê Linh, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Hà Nội phối hợp với Sở Du lịch Hà Nội và Ủy ban nhân dân huyện Mê Linh đã tổ chức thành công chương trình "Du xuân hữu nghị 2025". Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong dự chương trình.
Lễ hội Việt - Nhật lần thứ 10 sẽ diễn ra từ ngày 8/3

Lễ hội Việt - Nhật lần thứ 10 sẽ diễn ra từ ngày 8/3

Lễ hội Việt - Nhật lần thứ 10 tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ diễn ra từ ngày 8 đến 9/3/2025 với chủ đề “Cùng nắm chặt tay nhau - Đến tận mai sau”.
Tiểu thuyết về chiến sĩ áo trắng thời Covid-19 tái bản nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam

Tiểu thuyết về chiến sĩ áo trắng thời Covid-19 tái bản nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam

Nhằm tri ân đội ngũ y bác sĩ đã nỗ lực không ngừng trong giai đoạn dịch Covid-19, tác giả Hồ Điệp Thanh Thanh đã chính thức tái bản cuốn tiểu thuyết "Mùa hè năm ấy bên em là mãi mãi" vào ngày 27/2, đúng dịp kỷ niệm Ngày thầy thuốc Việt Nam.
Công bố logo của Nhà Triển lãm Việt Nam tại EXPO 2025

Công bố logo của Nhà Triển lãm Việt Nam tại EXPO 2025

Ngày 26/2, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố logo chính thức của Nhà Triển lãm Việt Nam tại EXPO 2025 và thỏa thuận hợp tác về thúc đẩy quảng bá, giới thiệu tiềm năng các địa phương Việt Nam tại EXPO 2025 Osaka, Kansai.
"Gặp nhau cuối tuần" chính thức tái ngộ khán giả sau hai thập kỷ vắng bóng

"Gặp nhau cuối tuần" chính thức tái ngộ khán giả sau hai thập kỷ vắng bóng

Sau gần 20 năm vắng bóng, chương trình hài kịch đình đám "Gặp nhau cuối tuần" sẽ chính thức trở lại từ ngày 1/3/2025 trên sóng VTV3. Chương trình hứa hẹn mang đến diện mạo hoàn toàn mới, hiện đại và nhiều bất ngờ cho khán giả.
Hấp dẫn triển lãm 3D về y dược triều Nguyễn

Hấp dẫn triển lãm 3D về y dược triều Nguyễn

Ngày 25/2, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I - Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tổ chức triển lãm 3D trực tuyến với chủ đề “Y dược triều Nguyễn: Gạch nối nền y học Đông - Tây” nhân dịp kỷ niệm 130 năm thành lập Viện Pasteur Nha Trang (1895 - 2025), 100 năm Viện Pasteur Hà Nội (1925 - 2025) và ngày Thầy thuốc Việt Nam 27 tháng 2.
Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn: Nghệ sĩ chấp hành Luật Giao thông sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa

Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn: Nghệ sĩ chấp hành Luật Giao thông sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa

Sau khi Nghị định 168 tăng cường xử phạt các vi phạm giao thông có hiệu lực, môi trường giao thông tại Thủ đô đã có những chuyển biến tích cực. Báo Lao động Thủ đô đã có cuộc trò chuyện với Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn (hiện công tác tại Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội) về vai trò của nghệ sĩ trong việc nâng cao ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ (Luật Giao thông) và lan tỏa văn hóa giao thông đến công chúng.
Vườn xuân thoang thoảng hương thầm

Vườn xuân thoang thoảng hương thầm

Mùa xuân dịu dàng như thiếu nữ vừa chớm thanh tân, ngọt ngào và đằm thắm. Mỗi độ xuân về, tôi nghe trái tim mình cũng đôi lần lạc nhịp, rộn rã bâng khuâng khi bắt gặp những cánh hoa e ấp nở trong vườn, xao xuyến theo tiếng yến anh lảnh lót say gọi tình yêu sau vòm lá xanh ngăn ngắt. Bất chợt như ai đang hát lời "thì thầm mùa xuân".
Cập nhật tiêu chí môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống tại Hà Nội

Cập nhật tiêu chí môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống tại Hà Nội

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Vũ Thu Hà giao Sở Văn hóa và Thể thao khẩn trương tham mưu UBND Thành phố chỉ đạo công tác quản lý lễ hội trên địa bàn, trong đó, cần cập nhật "Bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống".
Xem thêm
Phiên bản di động